Türkiye`de hava yolu taşımacılığı ve iktisadi değişkenler arasındaki nedensellik ilişkisi

Abstract

Küreselleşme kişilerin, firmaların ve ülkelerin sosyal ve ekonomik beklentileri değişmeye başlamakta ve bu değişimler ulaştırma sektörünün önemi giderek artmaktadır. Bu çalışmada ulaştırma alt sistemlerinden biri olan hava yolu kargo taşımacılığı ile sektör üzerinde etkili olduğu düşünülen iktisadi değişkenler arasındaki ilişki Granger nedenselliği tespit edilmeye çalışılmıştır. 1960 - 2016 yılları arası Türkiye'deki hava yolu kargo taşımacılığı, büyüme, hava yolu yolcu taşımacılığı, ithalat, ihracat, havaalanı sayısı, petrol varil fiyatı ve döviz alış fiyatı (ABD Doları) verileri kullanılmıştır. Değişkenler arasındaki nedensellik tespit edilmeden önce ADF ve PP birim kök testleri ve en küçük kareler yöntemi ile regresyon analizi yapılmıştır. Granger nedensellik testi sonucunda ekonomik büyümeden hava yolu kargo taşımacılığına, ekonomik büyümeden hava yolu yolcu taşımacılığına ve hava yolu yolcu taşımacılığından hava yolu kargo taşımacılığına doğru tek yönlü Granger nedensellik tespit edilmiştir.

Due to globalisation economic and social prospects of individuals, companies and countries have changed and with this change transportation sector has grown in importance. In this work, Ganger Causality is studied between air way cargo transportation which is one of the sub systems of transportation and economic variables which is thought to be effective on the sector. The data of air way cargo transportation as dependent variable and economic growth as independent variable between 1960-2016 in Turkey, air way passenger transportation, export, import, number of airports, inflation, price per barrel of oil, and buying rate of exchange (USA Dollars) are used in the analysis. Regression analysis was made in ordinary least squares method and An Augmented Dickey Fuller and Philips Perron root test before the determination of causal relationship between variables. In consequence of econometric analysis, one-way granger causality has been found from economic growth to air way cargo transportation, from economic growth to air way passenger transportation and from air way passenger transportation to air way cargo transportation.