Liselerde çalışan öğretmenlerin kayırmacılık ve örgütsel destek algı düzeyleri (Muğla ili örneği)

Abstract

Bu araştırmanın amacı liselerde çalışan öğretmenlerin kayırmacılık ve örgütsel algı düzeylerini ve arasındaki ilişkiyi incelemektir. Araştırma amacı doğrultusunda Muğla ili liselerinde görev yapan öğretmenlerin kayırmacılık ve örgütsel destek algı düzeyleri belirlenmeye çalışılmıştır ve algı düzeylerinin cinsiyet, medeni hal, yaş, kıdem yılı, okul türü, bulundukları okulda çalışma yılı ve öğretmen sayısı değişkenlerine göre ilişkinin düzeyine bakılmıştır. Araştırma nicel araştırma yöntemlerinden tarama modelinde yapılmıştır. Araştırmanın evreni 2014-2015 Eğitim Öğretim yılı Muğla ili liseleridir. Araştırma için üç okul türü belirlenmiştir. Bu okul türleri Anadolu Lisesi, Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi ve İmam Hatip Lisesi'dir. Belirlenen her okul türünden 5 farklı lisede öğretmen görüşlerine başvurularak, oransız küme örnekleme yoluyla örneklem alınmıştır. Araştırmada iki farklı ölçek uygulanmıştır. Bunlar `Eş-dost Kayırmacılığı` ve `Algılanan Örgütsel Destek` ölçekleridir. Toplanan 360 ölçme aracıyla analizler gerçekleştirilmiştir. Analizlerde SPSS 20'nin frekans, yüzde, aritmetik ortalama gibi betimsel istatistik teknikleri, t-testi ve ANOVA ve korelasyon analizi işlevleri kullanılmıştır.Araştırma sonucunda şu bulgulara ulaşılmıştır: (1) Araştırmaya katılan öğretmenlerin kayırmacılık algısı `orta` düzeydedir. (2) Araştırmaya katılan öğretmenlerin kayırmacılık algı boyutları istatiksel verilere göre; iç grup yanlılığı `orta`, paternal kronizm ve karşılıklı çıkar ilişkisi boyutlarında ise `düşük` çıkmıştır. (3) Öğretmenlerin kayırmacılık algı düzeyleri; yaş, okul türü, mesleki kıdem ve bulundukları okulda çalışma süreleri değişkenlerine göre istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık gösterirken, cinsiyet, medeni hal ve bulundukları okuldaki öğretmen sayısı değişkenlerine göre anlamlı bir farklılık göstermemektedir. (5) Araştırmaya katılan öğretmenlerin örgütsel destek algısı istatiksel olarak `yüksek` çıkmıştır. (6) Öğretmenlerin örgütsel destek algısı; okul türü ve okulda çalışan öğretmen sayısı değişkenlerinde anlamlı bir farklılık görülürken, cinsiyet, medeni hal, yaş, mesleki kıdem ve bulundukları okulda çalışma süresi değişkenlerine göre istatiksel olarak anlamlı bir fark bulunamamıştır. (8) Araştırmaya katılan öğretmenlerin kayırmacılık ve örgütsel destek algısı arasında negatif yönde anlamlı bir ilişki olduğu görülmüştür.Anahtar Kelimeler: Kayırmacılık, Eş-dost Kayırmacılığı, Algılanan Örgütsel Destek

This study has analyses of high school teachers' cronyism and organisational support perception in Muğla of Turkey. Teachers' perceived cronyism and organisational support levels were analysed by means of the data obtained from three school kinds such as Anatolian High School (General High Schools of Turkey) , Vocational High School (tourism, technical, computer and furniture skills improvement and vocational improvement for girls) and Religious High Schools. Cluster sampling was the method to choose the schools. Cronyism and organisational support perceptions were tried to be determined with comparisons of some variables such as gender, marital status, age, seniority, school kind, service period at the current school and number of teachers at the school.Cronyism (Turhan 2013) and perceived organisational support (Giray 2010) scales were used to get 360 surveys from the teachers. Descriptive statistic techniques such as frequency, percentage, arithmetic mean, t-test, ANOVA and correlation functions of SPPS 20 have been used to analyse the data got through 360 surveys. Findings in regard to the study are; (1) perceived cronyism among the teachers participating the study is at middle level. (2) Statistical finding as to group bias is at middle level, yet that of paternal cronyism and reciprocal exchange of favour is `low`. (3) Teachers' cronyism perception shows a significant difference as for age, school kind, seniority and service period at the current school variables whereas no significant change has been observed at gender, marital status, number of teachers at the school variables. (4) Teachers' perceived organisational support (POS) level is `high` statistically. (5) POS varies significantly at types of school and number of teachers at the school. However, POS pertaining to variables of gender, marital status, age, seniority and service period at the current school has no significant difference. (6) There is a negative and significant relation between cronyism and organisational support.Keywords: Favouritism, Cronyism, Perceived Organisational Support