Otel işletmelerinde işgören sinizminin çalışanların motivasyon ve iş tatminine etkileri: Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyetinde bir araştırma

Abstract

Otel işletmeleri sundukları hizmeti basit fakat bütünleşik bir şekilde gerçekleştirmektedir. Yapısı, sunduğu hizmeti ve hizmeti sunuş şekli açısından diğer işletmelerden farklı olan otel işletmeleri; hizmetin insandan insana sunulması, üretim ve tüketimin eş zamanlı olması ve bu hizmetin stoklanamaması gibi kendine ait birçok özelliğinin yanında işgörenler açısından yoğun çalışma koşullarına sahip, özel hayat ve çalışma hayatının dengesizliğine yol açabilen bunun yanında işgörenler açısından stres yaratan işletmeler olma niteliğine de haizdir. İşgörenlerin çalışırken stres altında olmaları müşteri memnuniyetini etkileyen büyük bir sorundur. Çünkü yüksek memnuniyet düzeyine sahip otel işletmelerinin rakiplere karşı avantajı ve karlılığı arttırma oranı da yüksek olacaktır. İşgörenlerin mutsuz ve huzursuz olması, çalıştıkları otel ile ilgili olumsuz tutum ve davranış sergilemesi, otel yöneticilerine ya da diğer işgörenlere karşı sorumsuz olması aynı zamanda işgörenlerin çalışmakta oldukları otelin vizyon ve misyonuna bağlı hareket etmediğini düşünmesi otel işletmeleri için önemli bir dezavantaj oluşturmaktadır. Otel işletmelerinin varlığını sürdürememesi, rekabet şansını kaybetmesi gibi nedenler örgütsel sinizmin, motivasyonun ve iş tatmininin otel işletmelerine zarar verdiğinin göstergesidir.Yapılan bu araştırmanın amacını Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nde faaliyet gösteren 5 yıldızlı otel işletmelerinde çalışan işgörenlerin örgütsel sinizm durumları ile işgörenlerin motivasyon ve iş tatmin düzeylerinin tespit edilmesi ve örgütsel sinizmin motivasyon ve iş tatminine olan etkilerinin ortaya konulması oluşturmaktadır. Öte yandan örgütsel sinizmi oluşturan boyutların motivasyon ve iş tatminini oluşturan boyutlarla arasında herhangi bir ilişkinin olup olmadığının ortaya konulması da bu araştırmanın diğer bir amacını oluşturmaktadır. Araştırma 2017 yılının Nisan ayında Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'ndeki otellerde çalışan 500 işgören üzerinde, anket uygulaması ile gerçekleştirilmiştir. Anket uygulaması sonucunda elde edilen verilerin analizi yapılarak aritmetik ortalama ve standart sapma değerleri hesaplanmış ve verilerin gruplandırılmasında faktör analizinden yararlanılmıştır. Ayrıca, araştırma amacı kapsamında oluşturulan hipotezleri test edebilmek amacıyla verilerin normal dağılmadıkları durumu da göz önünde bulundurularak `Kruskal Wallis H Testi` ile `Mann-Whitney U Testleri` uygulanmıştır.Yapılan araştırmanın sonucunda otel işletmelerinde çalışan işgörenlerin örgütsel sinizm durumlarının `olumsuz duygu ve davranış` ve `misyona ve vizyona inançsızlık` olmak üzere iki boyuttan oluştuğu tespit edilirken; işgörenlerin motivasyon durumlarının da `çalışma ortamı ve şartları` ile `özgüven` olmak üzere iki boyuttan oluştuğu görülmüştür. Ayrıca otel işletmelerinde çalışan işgörenlerin iş tatmin durumlarının ise `örgütsel ve yönetsel tatmin` ve `ekonomik ve psikolojik tatmin` olmak üzere iki boyuttan oluştuğu tespit edilmiştir. Otel işletmelerinde çalışan işgörenlerin örgütsel sinizm düzeylerinin `orta`, motivasyon durumlarının ise `yüksek` seviyede olduğu tespit edilirken, işgörenlerin iş tatmin durumlarının ise `orta` düzeyde olduğu belirlenmiştir. Yapılan korelasyon analizi sonucunda ise, otel işletmelerinde çalışan işgörenlerin örgütsel sinizm, motivasyon ve iş tatmini algılarını oluşturan bazı boyutlar arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki olduğu tespit edilmiştir.

Hotel businesses actualize the service they offer in a simple but integrated way. Hotel businesses, which are different from other businesses in terms of their structure, the services offered and the way the service is offered, have the quality of being stressful businesses in terms of the imbalance of private life and the working life, besides having hard working conditions for working personnel, and besides several characteristics to its own name, like the service's being offered from person to person, production and simultaneous consumption. Personnel's being under stress while working is a great problem affecting customer satisfaction, because the advantage over rivals and the rate of increasing profitability for the hotels with a high level of satisfaction would be high as well. The personnel's being unhappy and anxious, their having negative attitudes towards the hotel they work, their being irresponsible to hotel managers or other personnel, and their thinking that the personnel do not act according to the vision and mission of the hotel create an important disadvantage. Reasons like the inability of the hotel businesses to run, and their losing the chance to compete are signs that organizational cynicism, motivation and job satisfaction harm hotel businesses. The aim of this study is to identify the motivation, job satisfaction levels and organizational cynicism situations of the personnel working in a 5-star hotel running in the Turkish Republic of Northern Cyprus, and to present the effects of organizational cynicism on motivation and job satisfaction. Furthermore, another aim of this study is to present whether there is any relationship between the dimensions forming organizational cynicism and the dimensions forming motivation and job satisfaction. The study was conducted in April, 2017, with 500 personnel working in hotels in the Turkish Republic of Northern Cyprus, with survey application. The data obtained as a result of the survey application were analyzed, their arithmetic mean and standard deviation values were calculated, and factor analysis was used in data classification. Besides, `Kruskal Wallis H Test` and `Mann-Whitney U Test` were applied to test the hypothesis formed in terms of the aim of this research by considering the situation of whether the data has a normal distribution. As a result of the study, while identifying that the organizational cynicism situations of personnel working in hotel businesses are formed from two dimensions as `negative emotion and behavior` and `disbelief in mission and vision,` it was seen that the motivation situations of personnel are formed from two dimensions as `working environment and conditions` and `self-confidence`, as well. Besides, it was also identified that the job satisfaction situations of the personnel working in hotel businesses are formed from two dimensions as `organizational and administrative satisfaction` and `economic and psychological satisfaction`. While the organizational cynicism levels of the personnel working in hotel businesses are identified as `middle`, and the motivation situations as `high`, job satisfaction situations of the personnel are identified as `middle`. As a result of the correlation analysis, a statistically meaningful relationship was detected between some dimensions forming organizational cynicism, motivation and job satisfaction perceptions of personnel working in hotel businesses.