Öğretmenlerin sorgulama temelli fen bilimleri uygulamalarının değerlendirilmesi ve geliştirilmesi

Abstract

Milli Eğitim Bakanlığınca yürütülen `Öğretmenlerimizle 2023'e Projesi` kapsamında belirlenen hedefler: öğretmenlerin kendi alanıyla ilgili olarak, yeni öğretim programları doğrultusunda, ihtiyaç duyacağı öğretim materyallerini hazırlama ve kullanma becerilerini kazanması, etkinlik temelli alan eğitimi uygulamaları ile öğrencilerin derslere aktif katılabilmesi, bilgi ve tutum yanında daha ağırlıklı olarak beceri geliştirebilmesi ve uygulamaya dönük eğitim ve öğretim yapılabilmesinin sağlanmasıdır. Bu hedeflere öğretmenler için düzenlenen hizmet içi eğitim programları ile ulaşılmaya çalışılmaktadır. Günümüzde düzenlenen hizmet içi eğitim programlarının çoğu kısa süreli, standart bir içerikte, öğretmenin öğrenci rolünde eğitim aldığı ve sınıf içi uygulamalarına yansımalarının oldukça sınırlı olduğu gözlemlenmektedir. Mevcut durum çalışması, fen bilimleri öğretmenlerinin kendi sınıf ortamlarında sorgulama temelli bilim eğitimi yaklaşımını ne ölçüde gerçekleştirdiklerinin değerlendirilmesi ve geliştirilmesi üzerinedir. Bu süreçte amaç, öğretmenlere bireysel gelişimlerini kendi videoları üzerinden takip edebilecekleri, değerlendirebilecekleri ve yönlendirebilecekleri bir uzman desteği oluşturmaktır. Bunun yanında sorgulama temelli fen bilimlerine yönelik otantik etkinlikleri öğretmenlerin kendi sınıflarında uygulayarak deneyim ve anlayış geliştirmelerini desteklemektir.Araştırmanın çalışma grubunda yer alan katılımcılar, araştırma öncesinde sorgulama temelli bilim eğitimine ilişkin uygulamalı hizmet içi eğitim alan öğretmenler arasından seçilmiştir. Araştırmanın uygulamaları Muğla İlinde görev yapmakta olan dört deneyimli fen bilimleri öğretmeni ile gerçekleştirilmiştir. Sorgulama temelli yaklaşımları sınıf ortamında deneyimleme, alanındaki hizmet içi eğitimlere etkin katılım ve lisansüstü eğitim alma durumları yönleriyle birbirlerinden farklı deneyim ve ihtiyaçlara sahip dört öğretmen araştırmaya gönüllü katılmıştır. Araştırmanın veri toplama araçları katılımcıların sorgulama temelli fen bilimleri uygulamalarını değerlendirmek, bu süreçteki gelişimlerini ortaya koymak amacıyla öğretmen-öğrenci etkileşimi gözlem protokolü, araştırmacı tarafından video teknolojileri işleme programı kullanılarak oluşturulan dönütler, yarı yapılandırılmış görüşmeler ve bilimsel sorgulama hakkında görüş formlarıdır.Araştırmanın öne çıkan sonuçları arasında öğretmenlerin kendi sınıf ortamında uzun süreli ve ihtiyaçları doğrultusunda gerçekleştirilen hizmet içi eğitim programı ile mesleki gelişimleri ve sınıf içi uygulamalarında olumlu yönde anlamlı farkların oluşturulmasıdır. Elde edilen sonuçlar, öğretmenlerin uygulamaları üzerinden yapılan değerlendirmelerin, videolar ile verilen yansıtmaların ve araştırmacı dönütlerinin öğretmenlere katkılar sağladığını ortaya koymaktadır. Bu nedenle, öğretmenlerin mesleki gelişimleri için düzenlenecek etkinliklerde sınıf içi uygulamalar üzerinden biçimlendirmeye yönelik değerlendirme, video kullanımı, yansıtma ve dönütler sunma önemli birer bileşen olarak öne çıkmaktadır. Diğer taraftan etkinlik, çalışma yaprağı ve kit desteğinin öğretmenlerin otantik etkinlikleri kendi sınıf ortamlarında daha üst düzey bir sorgulama anlayışı ile gerçekleştirmelerine katkılar sağladığı gözlemlenmiştir. Son olarak öğretmenlerin bilimsel sorgulamaya ilişkin görüşleri ile sınıf içi uygulamaları arasında karşılıklı bir etkileşimin olduğu ortaya konulmuştur. Araştırmadan elde edilen sonuçlar çerçevesinde öğretmenlerin hizmet içi eğitimleri ve öğretmen eğitimi üzerine yapılacak araştırmalara yönelik iki başlıkta öneriler getirilmiştir.

Primary goals specified by the Ministry of National Education (MoNE) in `Towards 2023 with Teachers Project` are developing skills on preparing and using necessary materials for teaching in teachers' own fields and in accordance with the new curriculum, active participation of the students with the activity based subject education practices, skill development of students along with the knowledge and attitude, and providing practical education and training. These goals are to be accomplished through the in-service trainings organized for teachers. It is observed that nowadays, most of the in-service teacher training programs held are short-term, in a standard context, the teacher is educated in the student role and the reflections on the classroom practices are quite limited. The primary goal of this case study is to evaluate in what extent teachers carry out and inquiry-based education approach into their classroom environments and develop them from their practices. In this process, the aim is offering an expert support to the participant teachers for following, evaluating and directing their own development through their video records. In addition, teachers develop experience and understanding by implementing authentic activities on inquiry based science education in their classes.Participants in the study are selected among teachers who had earlier in-service training on inquiry based science education. Implementation of the study is carried out with four experienced science teachers who are currently working in different schools in Muğla province of Turkey. Participants who have different experiences and needs with respect to the experiencing the inquiry based science education in classroom environment, active participation to in-service trainings, and having graduate education contributed to the study voluntarily. The research data was collected through student-teacher interaction observation protocol, video feedbacks, semi-structured interviews and forms of views on scientific inquiry. Findings of the study show that there is a significant difference on inquiry based science education between the standardized in-service teacher training program and privatized teacher training program which is organized in the teachers' own teaching environment, long term, and parallel with their learning needs. Additionally, the evaluation of teacher practices; feedbacks and reflections on video records make a major contributions to the participants understanding of inquiry based science education.Therefore, it is argued that teaching evaluations, video records, feedbacks and reflections are prominent components of an in-service teacher training programs. Also, it is observed that the activities, work sheets and activity material kits support contribute to teachers' authentic activity practices in their own classes with a higher levels of inquiry understanding. Lastly, this study revealed that the views and the practices of the teachers on inquiry based science education have an interrelation. Based on the study findings, recommendations for teachers' in-service trainings and future research on teacher education were developed under two headings.