Türkçe öğretiminde bir öğretim aracı olarak Yalvaç Ural`ın denemeleri

Abstract

Bu çalışmanın amacı, Yalvaç Ural'ın deneme kitaplarının Türkçe Öğretimi'nde bir öğretim aracı olarak kullanılabilirliğinin belirlenmesi ve eğer bu kitaplar çocuğun gelişiminde bir araç olarak kullanılabilecekse çocuğun gelişimine hangi yönlerden katkı sağlayacağının tespit edilmesidir. Araştırmanın kapsamını deneme türünün çocuk edebiyatı alanında en önemli temsilcisi olan Yalvaç Ural'ın deneme türündeki tüm kitapları (Stephan Hawking Herkül'ü Döver, Temel Reis Ispanağı Yoğurtsuz Yer, Başparmak Çocuklar) oluşturmaktadır. Araştırma, Yalvaç Ural'ın deneme türündeki eserlerinin incelenmesine dayanan nitel bir araştırma olup, çalışmada doküman analizi tekniği kullanılmıştır. Araştırma doğrultusunda kitaplardan elde edilen veriler ise içerik analizi ile çözümlenmiştir. Çalışmaya kaynaklık eden deneme kitapları dil gelişimi, zihinsel gelişim, kişilik gelişimi ve toplumsal gelişim alanlarına göre ayrı ayrı incelenmiştir. Dil gelişimi doğrultusunda tespit edilen örneklerin, anlama-anlatım becerilerini ve söz varlığını geliştirmeye yönelik olduğu saptanmıştır. Zihinsel becerilerin gelişimine yönelik metinlerden elde edilen bulgular bilgi edinimine, eleştirel düşünmeye, gözlem yapmaya, sınıflama yapmaya, tahmin etmeye, araştırma yapmaya, problem çözmeye ve mizahı anlamaya yöneliktir. Bir diğer gelişim alanı olan kişilik gelişimine dair örnekler; öğrenmeyi öğrenme, sosyal beceriler, çatışma yönetimi, olumlu düşünme, özyeterlilik, kültürel farkındalık, mizah ve değerler başlıklarında tespit edilmiştir. Çalışmada toplumsal gelişime yönelik bulgular bir bütün halinde sınıflandırılmadan sunulmuştur. Elde edilen bulgular doğrultusunda Ural'ın denemelerinin öncelikle çocukların zihinsel gelişimlerine katkı sağladığı tespit edilmiş; yazarın okurları düşünmeye, sorgulamaya ve araştırmaya sevk ettiği sonucuna ulaşılmıştır. Dil becerilerinin gelişimine dayalı bulgularda özellikle söz varlığı unsurlarının kazanımını destekleyen örneklere rastlanmış, metinler aracılığıyla okurların anlama ve anlatım becerisi hem doğrudan hem de dolaylı olarak desteklenmiştir. Kişilik gelişimine yönelik örnekler, kök değerleri karşılar nitelikte olup metinlerde çocuklara değerlerin kazandırılması amaçlanmıştır; Ayrıca bireyin hal ve hareketlerini olumlu beceriler etrafında şekillenmesine yarayacak nitelikte örneklere yer verilmiş; okurlara çatışmaları yönetebilme, olumlu düşünme, sosyal olma, yaratıcılığı ve mizahı kullanma gibi vasıflar kazandırılmaya çalışılmıştır. Çalışmanın sonucunda Ural'ın deneme kitaplarının Türkçe Öğretim Programı'nda yer alan hedeflere hizmet ettiği saptanmış, bu doğrultuda Türkçe Öğretimi kapsamında çocukların gelişimlerini destekleyen bir araç olarak kullanılabileceği tespit edilmiştir.Anahtar kelimeler: Çocuk kitapları, deneme türü, Yalvaç Ural, gelişim alanları, dil gelişimi, zihinsel gelişimi, kişilik gelişimi, toplumsal gelişim

The aim of this study is to determine the usability of Yalvaç Ural's essay books as a teaching aid in teaching Turkish and to determine the ways in which these books will contribute to the development of the child if they can be used as a tool in their development. The universe of the research is composed of all the books of the essay type of Yalvaç Ural, which is the most important representative in the field of children's literature. This research is a qualitative research based on the study of the works of Yalvaç Ural. Document analysis technique was used in the study. The data obtained from the books were analysed by content analysis. The essay books which are the source of the study were examined separately according to the fields of language development, mental development, personality development and social development. It was determined that the samples established in line with the language development were aimed at improving their comprehension-expression skills and vocabulary. Findings from the texts for the development of mental skills are aimed at acquiring knowledge, critical thinking, observing, classifying, estimating, doing research, problem solving and understanding humour. Examples of personality development, another area of development; are learning to learn, social skills, conflict management, positive thinking, self-efficacy, cultural awareness, humour and values. The findings of social development are presented as a whole. Based on the findings, it was determined that the essays of Ural contributed primarily to the mental development of children; it was concluded that the author referred the readers to thinking, questioning and research. In the findings based on the development of language skills, especially examples that support the acquisition of vocabulary elements were found and the comprehension and expression skills of the readers were supported directly and indirectly through the texts. Examples of personality development are qualified to correspond original values; and by these examples, it is purposed to give values to children in the texts. In addition, examples are included which are eligible to make individuals' state and attitudes around positive skills; it is aimed to make readers have qualifications such as managing conflict, thinking positively, being social and using creativity and humour. It has been found out that, as a result of the study, the essay books of Ural serve the objectives in the Turkish Curriculum, in this direction it has been determined that these books can be used as a tool to support children's development within the scope of Turkish Language Teaching. Key words: Children's books, essay type, Yalvac Ural, areas of development, language development, mental development, personality development, social development.