Defansif tıp unsuru olarak tıbbi malpraktis

Abstract

Geçmişi yüzyıllar öncesine dayanan tıbbi malpraktis, günümüzde sağlık hukukunun başat konularından biri hâline gelmiştir. İlk aşamada, hastasına tıbbi müdahalede bulunurken hata yapan hekimi çağrıştırıyor olsa da tıbbi malpraktisi sadece hekim hasta ilişkisine indirgemek fazla basitleştirmek olacaktır. Çünkü tıbbi malpraktis, esas itibariyle tıp biliminin yanı sıra bir taraftan sigortacılık sektörünü diğer taraftan bilirkişilik müessesesini ama daha da önemlisi hem ceza hem de özel hukuk uygulamalarını ilgilendiren geniş yelpazede irdelenmesi gereken bir konudur. Nitekim çalışmada bu konulara ayrı ayrı değinilmiş; böylece kavramın bir bütün olarak algılanabilmesi hedeflenmiştir. Tıbbi malpraktis, son derece teknik ve spesifik bir konu olduğundan sosyo-kültürel olarak anlaşılması ve tam olarak bilinir hâle gelmesi kolay olmamaktadır. Öyle ki bireylerden de öte, hekimler ve hukukçular bile çoğu zaman farklı açılardan yaklaşmakta, tıbbi malpraktisin ne olduğu, nasıl ve ne şekilde meydana geldiği hususlarında kesin olarak ortak noktada buluşulamamaktadır. Bahsedilen ortak noktaya ulaşabilmenin önemli kaynakları arasında yüksek mahkeme kararları, adli tıp ve üniversitelerden alınan bilirkişi görüşleri ile akademik yayınlar sayılabilir. Çalışmada bu kaynaklarla ilgili örnekler verilerek bakış açılarındaki farklılıklar sergilenmiştir. Ayrıca tıbbi malpraktisle ilgili olarak Türkiye'deki ve dünyadaki veriler de analiz edilerek sunulmuş; bu şekilde kavramın yaygınlığı ve maddi boyutları hakkında bilgi verilmiştir. Tıbbi malpraktis riskinden kaçınmaya yönelik olarak hekim uygulamalarına da değinilen çalışmada, bu hususun orta ve uzun vadede neden olabileceği toplumsal ve mesleki sorunlara dikkat çekilmiştir. Hekimlerin defansif tıp uygulamalarına yönelerek korunmaya çalıştıkları tıbbi malpraktis kavramına akademik olarak katkı sağlanmasının amaçlandığı bu çalışmada, gelecekte de yerini ve önemini koruyacağı düşünülen bu kavramların yönetilmesine yönelik olarak sadece hukuk veya sadece tıp penceresinden bakılmasının yeterli olmadığı sonucuna ulaşılmaya çalışılmıştır.Anahtar Kelimeler: Tıbbi malpraktis, tıbbi müdahale, hekimin sorumlulukları, aydınlatılmış onam, komplikasyon, defansif tıp.

Medical malpractice, with its hundreds of years of history, has become one of the dominant subjects of modern health law. Although at first glance it brings the physician who has committed an error while taking care of his or her patient to mind, to reduce medical practice to physician-patient relationships would be an oversimplification. Medical malpractice is a complex subject that involves medical science, insurance industry, expert opinion, as well as civil and criminal law. By referring to these issues separately and in detail, the study aims to provide a comprehensive understanding of the concept as a whole. Since it is highly technical and specific, medical malpractice is a socio-culturally difficult subject to comprehend. In fact, even the physicians and lawyers frequently approach the topic from different perspectives, having difficulty in deciding what medical malpractice is and how and when it occurred. High court judgments, forensic medicine and university faculty expert opinions, and academic publications are important resources that can lead to a common understanding. The study provides examples of these resources displaying different perspectives. It also analyses data from Turkey and the World, exploring the breadth of the concept and its financial dimensions. As the study touches upon physician behaviors to help modify the risk of medical malpractice, it also remarks on potential mid- to long-term societal and professional challenges. The aim of this study, which is aimed to academically contribute to the concept of medical malpractice, which physicians are trying to protect by defensive medicine, is trying to reach the result that it is not enough to look at the concepts of law and medicine from the viewpoint of medicine.Key words: Medical malpractice, medical intervention, physician responsibilities, informed consent, complication, defensive medicine.