Evrensel Fen Okuryazarlık Ölçeği`nin Türkçe`ye uyarlama çalışması ve öğretmen adaylarının evrensel fen okuryazarlık düzeyi

Abstract

Bu araştırma; orijinali 2015 yılında geliştirilen `Evrensel Fen Okuryazarlığı Ölçeği` nin Türkçe'ye uyarlanmasını ve uyarlanan bu ölçeğin, Türkiye'nin 12 farklı istatistiki bölgesindeki 20 farklı üniversitede öğrenim gören 4. sınıf fen bilgisi öğretmen adaylarının evrensel fen okuryazarlık düzeyini belirlemeyi amaçlayan bir çalışmadır. Bu sebeple araştırmanın ilk aşaması uyarlama çalışması iken, ikinci aşaması tarama deseninde yürütülmüş bir çalışmadır. Ölçek, İngilizce dil uzmanı tarafından çevirisi yapıldıktan sonra, Türk kültürüne uygunluğu ve anlamsal bütünlüğünün sağlanması amacıyla yabancı dil ve fen eğitimi öğretim üyeleri tarafından Uzman Değerlendirme Formu ile kontrol edilmiştir. Ardından dil eşdeğerliliğinin sağlanması amacıyla ölçeğin hem İngilizcesi hem de Türkçesi, İngilizce dilinde eğitim alan mühendislik bölümü öğrencileri üzerinde uygulanmıştır. Üç hafta arayla gerçekleşen bu uygulama sonunda öğrencilerin her iki ölçeğe verdikleri cevaplar arasındaki korelasyon katsayısı 0.83 olarak hesaplanmıştır. Bu sonuç, ölçek maddelerinin uyarlanmadan önceki anlamı ile uyarlandıktan sonraki anlamı arasında fark olmadığını göstermektedir. Ölçeğin pilot uygulaması, 6 farklı üniversitede öğrenim gören toplam 645 fen bilgisi öğretmen adayı üzerinde yapılmıştır. Pilot uygulamadan elde edilen verilere, Doğrulayıcı Faktör Analizi (DFA) yapılarak, uyarlanan ölçeğin geçerliği sağlanmıştır. Ölçeğin güvenirliği ise, Cronbach-alpha iç tutarlılık katsayısı ile hesaplanmış ve 0.91 olarak bulunmuştur. Türkçe'ye uyarlanmış ölçek, Türkiye İstatistiki Bölge Birimleri sınıflamasına (İBBS) göre 12 farklı istatistiki bölgeden 20 üniversitede öğrenim gören 4. sınıf fen bilgisi öğretmen adayı olmak üzere toplam 923 öğrenci üzerinde uygulanmıştır. Bulgulara göre, 4. sınıf fen bilgisi öğretmen adaylarının evrensel fen okuryazarlık düzeyinin yüksek seviyede olduğu ve istatistiki bölge birimlerine göre farklılık gösterdiği sonucuna ulaşılmıştır. Bununla birlikte, kadın öğretmen adaylarının evrensel fen okuryazarlık düzeyinin erkek öğretmen adaylarına göre daha yüksek düzeyde olduğu görülmüştür. Ayrıca öğretmen adaylarının evrensel fen okuryazarlık düzeyi, anne/baba eğitim durumuna göre farklılık göstermemektedir.

The purpose of the current study is to adapt `Global Scientific Literacy Questionaire` developed in 2015 into Turkish and then to use this adapted scale to determine the universal science literacy levels of the fourth year science students from 20 different universities located in12 different statistical regions of Turkey. Thus, the first part of the current study is an adaptation study and the second part was conducted in the survey design. After the original scale was translated into Turkish by an English language expert, it was checked by foreign language and science teaching specialists by using an expert evaluation form to ensure compliance to Turkish culture and cohesion. Then, in order to establish linguistic equivalence, both the Turkish version and the English version of the scale were administered to students of English-medium engineering faculty. There was a three-week interval between the administrations of the Turkish and English versions of the scale and the correlation coefficient of the students' responses given to these two different versions of the scale was calculated to be 0.83. This result shows that there is no difference between the meanings of the scale items before and after adaptation study. Piloting of the scale was conducted with the participation of 645 pre-service science teachers from 6 different universities. By administering Confirmatory Factor Analysis (CFA) on the data collected from the pilot study, validity of the adapted scale was established. The reliability of the scale was calculated with Cronbach-alpha internal consistency coefficient and was found to be 0.91. The scale adapted to Turkish was administered to a total of 923 senior pre-service science teachers from 20 different universities located in 12 different statistical regions according to Turkish Statistical Regional Units classification. In light of the findings of the current study, it was concluded that the pre-service science teachers' global literacy levels are high and vary across the statistical regional units. In addition, the global scientific literacy level of the female pre-service teachers was found to be higher than that of the male pre-service teachers. Finally, the global scientific literacy level of the pre-service teachers was found to be not changing depending on the mother and father's education level.