Çok yanıtlı problemlerin optimizasyonunda Taguchi yönteminin kullanılması ve alkollü içkiler sektöründe bir uygulama

Abstract

Tasarım için teklif edilen istatistiksel deneyler, ürün parametrelerinin veparametre degiskenlerinin artmasına paralel, faktöriyel olarak büyüdügü için çoguzaman maliyet ve zaman açısından pratikte uygulanabilirligini tümüyle yitirmektedir.Ancak Taguchi uzun yıllar yaptıgı çalısmalar sonucunda çok daha az denemeli ve enaz klasik olanı kadar iyi sonuç veren deney dizileri (ortogonal dizi) gelistirmis vedeneysel tasarımın imalat sektörünce kabul görmesini saglamıstır. Ortogonal dizilerfaktör seviyelerini teker teker degistirmek yerine es zamanlı olarak degistirmeyapmayı önerirler. Taguchi, kaliteyi saglamak için yapılan çalısmaları çevrim içi veçevrim dısı olmak üzere iki bölüme ayırmaktadır. statistiksel deneysel tasarimTaguchi 'nin kalite sisteminde çevrim dısı kalite kontrol içinde yer almaktadır.Bu çalısmada, kalite ile ilgili problemlere neden olan degiskenlik kaynaklarıbelirlenerek, kalite karakteristiklerinin en iyilenmesine olanak veren; gelismis vegelismekte olan ülkelerin endüstriyel problemlerinde sık ve etkin olarak kullanılanTaguchi Yöntemlerini çok yanıtlı problemlerin eniyilemesinde kullanarak,endüstriyel bir uygulama bazında da yaptıgı iyilestirmeleri ve etkinligini ortayakoymak amaçlanmaktadır.Çalısma bes bölümden olusmaktadır. Birinci bölümde, kalite ile ilgili temelkavramlar ve kalite gelistirme teknikleri genel hatları ile açıklanmaktadır. kincibölümde, Kalite gelistirme yaklasımlarından biri olan deney tasarımı ve deneytasarımı esaslı bazı yöntemler kısaca anlatılmaktadır. Üçüncü bölümde TaguchiYöntemleri hakkında bilgi verilmektedir. Dördüncü bölümde çok yanıtlı problemlerve bunların eniyilenmesi için bir prosedür açıklanmaktadır. Çalısmanın besincibölümünde ise endüstriyel bir problem ele alınmıs ve çok yanıtlı problemeniyilenmesi yaklasımı ile çözülmeye çalısılmıstır. Tezin sonunda da uygulananyöntem ve çalısma sonucunda elde edilen sonuçlar irdelenmis ve yorumlanmıstır.Anahtar Kelimeler: Kalite Gelistirme, Deney Tasarımı, Taguchi Yöntemi, ÇokYanıtlı Problemler, Fermentasyon Prosesi

As statistical experiments parallel to the increasing product parametersand parameter variation, most of the time loses its use in practise with respect to costand time. However Taguchi has developed experiment arrays (orthogonal array)likely to its classical forms with less number of tests and has made experiment designaccepted by the manufacturing sector. Orthogonal arrays advice changing factorlevels at the same time instead of changing one at a time. Taguchi addresses qualityin two main areas: on -line and off-line quality control. In Taguchi quality systemstatistical experimental design is in off-line quality control.In this study, first of all, sources of variation which cause quality problems aredetermined and Taguchi Method which has an ability to optimize of qualitycharacteristics and has been applied quite often in the developed and developingcountries? industrial applications, is applied in order to solve multi-responseproblems. In order to prove an improvement and efficiency of the method, anindustrial application has been carried out. The main purpose of the study is todemonstrate how the method can obtain and improve the quality.The study consists of five chapters. In the first chapter, the main concepts of qualityand quality improvement techniques are explained in short manner. In the secondchapter, design of experiment which is one of the approaches of quality improvementand other methods based on the experimental design are explained. In the thirdchapter, brief information about Taguchi Method has been given. In the fourthchapter, an algorithm which can optimize multi-response problems has beenexplained. In the fifth chapter, an industrial problem has been designed and solvedwith multi-response optimization approach. In the last chapter of this study, results ofthe application has been criticized and discussed.Keywords: Quality Improvement, Design of Experiment, Taguchi Methods, Multi-Response Problems, Fermantation Proses