Hisse senedi fiyatını etkileyen ekonomik faktörler: BİST 100 üzerine ekonometrik bir uygulama

Abstract

Çalışmanın amacı, seçilmiş temel bazı makroekonomik değişkenlerin hisse senedi getirileri üzerinde etkisinin olup olmadığını ortaya çıkarmaktır. Bu etkinin belirlenmesinin yanında, mevcut etkinin karşılıklı olup olmadığının da tespit edilmesi hedeflenmiştir. Çalışmada 2005-2015 dönemini kapsayan aylık veriler kullanılarak, Toda – Yamamoto analizi yardımı ile nedenselliğin boyutu gözlemlenmiştir. Bağımlı değişken olarak BİST 100 endeksi; bağımsız değişken olarak ise Mevduat Faiz Oranı, Altın fiyatları, Tüketici Güven Endeksi, Döviz (Dolar) Kuru, İşsizlik Oranı, Sanayi Üretim Endeksi, Ham Petrol, İhracat ve İthalat miktarları kullanılmıştır. Toda – Yamamoto nedensellik analiz sonuçlarına göre, mevduat faiz oranından, altın fiyatlarından, döviz kurundan, ihracat değişkeninden, Borsa İstanbul 100 Endeksi değişkenine doğru tek yönlü nedensellik ilişkisi olduğu, diğer değişkenlerle hisse senedi getirileri arasında istatiksel olarak anlamlı bir ilişkinin var olmadığı sonucuna varılmıştır.

The purpose of this study is to find out whether some selected basic macroeconomic variables have an effect on stock returns. In addition to determining this effect, it is also aimed to determine whether the current effect is reciprocal. Monthly data covering the period 2005-2015 was tested using Todo Yomamato analysis to determine the direction of causality between variables. BİST 100 index stocks were used as a dependent variable; Deposits Interest Rate, Gold Prices, Consumer Confidence Index, Foreign Exchange (Dollar) Rate, Unemployment Rate, Industrial Production Index, Crude Oil, Export and Import amounts were used as independent variables. According to Toda-Yamamoto causality analysis results, it is concluded that there is one-way causality from deposit interest rate, gold prices, exchange rate, export variable to Exchange 100 Index, and there is not a statistically significant relationship between stocks and other variables.