Yabancılara Türkçe öğretimi konusunda Türkçe yayımlanmış bilimsel çalışmaların bibliyografyası ve doktora tezlerinin diller için Avrupa ortak başvuru metni bağlamında analizi

Abstract

Bu çalışmanın amacı, yabancılara Türkçe öğretimi konusunda Türkçe yayımlanmış bilimsel çalışmaları ve bu bilimsel çalışmaların sayılarını tespit etmek, bilimsel kitaplar haricindeki diğer bilimsel çalışmaları içerik alanlarına göre sınıflandırmak; 2013 - 2018 yılları arasında Türkçe yayımlanmış doktora tezlerini Diller İçin Avrupa Ortak Başvuru Metni bağlamında analiz etmektir. Nitel bir çalışma olarak desenlenen araştırmada veri toplama yöntemlerinden olan doküman incelemesi kullanılmıştır.Çalışma iki bölümden oluşmuştur. Birinci bölümde, yabancılara Türkçe öğretimi konusunda Türkçe yayımlanmış bilimsel çalışmaların sayıları ve içerik alanlarına göre sayıları verildikten sonra doktora tezleri, yüksek lisans tezleri, makaleler, sözlü bildiriler ve tam metin bildiriler içerik alanlarına göre sınıflandırılarak bibliyografyaları sunulmuştur. Tek bir içerik alanına yönelik hazırlanmış bilimsel kitap tespit edilemediği için birinci bölüm kapsamında yer alan bilimsel kitaplar içerik alanlarına göre sınıflandırılmamış; set olmayan kitaplar ve set kitaplar şeklinde gruplandırılarak bibliyografyaları sunulmuştur. İkinci bölümde çalışmanın sınırlarını daraltmak için yıl sınırlaması getirilmiş, 2013 - 2018 yılları arasında Türkçe yayımlanmış doktora tezleri önce içeriğinde Diller İçin Avrupa Ortak Başvuru Metni'nden bahsedilenler ve içeriğinde Diller İçin Avrupa Ortak Başvuru Metni'nden bahsedilmeyenler şeklinde gruplandırılmış, daha sonra Diller İçin Avrupa Ortak Başvuru Metni'nin benimsediği dil öğretim amacı, öğrenici boyutu, öğretici boyutu ve ölçme değerlendirme anlayışına göre analiz edilmiştir. Ayrıca bu tezlerin alan yazını açısından önemi değerlendirilmiştir.Çalışmanın birinci bölümü kapsamında yapılan araştırmalar sonucunda Türkçe yayımlanmış 61 doktora tezi, 314 yüksek lisans tezi olmak üzere toplam 375 teze, 626 makaleye, 218 sözlü bildiri ve 177 tam metin bildiri olmak üzere toplam 395 bildiriye ulaşılmıştır. Bu çalışmalar içerik alanlarına göre sınıflandırılarak bibliyografyaları sunulmuştur. 93 set olmayan kitap ve 26 set kitaba ulaşılmış, bibliyografyaları sunulmuştur. Toplamda ise 1515 bilimsel çalışmaya ulaşılıp bibliyografyaları sunulmuştur. Çalışmanın ikinci bölümü kapsamında yapılan araştırmalar sonucunda 2013 - 2018 yılları arasında Türkçe yayımlanmış 31 doktora tezi tespit edilmiştir. Bu tezlerden 17 tanesinin Diller İçin Avrupa Ortak Başvuru Metni ölçüt alınarak hazırlandığı, 14 tanesinin ise ölçüt alınmadan hazırlandığı tespit edilmiştir. Yapılan analizler sonucunda tezlerin Diller İçin Avrupa Ortak Başvuru Metni'nin benimsediği dil öğretim anlayışına uygun hazırlandığı tespit edilmiştir.Yabancılara Türkçe öğretimi konusunda içerik alanlarına göre sınıflamalı bir bibliyografya sunması ve doktora tezlerinin Diller İçin Avrupa Ortak Başvuru Metni bağlamında analizinin yapıldığı ilk çalışma olması itibariyle alan yazınında özgünlük taşıyan bu çalışmanın sonucunda elde edilen bulguların Türkçenin yabancı dil olarak öğretimi konusunda program geliştiricilere dil öğretim programları hazırlamalarında, sınav uygulayıcılarına ölçme değerlendirme çalışmalarında, öğreticilere ve öğrenicilere yabancılara Türkçe öğretimi derslerinde kaynaklık edeceği, alanla ilgilenen akademisyenlere ise çalışmalarının yönünü belirlemelerinde rehberlik edeceği ve zaman kaybı yaşamalarının önüne geçeceği düşünülmektedir.Anahtar kelimeler: Dil, kültür, yabancı dil, dil öğretimi, yabancılara Türkçe öğretimi, diller için avrupa ortak başvuru metni.

The purpose of the current study is to determine the scientific studies and the number of these studies published in Turkish on the subject of teaching Turkish to foreigners, to classify these studies - except for books- according to their content areas and to analyze the doctoral dissertations published in Turkish on this subject between 2013 – 2018 within the context of the Common European Framework of Reference for Languages. In the current study designed as a qualitative research, the document analysis was used as the data collection method.The current study consists of two parts. In the first part, first the number and the number according to their content areas of the scientific studies published in Turkish are presented and then doctoral dissertations, master's theses, articles, papers and whole texts proceedings are classified according to their content areas to come up with their bibliographies. As no scientific book was detected focusing on a single content area, the scientific books are classified as book in a set and not in a set and thus their bibliographies are presented. In the second part, in order to restrict the borders of the study, year limitation was put and the doctoral theses published in Turkish in the period of 2013 - 2018 were classified as the ones taking the Common European Framework of Reference for Language as a reference and the ones not taking the Common European Framework of Reference for Languages as a reference and then were analyzed according to language teaching objectives, learner dimension, teacher dimension and measurement and evaluation understanding adopted by the Common European Framework of Reference for Languages. Moreover, the importance of these theses for the literature was evaluated.As a result of the research conducted within the context of the first part of the study, 61 doctoral theses and 314 master's theses, a total of 375 theses published in Turkish; 626 articles, 218 oral presentations, and 395 proceedings 177 of which are full text were reached. By classifying all these works according to their content area, their bibliography was presented. 93 books not in a set and 26 books in a set; and their bibliography was presented. As a result, a total of 1515 scientific works were reached and their bibliographies were presented. As a result of the research conducted within the second part of the study, a total of 31 doctoral dissertations published in Turkish between 2013 and 2018 were found. Of these theses, 17 were determined to be prepared by taking the Common European Framework of Reference for Languages as a criterion while 14 were found to be prepared not taking it as a criterion. As a result of the analysis conducted, the theses were found to have been prepared in line with the language teaching understanding adopted by the Common European Framework of Reference for Languages.The findings obtained at the end of the current study, which is an original study as it presents a comprehensive bibliography on the subject of teaching Turkish to foreigners and an analysis of the doctoral theses within the context of the Common European Framework of Reference for Languages, are believed to offer guidance to curriculum developers to develop curriculums in the field of teaching Turkish as a foreign language, to test developers in their measurement and evaluation works, to academicians working in the field to determine the direction of their studies and save time and to present a valuable source to teachers and students in their teaching Turkish as a foreign language classes.Key words: Language, culture, foreign language, language teaching, teaching Turkish to foreigners, the Common European Framework of Reference for Languages