Sosyal bilgiler öğretmenlerinin çevre duyarlılıkarının değerlendirilmesi (Fethiye örneği)

Abstract

Bu çalışmada Fethiye çevresindeki Sosyal Bilgiler öğretmenlerinin çevre duyarlılığı algılarını ve çevre duyarlılığına yönelik yaptıkları faaliyetleri belirlemek amacıyla yapılmıştır. Bu araştırma nitel araştırma ile yapılmış, araştırmanın katılımcıları ölçüt örneklem ile belirlenmiştir. Araştırmanın katılımcıları, Muğla Fethiye İlçe Milli Eğitim Müdürlüğüne bağlı okullarda görev yapan 10 Sosyal Bilgiler öğretmeninden oluşmaktadır. Araştırmanın verileri yarı yapılandırılmış görüşme yoluyla elde edilmiştir. Yarı yapılandırılmış görüşme formuyla elde edilen araştırmanın verileri tematik analiz tekniğinden yararlanarak çözümlenmiştir. Araştırmada Sosyal Bilgiler öğretmenleri çevre duyarlılığını, çevreyi temiz tutmak ve çevreyi korumak, çevreye saygılı olmak olarak açıklamışlar, çevre duyarlılıkları üzerinde etkili olan unsurları ise yaşamış oldukları çevre sorunları ve almış oldukları eğitim ve aile olarak görüşlerini ifade etmişlerdir. Sosyal Bilgiler öğretmenleri çevre duyarlılığına sahip bireylerin özelliklerini; çevreyi korumalı, geri dönüşümcü olmalı, çevre konusunda bilinçli olmalı ve çevreye saygılı olmalı, örnek olmalı olarak açıklamışlardır. Sosyal Bilgiler öğretmenleri çevre duyarlılığı ve eğitim arasındaki ilişkiyi; eğitimin çok önemli olduğunu, eğitimle çevre duyarlılığının paralel olduğunu, çevre eğitimin içeriği ile ilgili olarak ta müfredatın, konuların ve etkinliklerin yetersiz olduğunu belirmişlerdir. Çevre duyarlılığının yapılış şekline ilişkin olarak derslerde sunular ve etkinliklerle dersleri işledikleri, uygulamalı eğitim yapılması gerektiği şeklinde düşüncelerini açıklamışlar, derslerinde ise geri dönüşüm kampanyaları, çevre temizliği, ağaç dikme, uygulamalı etkinlikler(toprağa poşet gömmek, atık yağla saksıda bitki yetiştirmek gibi) yaptıklarını ifade etmişlerdir. Sosyal Bilgiler öğretmenleri çevre duyarlılığı eğitimi sonrasında öğrencilerinin, geri dönüşümcü olmaları, çevreyi temiz tutmalarını, öğrendiklerini hayatlarında uygulamalarını, çevreyi korumaları, çevre dostu ürünler kullanmalarını ve doğal kaynakları ve yatırımları tasarruflu kullanmaları gibi davranışlara sahip olmalarını istemektedirler. Çevre duyarlılığına sahip bir öğretmenin ise iyi bir örnek olması gerektiğini belirtmişlerdir. Sosyal Bilgiler öğretmenleri çevre duyarlılığı eğitiminin Sosyal Bilgiler dersinde verilmesi gerektiği, Sosyal Bilgilerden sonra Fen Bilgisi dersinde de çevre duyarlılığı eğitimin verilebileceğini ifade etmişlerdir. Çevre duyarlılığı eğitiminin ailede başlaması gerektiği ve okulda devam ettirilmesi gerektiği medya ile de çevre eğitiminin verilmesi düşüncelerini beyan etmişlerdir. Sosyal Bilgiler dersi müfredatında çevre ile ilgili konular arttırılmalı, derslerde yapılabilecek etkinlikler arttırılmalı, geri dönüşüm kampanyaları kapak toplama, atık yağ toplama, kâğıt toplama formatından kurtarılarak kanunların yaptırım gücü kullanılmalı ve geri dönüşüm evlerde çöpler ayrılarak başlatılmalıdır. Belediyeler buna göre çöp konteynırlarını mahallelere koyarak destek vermelidirler. Çevre eğitimi ailede başlamalı bunun içinde aile eğitimlerine önem verilmeli yaygın eğitimle veya medya yoluyla kamu spotları, dizi film, çizgi film karakterleriyle aile eğitimleri yapılmalı ve okulda da bu eğitim pekiştirilmelidir.Anahtar kelimeler: Sosyal Bilgiler, Çevre, Eğitim, Değer.

This work was made in order to indicate Social Studies teachers' perception of environment and their facilities about environmental sensitiveness in Fethiye. This research was made via qualitative research method. Participants of the research are 10 Social Studies teachers who work under the title of Ministery of Education in Fethiye/Muğla. Information and data of the research was detained by half-established meeting. This data which was gained by half-established meeting form was soluted via a kind of analysis technic.In the research, Social Studies teachers explained their environment sensitiveness as keeping it clean and having a respect to the environment. They expressed their sensitiveness for environment .What they stated results from environment they lived in , and the education given them in family. They think people who have sensitiveness for environment should protect it and care about recycling , have an awareness about environment and to the area of life. According to Social Studies teachers, connection between education and sensitiveness of environment depends on education and shows paralellism.And they state that this level of education is inefficient to have a consciousness for environment. They explained they handle the lessons by presentations and activities about environment and they think these lessons should be handled in the way it should be. They also state that they are promoting campaigns of recycling, planting, and doing practical environmental activities. Social Studies teachers want their students to have knowledge about keeping their environment clean , applying what they learned in classes in real life, using the products that are useful for environment and using the investment on environment and sources economically. They indicate that teachers who have a respect of environment should be good example for their students.According to Social Studies teachers, education of environmental sensitiveness should be given in Social Studies lessons and consecutively in science lessons. Environmental sensitiveness must start in family and continue at schools and they think media can be helpful for this education. Curriculum of Social Studies lesson should include more environmental issues. In class,activities must be increased and recycling should be encouraged. Also laws should be active in this topic, rather than only allowing litter to be picked up on streets or simple simillar acts. Municipalities should put litter boxes that are useful for recycling. Education of environment must start in family and this education must be processed with the help of family, media, school, cartoons and public service-ads.Keywords: Social Studies, Environment, Education, Values