Öğretmen adaylarının bilişsel ve bilişüstü öz düzenleme stratejilerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi

Abstract

Bu araştırma, öğretmen adaylarının bilişsel ve bilişüstü öz düzenleme stratejilerininçeşitli değişkenler açısından incelenmesi amacıyla yapılmıştır. Araştırmanın evrenini,Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Eğitim Fakültesi oluşturmaktadır. Araştırmanınörneklemini ise bu evrenden seçilen 2013-2014 eğitim öğretim yılı güz dönemindeEğitim Fakültesi Sınıf Öğretmenliği, Fen ve Teknoloji ve Sosyal Bilgiler AnabilimDalı'nda öğrenim görmekte olan 1. ve 4. sınıf toplam 242 öğretmen adayından oluşanoransız küme örneklemi oluşturmaktadır.İlişkisel tarama modeli uygulanan araştırmadaki birinci alt problem ile öğretmenadaylarının cinsiyet değişkenine göre, ikinci alt problem ile öğretmen adaylarının sınıfdeğişkenine göre, üçüncü alt problem ile öğretmen adaylarının bölüm değişkeninegöre bilişsel ve bilişüstü öz düzenleme stratejilerinde anlamlı bir farklılığın bulunupbulunmadığını, dördüncü alt problem ile öğretmen adaylarının bilişsel ve bilişüstü özdüzenleme stratejilerinden tekrarlama, ayrıntılandırma, organizasyon, eleştireldüşünme ve bilişüstü öz düzenleme stratejileri arasında anlamlı bir farklılığın bulunupbulunmadığını belirlemek amaçlanmıştır.Araştırmada öğrencilerin bilişsel ve bilişüstü öz düzenleme stratejilerinin belirlenmesiamacıyla Pintrich, Smith, Garcia ve McKeachie(1991)'nın geliştirdiği, dilseleşdeğerlik, geçerlik ve güvenirlik çalışmalarını Altun ve Erden (2006)'in yaptığı`Öğrenme için Motive Edici Stratejiler Ölçeği` kullanılmıştır.Araştırmadan elde edilen verilerin analizi için Aritmetik Ortalama, Standart Sapma,Yüzde ve Frekans, Kolmogorov- Smirnov ve Shapiro Wilk Testi, Mann Whitney UTesti,Kruskal Wallis H-Testi ve Korelasyon Testi analiz teknikleri kullanılmıştır.Birinci alt probleme yönelik elde edilen bulgulara göre, öğretmen adaylarının tekrarve eleştirel düşünme stratejilerinde cinsiyete göre anlamlı bir farklılık görülmediğisonucuna varılmıştır. Ayrıntılandırma, organizasyon ve bilişüstü öz düzenlemestratejilerinde ise cinsiyete göre kadın öğretmen adayları lehine anlamlı bir farklılıkgörülmektedir.İkinci alt probleme yönelik elde edilen bulgulara göre, öğretmen adaylarının bilişselve bilişüstü öz düzenleme stratejilerinde sınıf değişkenine göre anlamlı bir farklılıkgörülmemiştir.Üçüncü alt probleme yönelik elde edilen bulgulara göre, öğretmen adaylarınınbilişsel ve bilişüstü öz düzenleme stratejilerinde bölüm değişkenine göre anlamlı birfarklılık görülmüştür.Dördüncü alt probleme yönelik elde edilen bulgulara göre, öğretmenadaylarının tekrar stratejileri ile ayrıntılandırma stratejileri arasında, ayrıntılandırmaile organizasyon stratejileri arasında, organizasyon stratejileri ile eleştirel düşünmestratejileri arasında, eleştirel düşünme stratejileri ile bilişüstü öz düzenleme stratejileriarasında doğru yönlü (pozitif) bir ilişki bulunmuştur.Anahtar Kelimeler: Biliş, bilişsel strateji, bilişüstü öz düzenleme stratejisi.

This research has been conducted with the aim of investigating the cognitiveand metacognitive self-regulation strategies of teacher candidates in terms of differentvariables. There search sample consists of a total of 242 freshmen and senior yearteacher candidates attending Mugla Sıtkı Kocman University, Faculty of Education,Primary School, Science and technology and Social Sciences Teaching Departments.It is aimed to determine whether there is a significant difference in cognitiveand metacognitive self-regulation strategies or not according to gender variables ofteacher candidates with the first sub-problem; whether there is a significant differencein cognitive and meta cognitive self-regulation strategies or not according to classvariables with the second sub-problem; there is a significant difference in cognitiveand meta cognitive self-regulation strategies or not according to branch variables withthe third sub-problem and whether there is a significant difference between repetition,elaboration, organisation, criticial thinking, cognitive and metacognitive selfregulationstrategies or not with the fourth sub-problem in the research where relationalscreening model has been employed and the results are presented.To identify the cognitive and meta cognitive self regulation strategies of thestudents, linguistice quivalence, validity, reliability studies which were developedbyPintrich Smith and McKeachie (1991) and `Motivating Strategies Scalefor Learning`done by Altun and Erdem areused in this research.To analyze the datas from the research; aritmetic meaning,standart deviation,percentum, frequency, Kolmogorov-Smirnovand Shapiro Test, The U-Test of MannWhitney, The H- Test of Kruskal Wallis and Correlation Test analysis techniques areused in the research.According to the findings obtained for the first sub-problem, has been observeda significant difference according to gender in repetition and critical thinking strategiesof teacher candidates. Howover in the elaboration, organisation and meta cognitiveself-regulation strategies, has been observed a significant difference one's favour ofwoman teacher candidates according to gender.According to the findings obtained for the second sub-problem, a significantdifference in cognitive and metacognitive self-regulation strategies hasn't beenobserved according to classroom variables of teacher candidates.According to the findings of the analysis results obtained for the third subproblem,a significant difference in cognitive and meta cognitive self-regulationstrategies hasn't been observed according to branch variables of teacher candidates. According to the findings obtained for the fourth sub-problem, there is asignificant relationship between repetition strategies and elaboration strategies;elaboration strategies and organisation strategies; organisation strategies and criticalthinking strategies, critical thinking strategies and meta-cognitive self-regulationstrategies of teacher candidates.Keywords: Cognition, cognitive strategy, meta-cognitive self-regulation strategy.