Sürdürülebilir kaynak kullanımına yönelik çevre eğitimi uygulamalarının ilköğretim öğrencilerinin karbon ayak izi konusunda bilinçlenmeleri üzerine etkisi

Abstract

Son yıllarda artan çevre sorunları ile bireyler, günlük tüketim faaliyetlerinin doğa üzerindeki etkisini sorgulamaya başlamışlardır. Bireylerin doğaya yaptığı baskının boyutu, karbon ayak izi kavramının ortaya çıkışıyla daha da ölçülebilir bir nitelik kazanmıştır. Bu bağlamda karbon ayak izi, sürdürülebilir tüketici kimliğine sahip bireyler yetiştirmede önemli bir çevre eğitimi aracı haline gelmiştir.Buradan hareketle araştırmanın amacı, sürdürülebilir kaynak kullanımına yönelik çevre eğitimi uygulamalarının, ilköğretim öğrencilerinin karbon ayak izi konusunda bilinçlenmeleri üzerindeki etkisini belirlemektir.Araştırmada, tek gruplu ön-test son-test araştırma modeli kullanılmıştır. Araştırma, 2011-2102 eğitim öğretim yılı I. döneminde Muğla İli Merkez TOKİ Şehit Jandarma Yarbay Alim Yılmaz İlköğretim Okulu'nda öğrenim gören 6. ve 7. sınıf öğrencileri ile gerçekleştirilmiştir (N=39). Araştırmanın uygulanması sırasında ilköğretim öğrencilerinin sürdürülebilir kaynak kullanımı ve karbon ayak izi konularında öğrencilerin aktif katılımını içeren öğretim modülleri düzenlenmiştir.Araştırmada veri toplama aracı olarak ?karbon ayak izi bilgi testi?, ?karbon ayak izi hesaplama anketi? ve ?araştırmacı notları? kullanılmıştır. Araştırmacı notları, sürdürülebilir kaynak kullanımına yönelik çevre eğitimi uygulamalarının ilköğretim öğrencilerinin tüketici eğilimlerine etkisini doğrudan izleyebilmek ve araştırma sonuçları hakkında derinlemesine bilgi elde etmek amacıyla kullanılmıştır. Araştırmadan elde edilen verilerin analizi için SPSS 20.0 paket programı kullanılmıştır. İstatistiksel veri analizinde, ilişkili örneklem t-testi kullanılmıştır.Araştırmadan elde edilen bulgular doğrultusunda sürdürülebilir kaynak kullanımına yönelik çevre eğitimi uygulamalarının ilköğretim öğrencilerinin karbon ayak izine yönelik bilgi düzeylerini anlamlı düzeyde artırdığı ayrıca karbon ayak izi büyüklüklerini anlamlı düzeyde küçülttüğü sonucuna ulaşılmıştır.Anahtar Kelimeler: Karbon Ayak İzi, Çevre Eğitimi, Sürdürülebilir Tüketim

Individuals have begun to question the impact of activities of daily consumption on the nature with the increasing environmental issues of recent years. The dimension of the pressure individuals exert on the natural environment is now more easily measurable as a result of the emergence of the concept of carbon footprint. In this context, carbon footprint has become a significant tool for environmental education focused on cultivating individuals who represent the sustainable consumer.With this as a starting point, the purpose of this research was to determine the effect of environmental education practices related to the sustainable use of resources on primary school students awareness of carbon footprint.A single-group, pre-test/post-test research model was employed in the study. The study was carried out in the first semester of the 2011-2012 academic year with a group of 6th and 7th grade students (N=39) at TOKİ Şehit Jandarma Yarbay Alim Yılmaz Primary School, in Central Muğla Province, Turkey. The study involved the setting up of teaching models that would stimulate the active participation of primary school students in a classroom discussion of the subjects of the sustainable use of resources and carbon footprint.As data collection tools, `carbon footprint test of knowledge,`, `carbon footprint calculation questionnaire` and `researcher notes` were used in the study. The researcher notes were compiled from first-hand observations on how environmental education on the sustainable use of resources affected primary school students in their consumption tendencies and were also used to draw in-depth conclusions on the results of the study. The data obtained from the study were analyzed using the SPSS 20.0 package program. The t-test for paired samples was used in the statistical analysis of the data.In the light of the findings of the research, it was concluded that environmental education on the sustainable use of resources significantly increases the level of knowledge of primary school students about carbon footprint while significantly decreasing the size of their carbon footprint.Keywords: Carbon Footprint, Environmental Education, Sustainable Consumption