Çanakkale-Lapseki dolayının neotektonik incelemesi

Abstract

Çanakkale-Lapseki Dolayının Neotektonik İncelemesi Yasemin ESENTÜRK Anahtar Kelimeler : Çanakkale, Neotektonik, Neojen. Özet : Bu çalışma, Çanakkale îli ve Lapseki İlçesi dolayının Neojen stratigrafisinin belirlenerek bölgenin neotektonik özelliklerinin aydınlatılması amacıyla yapılmıştır. İnceleme alanında, Neojen öncesi bir temel ile Neojen yaşlı bir örtü istifi yer alır. Temel, başlıca Eosen yaşlı Soğucak kireçtaşı formasyonu ile temsil edilir. Örtü istifi ise birbiriyle geçişli ve uyumlu karasal-sığ denizel çökeller ile temsil edilir. Ayrıca bölgede ilki Alt-Orta Miyosen' de, diğeri Üst Miyosen-Pliyosen olmak üzere iki farklı evrede gelişmiş olan volkanik kayalar yer alır. Çökel birimlerden ilki, Alt-Orta Miyosen yaşlı, fluviyal ve gölsel ortam ürünü olan Gazhanedere formasyonu, ikincisi, Orta-Üst Miyosen yaşlı, gölsel-sığ denizel Kirazlı formasyonu ve daha üstte Üst Miyosen yaşlı, gölsel bir ortamı yansıtan Alçıtepe formasyonu ile temsil edilir. İnceleme alanındaki birinci evre volkanik kayalar, çökel istifin alt düzeyleri ile geçişli kalk-alkalin nitelikli andezitten riyolite dek değişen bileşimler sergiler. İkinci evre volkanik kayalar, alkali nitelikli ve bazalt bileşimlidir. Bazakik volkanizma, KD-GB uzanımlı mostra örneğine sahip olup kendinden önceki kayaları kesmiş ve üzerlerine akmıştır. Bölgenin yapısal ve morfolojik karakterleri Kuzey Anadolu Fay Zonu'nun orta ve güney kolları etkisinde gelişmiştir. İnceleme alanındaki faylar KD-GB uzanımlı ve oblik fay karakterine sahip olup, bu fay sistemi, Çanakkale Boğazı'nın gidişine az çok uyumludur. Kuvaterner'de akarsular boyunca alüvyon ve Çanakkale Boğazı'nın doğu yamaçlarında denizel kavkılar içeren taraçalar depolanmıştır.

Neotectonics of Çanakkale-Lapseki Vicinity Investigation Key Words: Çanakkale, Neotectonic, Neojen. Abstract: This study was undertaken to define the Neogene stratigraphy of Çanakkale and Lapseki areas and neotectonic features of the region. The study area consists of a Pre-Neogene aged basement overlaid with a Neogene aged sequence. The basement is mainly presented with Eocene aged Soğucak limestone. The sequence includes deposits from intercalated terrestrial to shallow marine sediments. Additionaly, the area covers two groups of volcanic rocks. The first group is Low - Mid Miocene aged volcanics and the second group is Upper Miocene - Pliocene aged volcanics. The first unit of the sequence is Low - Mid Miocene aged Gazhanedere formation deposited in fluvial and lacustrine environments. The second unit is Mid-Upper Miocene aged Kirazlı formation deposited in lacustrine and shallow marinal environments. The last unit of the sequence is Upper Miocene aged Alçıtepe formation deposited in a lacustrine environment. The first phase of the volcanic rocks indicates a composition from calc- alcaline andazite to riyolite intercalated with the bottom levels of the sequence. However, the second phase of the volcanic rocks shows a basaltic composition with alcaline. The basaltic volcanism intersected the younger rocks and flowed on these rocks has a NE-SW trending outcrops in the study area. The structural and morphological features of the area have been developed under the effects of North Anatolian Fault's middle and southern strands. The fault system in the study area strikes NE-SW and shows an oblique structure indicating similar trend with Dardanelle Strait. Alluvial materials along the streams and materials including marinal shells observed on the flanks of the Dardanelle Strait have been deposited in the Quaternary period. m