Uluslararası göç bağlamında, Suriyeli sığınmacıların emek ve yabancı sermaye yatırımları açısından Türkiye ekonomisine etkileri(Gaziantep ve Şanlıurfa örneği)

Abstract

Etnik çatışmalar, savaşlar, terör olayları, işsizlik, adil olmayan gelir dağılımı, yoksulluk, iklim ve çevre koşulları gibi birçok olumsuzluk, insanların gönüllü/ zorunlu olarak yaşadıkları bölgelerden ayrılmasına neden olmaktadır. Dünyada milyonlarca insanın göç etmesinde etkili olan bu sebepler ülkeden ülkeye farklılık göstermiş olsa da, ekonomik ve politik nedenler her iki yüzyılda göç hareketlerinde temel hareket noktasını oluşturmaktadır. İnsanlık tarihinin en düzensiz ve dramatik nüfus hareketi olarak bilinen göç, sonuçları ile bir insanlık sorunu haline gelmiştir. Arap Baharı sürecinde Türkiye'ye göç eden 3 milyon 642 bin 738 (Mart 2019) Suriyeli sığınmacının göç etme sebepleri diğer kitlesel göçlerin sebepleri ile benzerlik göstermektedir. Bu çalışma, Suriyeli sığınmacıların emek piyasası ve yabancı sermaye yatırımları yolu ile Türkiye ekonomisine etkilerini, Gaziantep ve Şanlıurfa'da yaşayan (15-64) yaş grubu Suriyeli sığınmacılara yönelik bir alan araştırması ile elde edilen bulgularla analiz etmiştir. Araştırmada, anket, yüz yüze görüşme ve gözlem yolu ile 418 Suriyeli yatırımcı ve 453 Suriyeli iş gücüne ulaşılmıştır. Bulgular ışığında, Suriyeli sığınmacıların Türkiye emek piyasası ve yabancı sermaye yatırımları üzerine etkilerine bakıldığında, genel olarak kayıtlı istihdamda önemli bir olumsuz etkiye sahip olmadıkları, ancak kayıt dışı istihdam oranları ve ücretler üzerinde olumsuz etkileri olduğu gözlenmiştir. Sığınmacı yoğunluğunun yüksek olduğu bölgelerde, artan toplam talep ve düşen işgücü maliyetlerinin kayıtlı sektörde istihdam artışına yol açtığı da görülmüştür. Sığınmacıların kamu maliyesi ve enflasyon üzerinde olumsuz etkileri de gözlenmektedir. İşsizlik oranları ve kayıtlı istihdamda düşük oranda bir artışa yol açan sığınmacılar, ayrıca işgücüne katılım, kayıt dışı istihdam ve iş bulma oranlarının bir miktar gerilemesine neden olmuştur. Suriyeli sığınmacılar göç yolu getirdikleri sermayeleri ile Türkiye'de farklı sektörlerde işletmeler kurarak ekonomiye önemli katkılar sağlamıştır. Çalışma, Suriyeli sığınmacılara `tüketen ve yük olan insanlar` bakış açısı yerine, `tüketen sığınmacıdan, üreten sığınmacıya` yaklaşımı ile bir bakış açısı sunmaktadır.

Many unpleasant conditions such as ethnic conflicts, wars, terrorist incidents, unemployment, unfair distribution of income, poverty, climate and environmental conditions force people to move different places from which they have already been living whether voluntarily or enforcedly. Although these reasons, causing millions of immigrants, refugees and asylums to migrate, may vary from country to country, economic and politic reasons come to the fore as driving and underlying forces in both centuries. Migration, known as the most random and dramatic population mobility in human history, has turned out to be a kind of humanity problem with its results. The migration reasons of 3 million 642.738 (March, 2019) Syrian refugees, migrating to Turkey during Arab Spring period, also show similarities with other reasons of migration occurring in the world. This study analyzes the impact of Syrian refugees to Turkey's economy through labor market and foreign investment by using data obtained from a field study of 15-64 age group Syrian refugees living in Gaziantep and Şanlıurfa. In the scope of study, 418 Syrian investors and 453 Syrian labor force have been reached with the help of the questionnaire, face to face interviews and observations. In the light of findings, when considering the effects of Syrian asylum seekers on Turkey's labor force and foreign investment, it has been observed that they are not of a significant negative effect on registered employment; however they are of adverse effects on unregistered employment rates and wages in general. It has been observed that increased total demand and falling labor force costs have led to employment increase in registered sector in regions with high asylum seekers density. It has been observed that asylum seekers have negative effects on public finance and inflation, as well. Asylum seekers, leading to a low rate of unemployment rate and registered employment, have also led to recession in labor force participation, unregistered employment and employment opportunities to a slight extent. Syrian asylum seekers have made significant contributions in economy by establishing businesses in different sectors with the capital they have brought via migration. This study offers a view `from consuming seekers to producing seekers` rather than a view as `consuming and creating a burden` for Syrian asylum seekers.