100 temel eser listesinde yer alan masallardaki bibliyoterapik unsurlar

Abstract

`Kitaplar yoluyla iyileşme` ya da `bireyi doğru zamanda, doğru kitapla buluşturmak` olarak tanımlanan bibliyoterapi yönteminin farklı uygulama türleri mevcuttur. Bunlardan biri olan `gelişimsel bibliyoterapi` yöntemi; okullarda, sınıflarda yahut kütüphanelerde eğitimciler eşliğinde gerçekleştirilebilmektedir.Bibliyoterapi yöntemi, değerler eğitimini de içine alan ve öğrencinin kişisel gelişimine katkıda bulunan bir yöntemdir. Metinlere dayalı olması sebebiyle, bu yöntemin kullanılması için en uygun derslerden birisi Türkçedir. Ayrıca bibliyoterapinin okuma yazma becerilerinin geliştirilmesinde, temel dil becerilerinin öğrencinin hayatına etkili bir şekilde yerleştirilmesinde oldukça etkili bir yöntem olduğunu söylemek yanlış olmayacaktır.Bibliyoterapi yönteminin uygulanmasında faydalanılabilecek türlerden biri de masallardır. Masallar, eğitici değeri olan, daha açık bir ifade ile çocukların duygu, düşünce ve hayallerini geliştiren ve bunu yaparken de millî bir kimlik edinmelerinin yanında evrensel değerlerin de farkında olmalarını sağlayan ürünlerdir.Bu çalışmanın amacı, 100 Temel Eser listesinde yer alan on üç masal kitabından rastgele seçilen `Az Gittik Uz Gittik (Pertev Naili Boratav), Allı ile Fırfırı I-II (Oğuz Tansel), Billur Köşk Masalları (Tahir Alangu)` adlı dört masal kitabındaki 88 masalda yer alan bibliyoterapik unsurları belirlemek ve bibliyoterapi yönteminin bu masallar aracılığıyla nasıl uygulanabileceği konusunda önerilerde bulunmaktır. Ayrıca öğrencilerin yazma, dinleme, konuşma becerilerini geliştirmelerine; okuduklarından edindikleri bibliyoterapik unsurlar vasıtasıyla sağlıklı iletişim kurma becerilerini kazanmalarına, duygusal problemleri aşmalarına ve neticede olumlu değerler edinmelerine katkı sağlaması hususları da bu araştırmanın öncelikli amaçlarındandır. Bu çalışmada kaynak literatür taranmış ve iki alan ve bir eğitim uzmanı ile birlikte on beş maddelik bir liste (rubrik) oluşturulmuş, ardından seksen sekiz masal bu on beş madde doğrultusunda ayrıntılı olarak incelenmiştir. Bu süreçte araştırmayı nesnel verilerden uzaklaştırmamak için herhangi bir kritere bağlı olmaksızın seçilen örnek masallar yine aynı alan ve eğitim uzmanları tarafından incelenmiştir. Çalışmanın sonraki bölümünde, her masal için bir ders cümlesi belirlenmiş ve masaldan çıkarılan bu cümlenin işaret ettiği bibliyoterapik unsurlar da masalların ilköğretim seviyesindeki öğrencilere önerilip önerilmemesi bakımından değerlendirilmiştir. Bu işlemin sonunda tüm masallarda yer alan ve öne çıkan bibliyoterapik unsurları karşılaştırabilmek için ortak bir tablo oluşturulmuş, bibliyoterapik unsurların yüzde ve frekans değerleri bu tabloda gösterilmiştir.Çalışmanın deseni nitel araştırma yöntemlerinden durum çalışmasıdır. Verilerin analizi içerik analizi ile yapılmış olup; veri toplama yöntemi olarak doküman analizi tekniği kullanılmıştır. Araştırmanın sonucunda, `Az Gittik Uz Gittik (Pertev Naili BORATAV), Allı ile Fırfırı I-II (Oğuz TANSEL), Billur Köşk Masalları (Tahir ALANGU)` isimli kitaplarda yer alan `sorun çözme becerileri, iletişim becerilerini geliştirme, daha olumlu bir benlik algısı oluşturma, yardımseverlik, uzlaşmacılık, kararlılık` gibi bibliyoteterapik unsurlar ayrıntılı olarak ele alınmış, bunlara dair örnekler verilmiş ve bulgulara yönelik önerilerde bulunulmuştur.Anahtar Kelimeler: Bibliyoterapi, Türkçe Eğitimi, Masal, Pertev Naili Boratav, Oğuz Tansel, Tahir Alangu, Az Gittik Uz Gittik, Billur Köşk Masalları, Allı ile Fırfırı I-II

There are different kinds of applications of bibliothreaphy which has been identified as `Healing with books` or `bringing the person together within the right time and right book`. One of them is `developmental bibliothreaphy` method; which has been used in schools, classes or libraries in accompany with an educator.Bibliothreaphy is a method which consists of values education and contributes to student's personal development. Thereby it is based on texts; Turkish is one of the most proper classes to use that method. Besides, it might not wrong to say that bibliothreaphy is an effective factor to improve the ability of reading-writing and to integrate basic language skills into student's life. In practice of bibliothreaphy method tales are one of the kinds to be taken the advantage of. Tales are educational materials, to speak more clearly, they are products mentioning childresn's emotions, opinions and dreams within either oral or written ways and improving their senses of beauty while making them have a national identity and internalize the national and international values inadvertently. The aim of this thesis is to identify bibliothreaphic factors in 88 tales randomly chosen from 100 basic literal works from thirteen out of four tale books `Az Gittik Uz Gittik (Pertev Naili Boratav), Allı ile Fırfırı I-II (Oğuz Tansel), Billur Köşk Masalları (Tahir Alangu)` and to make suggestions about how to implement bibliothreaphy method with the help of these tales/ tale books. Moreover, another prior aims of this study is to underline the contribution of this method to improve students' writing, listening and speaking skills while acquiring proper communication skills from the text with biliothreaphic factors and gaining positive values as a result of dealing with emotional problems. Therefore, with the related literature review, the researcher has formed fifteen itemed rubric with two domain experts and one educational specialist, and then 88 tales has been examined in detail in consideration of these fifteen items. Within this time, not to distract this study from objective data, randomly chosen sample tales have been also examined by different two domain experts and one educational specialist and compared with the results of the researcher. Afterwards, an objective statement for each tale and bibliothreaphic factors mentioned by the researcher and inferred from the pointed objective lesson of this tale. At the end of this process, a common table has been created to identify and compare all and prominent bibliothreaphic factors in tales and percent and frequency values of bibliothreaphic factors have been scaled and results have been obtained based upon this table. The type of this research is a qualitative case study. Datas have been analyzed with the content analysis method and document analysis method has been applied as a date collection method. At the end of this research, some bibliothreaphic factors like `problem solving skills, communication skills development, forming more positive sense of self, helpfulness, conventionalism, determination` in `Az Gittik Uz Gittik (Pertev Naili BORATAV), Allı ile Fırfırı I-II (Oğuz TANSEL), Billur Köşk Masalları (Tahir ALANGU)` books have been analyzed in detail, exemplified based on factors and suggestions have been made in terms of the results. Keywords: Bibliothreaphy, Turkish education, tale, Pertev Naili Boratav, Oğuz Tansel, Tahir Alangu, Az Gittik Uz Gittik, Billur Köşk Masalları, Allı ile Fırfırı I-II.