Taşlıcalı Yahya Bey divanında savaş unsurları

Abstract

Evrensel bir terim olarak edebi eserlerde yer bulan savaş kavramını sanatkârlar farklı şekillerde kullanmışlardır. Sanatkârların yararlandıkları şekillerden bir tanesi de savaşlarda kullanılan savaş aletlerinin edebi eserlere yansıtılmasıdır. Savaş kültürüne ait kavramların edebî eserlerdeki yansımalarını görmek edebiyatımız için önemli veriler sağlamaktadır.Çalışmanın konusu olan divânın sahibi Taşlıcalı Yahya Bey, 16. Yüzyıl Osmanlı şiirinin önde gelen temsilcilerindendir. Kılıç ve kalem erbabı olarak tanınan Yahyâ Bey; bu asrın en başarılı mesnevi sanatkârıdır. Aynı zamanda devrinin birinci sınıf Divân şâirleri arasında gösterilen şair, mesleği sayesinde pek çok devlet büyüğünün hizmetinde savaşlara katılmış. Osmanlı coğrafyasının değişik bölgelerini görme fırsatını yakalamıştır. Onun şiirlerinde savaş meydanlarının, kurulan hayale zemin oluşturduğu görülmektedir. Ayrıca şair, savaş aletleri başta olmak üzere savaşa ait pek çok unsuru çeşitli anlam ilgileriyle anlatım ögesi olarak şiirlerinde kullanmaktadır. Bu çalışmada önce Taşlıcalı Yahya Bey'in yaşadığı dönem olan 16.yy. edebiyatı hakkında bilgiler verilmiştir. Sonra hayatı ve eserleri ile ilgili ifadelerle aktarılmıştır. Bunları yapmaktaki amaç şairin hayatının ve yaşadığı devrin şartlarının bilinmesinin divandaki şiirlerin daha rahat anlaşılmasına katkı sağlamasıdır. Giriş bölümünden sonra çalışmanın ana konusu olan savaş kavramı incelenmiştir. Bu kavramlar alfabetik sıra ile beyitlerden örnekler de verilerek açıklanmıştır. Taşlıcalı Yahyâ'nın, şiirlerinde geçen Osmanlı savaş kültürüne ait ögeler incelenmiştir ve bu ögelerin şairin şiir sanatındaki yeri belirginleştirilmeye çalışılmıştır.Çalışmanın son kısmında ise sonuç ve yararlanılan eserlerin isimleri verilmiştir. Son olarak da dönemle ilgili savaş görsellerine yer verilmiştir.

War is a universal term. From the concept of war found in literary works as a universal term, artisans have benefited in different forms. One of the shapes of artisans is the reflection of the war apparatus used in wars in literary works. Seeing the reflections of war cultural concepts in literary works provides important data for our literature.Taşlıcalı Yahya Bey, the owner of the divan who is the subject of his work, is one of the leading representatives of 16th century Ottoman poetry. Yahyah Bey, known as the sword and pen writer; the most successful masnavi artisan of this century is also shown among the first class Divan poets of the devrin. Thanks to his profession, many states have joined wars in the service of his great age. The poet has had the opportunity to see different parts of the Ottoman geography. In his poems, battlefields seem to have formed the basis for the dreams that have been established. In addition, many elements of the war, especially the war instruments, are used in poetry as a matter of expression with various meanings.In this study, the first period of 16th century Yahya Bey, who lived with Taşlıcalı. has been given information about the literature. Then he was passed on his life and his works.Our aim in doing these things is to examine the poet's life and the conditions of the devrin which he lived together while examining the poems of the divisions. Because when analyzing some couplets it is really necessary to know this information.After the introduction, the concept of war, which is the main subject of study, has been examined. These concepts are explained in alphabetical order by giving examples from couplets. In this study, Taşlıcalı Yahyâ's poems belonging to the Ottoman war culture in his poems were studied and tried to clarify the place of the poet's poetry art.In the last part of the work, the results of how the work was done and the names of the works used were given. Finally, the battlefields of the period were included.