Metallerde pekleşme üstelinin sünekliğe etkisi

Abstract

METALLERDE PEKLEŞME ÜSTELİNİN SÜNEKLİĞE ETKİSİErsin Asım GÜVENAnahtar Kelimeler: Pekleşme, pekleşme üsteli, süneklikÖZET: Bu çalışmada metal ve alaşımlarının pekleşme karakterlerini inceleyebilmekiçin gerekli olan ve deneysel olarak elde edilen gerçek gerilme gerçek şekil değişimigrafiklerindeki değerlere çok yakın sonuçlar veren, bazı araştırmacılar tarafındangeliştirilmiş ampirik ifadelerden en çok kullanılanlardan biri olan Hollomantarafından 1945 yılında geliştirilmiş ?Holloman Denklemi? üzerinde deneysel olarakçalışılarak farklı malzemeler için pekleşme üsteli değerleri bulunmuştur. Pekleşmeüsteli ile malzemelerin süneklikleri arasındaki ilişki incelenmiştir.Çalışmada kullanılan malzemelerin pekleşme üsteli değerlerinin belirlenmesinde ikifarklı yöntem kullanılmıştır. Bu yöntemlerden biri REIHLE, M. (1961)'nin önerdiğiyöntemdir. Bu yöntem çekme deneyi öncesi ve sonrasında çekme numunelerinin enve kalınlıklarının ölçümüne dayalıdır. Diğer yöntem ise ASTM tarafından geliştirilenASTM E 646-00 test yöntemidir. Bu yöntem çekme deneyinde sürekli olarakkaydedilen yük ve uzama bilgilerinin kullanıldığı bir yöntemdir.Bu çalışmada, bir çok araştırmacı tarafından yapıldığı gibi, haddeleme doğrultusunaparalel olan eksene sahip çekme numuneleri kullanılmıştır. Ayrıca saç şekillendirmeişlemlerinden en sık kullanılanlardan biri olan bükme göz önüne alındığında bükmekıvrımının levhanın haddeleme doğrultusuna dik olması gerekirken zorunluluknedeniyle bu doğrultuyla 45° açı yapacak şekilde hatta haddeleme doğrultusunaparalel bükümler yapıldığı bilinmektedir. Bu işlemde de pekleşme üsteli ve süneklikoldukça önemli bir etkidir. Literatür taramasında bu doğrultularda incelemeyapılmamış olduğu belirlendiği için, deneylerde kullanılacak olan çekme numunelerihaddeleme doğrultusuna paralel, dik ve bu doğrultuyla 45° açı yapacak şekildehazırlanmıştır.Tüm çekme deneyleri Reihle ve ASTM `nin önerdiği gibi oda sıcaklığında ve 5mm/dk sabit hızda gerçekleşmiştir.Bu çalışma kendi alt başlıkları olan altı bölümden oluşmaktadır. Bunlar;1. Giriş : Bu bölümde kısaca pekleşme ve pekleşme üstelinin şekillendirmebakımından önemi açıklanmış, geçmiş yıllarda geliştirilmiş olan ampirikbağıntılar derlenmiştir.2. Literatür Çalışması: Bu bölümde araştırmacıların konu üzerinde yapmışoldukları çalışmaları ve elde ettikleri sonuçlar özetlenmiştir.3. Malzeme: Bu bölümde deneylerde kullanılan malzemeler hakkında bilgiverilmiştir.14. Deneysel Çalışmalar: Bu bölümde çalışmada yapılan deneyler ve budeneylerden elde edilen sonuçlar verilmiştir.5. Bulgular : Bu bölümde deneylerden elde edilen sonuçlar ışığında çizilmişdiyagramlar ve yorumları bulunmaktadır.6. Sonuçlar: Bu bölümde çalışmada elde edilen tüm sonuçlar maddeler halindeverilmiştir.2

THE EFFECT OF STRAIN HARDENING EXPONENT ON DUCTILITY OFMETALSErsin Asım GÜVENKeywords: Strain hardening, strain hardening exponent, work hardening, workhardening exponent, ductilityABSTRACT: In this study, in order to analyze the strain hardening behaviour andachieve the strain hardening exponents of many materials, one of the most suitableand frequently used empirical Holloman Equation, which was presented in 1945, wasused.Two different methods were used during the experimental study. One of thesemethods was presented by REIHLE, M. (1961). This method was based ondimensions of wideness and thickness of tensile specimens before and after tensiletest. The other method was a standard method of ASTM E 646-00, which was basedon continuously archived load and strain data of tensile test. The results of tensiletests were evaluated by means of Holloman equation in order to achieve the strainhardening exponents of the materials.In this work, the tensile tests were conducted with samples which have a parallel axiswith rolling directions as suggested by many researches. In sheet metal formingindustry bending is frequently using. The bending edge must be perpendicular torolling direction. On the other hand because of the manufacturing obligations theangle of bending edge and rolling direction realized as 45° and moreover 0° (parallelto the rolling direction). This anisotropic nature makes the modeling of deformationof sheet difficult. In literature there is limited studies were presented about theanisotropic materials.In this study we used the tensile test samples which have different angles with therolling directions. The tensile tests were performed at room temperature and constantcross head speed of 5 mm/min was used.This study is presented as a six section. These sections can be summarized as;1. Introduction: This part has implies the importance of strain hardening behaviorand strain hardening exponent in sheet metal forming and previously inventedempirical equations were presented.2. Literature: In this section the similar studies were presented and their resultswere discussed.3. Material: In this section materials are presented, which are used in experimentalstudies.4. Experimental Study: In this section the experimental parameters and thestandards were presented.5. Results and Discussions: In this section, the results of experiments werepresented and the results are discussed.16. Conclusions: In this final section the conclusions of the study were presented.2