Cemil Meriç`in edebiyat üzerine düşünceleri

Abstract

Cemil Meriç sosyoloji, felsefe, tarih, dil ve edebiyat gibi birçok alanda fikir beyan eden çok yönlü bir düşünce adamıdır. Doğu ve Batı kültürüyle düşünce dünyasını şekillendiren Cemil Meriç, edebiyat ve dünya edebiyatı kavramları, edebî türler, edebî şahsiyetler ve dil üzerine düşüncelerini farklı ülkelerdeki dinî, tarihî ve sosyal süreçleri içinde delillerle ve eleştirel bir bakış açısıyla değerlendirmiştir. Meriç'in eleştirileri ve değerlendirmeleri kendi dönemine olduğu kadar kendisinden sonraki dönemlere de ışık tutmuştur. Geniş bir tefekküre sahip olan Meriç, entelektüel yeteneği ve bilgi birikimi sayesinde kavramları, olayları ve kişileri orijinal ifadelerle anlatmıştır. Bir dünya edebiyatı yaratmayı arzularken aynı zamanda Türk edebiyatının ve Türk dilinin kendi kaynaklarıyla beslenerek yücelmesini arzulamış, muhtelif dönemlerde ortaya çıkan edebiyat ve dil anlayışını mukayeseler yaparak anlatmış, tespit ettiği problemlere disiplinler arası yaklaşarak eleştirel çözümler üretmiştir. Bu çalışmada, Türk düşünce hayatının önemli isimlerinden biri olan Cemil Meriç'in hayatı hakkında bilgi verilirken eserlerinde ve kendisiyle yapılan söyleşilerde yer alan edebiyat üzerine düşünceleri derlenmiştir.Anahtar Kelimeler: Cemil Meriç, edebiyat, dil, düşünce, şair, yazar, edebî akım, edebî tür.

Cemil Meriç is a multi-faceted thinker who has expressed many inland ideas such as sociology, philosophy, history, language and literature. Cemil Meriç, who shaped the world of thought in Eastern and Western cultures, has evaluated the concepts of literature and world literature, literary genres, literary personalities and language on the basis of a critical and critical perspective in the religious, historical and social processes of different countries. Meriç's criticisms and evaluations shed light on his own period as well as later periods. Meriç, who has a wide esteem, has explained the concepts, events and people with their original expressions thanks to his intellectual ability and knowledge. Desiring to create a world literature, at the same time, he wanted Turkish literature and Turkish language to be nourished by their own resources, and expressed the literary and language understanding that emerged in various periods by making comparative arrangements and produced critical solutions by approaching the disciplines. In this work, while giving information about the life of Cemil Meriç, one of the important names of the Turkish thought life, his thoughts on the literature in his works and in his interviews were compiled.Key Words: Cemil Meriç, literature, language, thought, poet, writer, literary current, literary genre.