Mutezile düşüncesinde Rü`yetullah meselesi

Abstract

İslam dünyasında siyasi anlaşmazlıkların ortaya çıkışı ile beraber İslami mezhepler gün yüzüne çıkmaya başlamıştır. Kur'ân ve sünnette geçen naslar hakkındaki farklı düşünceler ise çoğalmıştır. Bu farklı düşünceler inanç noktasına da girerek günden güne artmıştır. Bunun sonucunda ortaya çıkan şüphelere cevap verme konusunda Mu'tezile önemli bir rol üstlenmiştir. Esasen Mu'tezili düşünce Kur'ân ve sünnette geçen naslar hakkında şüpheye düşenlere cevap vermek ve şüphelerini izale etmek için akli delil getirme yöntemine ve nasları yorumlamaya dayanmaktadır.Mu'tezile Allah'ın varlığını ispatlamak için akli yolu kullanmış ve Allah'ın sıfatlarını reddetmiştir. Bunun sonucu olarak rü'yetullah meselesinin ilk sıralarda olduğu büyük anlaşmazlıklar ortaya çıkmıştır. Bunun ile beraber Mu'tezile, bu konularda kendilerinden farklı düşünen Ehl-i Sünnet, Şia ve sufilere farklı deliller sunmuştur. Mu'tezile kendi akli düşüncelerine dayanarak ahirette Allah'ın görülmesinin mümkün olmadığı görüşünü benimsemiştir. Bu konudaki Kur'ân ayetlerini yorumlamada akli yöntemi kullanmışlardır. Kaynaklarda geçen konu ile ilgili sahih hadisleri de inkar etmiş veya sahih olmadığını belirtmişlerdir. Ehl-i Sünnet ise, bu hadislerin sahih olduğunu söyleyip Mu'tezile'nin dayandığı delillerin zayıflığını göstermek için kendi akli ve nakli delillerini ortaya koymuştur. Mu'tezile'nin rü'yetullah konusunda ve diğer birçok mesele de kullandığı temel yöntem aklın naklin önüne geçirilmesidir. Onlar aklın nakilden üstün olduğunu savunmaktadırlar. Bundan dolayı onlar rü'yetullah meselesinde kendi akli delillerine dayanarak rü'yetullahın imkansız olduğunu ifade ederek buna karşı olan diğer görüşleri reddetmektedirler.Anahtar Kelimeler: Mu'tezile, Rü'yetullah, Ehl-i Sünnet.

With the emergence of political disputes in the Islamic world, Islamic sects have begun to appear. The different thoughts about the Qur'an and the nas about the circumcision have multiplied. These different thoughts have increased day by day by entering the point of faith. Mu'tazila played an important role in responding to the resulting suspicion. Essentially, Mu'tazilian thought is based on the method of bringing in mental evidence and the interpretation of how to respond to suspicions about the Qur'an and the nasals in the circumcision and to remove their suspicions. They relied on the mental and transportation way to prove the existence of Allah, and deny the attributes of it, resulting in major differences were the question of Allah's vision in day Resurrection notably. The Mu'tazili provided evidence that differed from those of the Sunnis, Shia and Sufis. Mu'tazilah went based on their perceptions to say Allah is not permissible to see the day of resurrection. They used mental consideration in the interpretation of the verses of the Qur'an, and denied the correct hadith received and refused its validity. While the Sunnah proved it and showed their evidence to refute and deny all the Mu'tazilah arguments of mentality and transportation which they relied on. The curriculum basic Mu'tazili is to use the mind before the transportation and say it is the priority, and the denial of what is contrary to their mental evidence on the issue of the inability to see Allah.Key words: Mu'tazilah, Ru'yetullah, Ahl al-Sunnah.