İzmit havzasının hidrojeolojisi

Abstract

IZMIT HAVZASFmn HİDROJEOLOJİSİ Havva DUMAN Anahtar Kelimeler: İzmit Havzası, Hidrojeoloji, Yeraltı Suyu Kalitesi, CBS Özet: Bu çalışmada izmit Havzasının hidrojeolojisi incelenmiştir. Akarsu ağı ve yüzey suyu bölüm hattı çizilerek, havzanın yerüstü beslenme alam belirlenmiştir. Su bölüm hattının sınırladığı alan yaklaşık 250 km2 büyüklüğündedir. Havza, güney ve kuzeyinde yer alan yükselimlerden gelen akarsular tararından beslenmektedir. İzmit Havzasında yeraltı suyu taşıyan birimler, güncel alüvyal çökellerdir. Yeraltı suyunun konumunu belirlemek için, havza içinde bulunan belirli su kuyularından 12 ay süreyle aylık yeraltı suyu seviye ölçümleri yapılmıştır. Buna göre yeraltı suyu yüzeyden 0-28m derindedir. Bu ölçümler kullanılarak, Coğrafi Bilgi Sistemi (CBS) ortamında, su tablası haritaları ve akım yönü haritaları hazırlanmıştır. Bu harita ve ölçümlere göre, morfolojiye de bağlı olarak, yeraltı suyu güney kesimlerde, Derbent Maşukiye hattı boyunca, 157nfye kadar yükselmektedir. Bu bölgeden doğuda Sapanca Gölü, batıda izmit Körfezine doğru gidildikçe su tablasının kotu alçalır. Havzanın doğusunda 50m olan su tablası, havzanın batısında deniz seviyesinin altına düşer. Bu durum batıda, Marmara Denizi` ne yalan yerlerde deniz suyu girişimi olduğunu göstermektedir. Yeraltı suyu kalitesine yönelik, havzada belirlenen kuyularda alınan su örneklerine yapılan kimyasal analiz sonuçlan değerlendirilmiştir. Analiz sonuçlarına göre, havzadaki yeraltı suyu, iyi-çok iyi ve iyi kullanılabilir özelliktedir. Havzanın doğusunda yeraltı suyu çok iyi-iyi, batısında iyi-kullanılabilir özeliktedir. Havzanın en batısı ve güney doğusundaki yeraltı suyu tatlı su özelliğinde, geri kalan kısımları sert-çok sert su özelliğindedir. n

HYDROGEOLOGY OF IZMIT BASIN Havva DUMAN Keywords : Izmit Basin, Hydrogeology, Quality of Groundwater, GIS Abstract: Hydrogeology of îzmit Basin is investigated by this study. The surface recharge area was defined by stream drainage systems and watershed boundaries. The watershed covers 250km area. Recharge of the basin is provided by the streams flowing from north and south uplands. Alluvial sediments accumulate the water in the basin. The groundwater measurements were carried out for 12 months in selected wells. The level of groundwater in the basin is located between 0-28 meters based on the measurements. GIS was utilized to map the groundwater levels and directions. Ground water rises up to 157m along the Derbent-Maşukiye corridor. Groundwater table elevation descends from Sapanca Lake in the east to İzmit Bay in the east. Groundwater table is around 50 meter in the east whereas it is below the sea level in the west. This situation might indicate a salt-water intrusion near Marmara Sea shores. Chemical analyses were carried out on the samples taken from selected wells for determination of groundwater quality. Groundwater is defined as good-very good and good for usage purposes based on the chemical analyses result. Groundwater indicated very good-good classes in the east of the basin and a good class in the west of the basin for usage purposes. In the far west and south west section of the basin, the groundwater carries fresh water quality and in the rest of the basin it shows hard- very hars water quality. m