Türkiye`de sağlık turizminin ekonomik büyüme üzerine etkisi: 2003-2016 dönemi

Abstract

Sağlık turizmi, insanların hem tedavi edici hem de hastalık önleyici olarakdünyanın çeşitli yerlerine gitmek amacıyla başlattığı seyahatlerden biridir. Kişilerinkendi ülkeleri dışında sağlığı koruyucu ve geliştirici çeşitli tedavilerinuygulanmasında geçici olarak başka bir ülkede konaklaması olarak da ifadeedilmektedir. Türkiye gibi gelişmekte olan ülkelerde sağlık turizmi endüstrisininbüyümesi, milli geliri artırıcı bir fırsattır. Nitekim beşeri sermayenin olduğu birülkede, sağlık turizminin gelişimi, hizmet sektörü içinde önemli bir istihdamsağlayıcı özelliğiyle ve ülke ekonomisine döviz girdisiyle ekonomik büyüme üzerinebüyük imkân sağlayacaktır. Her yıl yaklaşık olarak 600 milyon sağlık turistinindünya geneline sağlık hizmeti almak için kıta aşırı ülkeleri bile ziyaret ettiği vebunun sonucunda 100 milyar doları geçen bir kâr hacmi de düşünüldüğü zaman,sağlık turizmi hizmet sektörü içindeki büyüklüğü hakkında bizlere önemli bir bilgivermektedir. Bu çalışmada, zaman serisi analiziyle 2003-2016 yılları arası sağlıkturizminin ekonomik büyüme üzerine etkisinin incelenmesi amaçlanmıştır. Buçalışmada zaman serisi analizi yöntemi kullanılmıştır. Analizler için Eviews 9.0programından faydalanılmıştır. İlk olarak değişkenlerin zaman yolu grafikleri vekorelâsyon grafikleri çizilmiştir. Daha sonra ADF ve PP birik kök testiuygulanmıştır. Durağanlığın sağlanması sonucunda uzun dönemli ilişkininaraştırılması için Maki eşbütünleşme testi uygulanmıştır. Nedenselliğin yönünü tespitetmek için Toda Yamamota ve Hacker Hatemi-J Boostrap nedensellik testiyapılmıştır. Uygulanan ekonometrik analizlere göre, sağlık turizminin ekonomikbüyüme üzerine etkisine dair elde edilen bulgular desteklenmiştir. Benzer şekildeturizm gelirlerinin de ekonomik büyümeye olan katkısı görülmüştür.Anahtar Kelimeler: Sağlık Turizmi, Ekonomik Büyüme, Gayrisafi Yurtiçi Hâsıla,Zaman Serileri Analizi

Health tourism is one of the travels people have started to go to variousparts of the world. In other words, people temporarily stay in another country for theimplementation of various health-care and developmental treatments outside theircountry. Health tourism is a sector in which human labor is intensively performed.Growth of the health tourism industry in developing countries like Turkey is anopportunity to increase national income. Indeed, in a country where human capitalexists, with an important employment provider with in the service sector, Thedevelopment of health tourism provides the great opportunity fore conomic growththrough foreign exchange in flows to the country's economy. Every year, when about600 million health tourist seven visit from cross continental countries to get healthcare around the world and consequently a profit volume of over 100 billion dollarswere considered, health tourism gives us a significant amount of information aboutthe size with in the service sector. In this study, it is aimed to examine effects ofhealh tourism on economic growh in Turkey between 2003-2016 period. Time seriesanalysis method was used in this study. Eviews 9.0 program was utilized foranalysis. Firstly, time path and correlations graphs of the variables were drawn.Then, ADF and PP unit root test was applied. As a result of ensuring stabilitiy, Makicointegration test was applied to investigate the long-term relationship. The Toda-Yamamota and Hacker Hatemi-J Boostrap causality tests were conducted todetermine the direction of the causation. As a result, according to the econometricanalyzes, effects of healh tourism on economic growth were supported. Similarly,contributions of tourism incomes on economic growh have been seen.Keywords: Health Tourism, Economic Growth, Gross Demestic Product, TimeSeries Analysis