Planetaryum destekli öğretimin 6. sınıf öğrencilerinin akademik başarıları ve zihinsel modelleri üzerine etkisinin belirlenmesi

Abstract

Fen eğitiminde öğrenme ortamı olarak sınıf, laboratuvar ve sınıf dışı olmak üzere üç ortamdan söz edilmekte ve sınıf dışı ortamlar ile ilgili araştırmaların son yıllarda artış gösterdiği görülmektedir. Sınıf dışı öğrenme ortamları arasında, hayvanat bahçeleri, botanik bahçeleri, müzeler, bilim parkları, akvaryumlar, sanayi kuruluşları, planetaryumlar vb. yer almaktadır. Özellikle planetaryumların astronomi kavramlarının daha iyi öğretilmesinde etkili olduğu bilinmektedir. Planetaryumlar yerleşik ve taşınabilir olarak ikiye ayrılmaktadır. Yerleşik planetaryumlar belirli illerde olup, her öğrencinin yerleşik planetaryumlardan faydalanması mümkün değildir. Taşınabilir planetaryumlar ise kolay kurulum ve istenilen yere kurulması bakımından son dönemlerde tercih edilir hale gelmiştir. Bu araştırma kapsamında da taşınabilir planetaryumlardan yararlanılmıştır. Bu araştımanın amacı, planetaryumla desteklenen fen öğretiminin 6. sınıf öğrencilerinin akademik başarıları ve zihinsel modelleri üzerine etkisinin belirlenmesidir. Araştırma 2018-2019 Eğitim Öğretim yılının birinci döneminde uygulanmıştır. Araştırmaya Muğla İli Menteşe ilçe merkezindeki bir ortaokulda 6.sınıf düzeyinde öğrenim gören toplam 39 öğrenci (20 deney grubu – 19 kontrol grubu) katılmıştır. Araştırmanın verileri, akademik başarı testi, zihinsel model testi ve öğrenci görüş formları ile toplanmıştır. Dersler deney ve kontrol grubunda 2018 Fen Bilimleri Dersi Öğretim programı dikkate alınarak işlenmiş, deney grubunda ek olarak konu bitiminden 1 hafta sonra taşınabilir planetaryum ile etkinlikler gerçekleştirilmiştir. Araştırmada veri toplama aracı olarak akademik başarı testi, zihinsel model testi ve öğrenci görüş formları kullanılmıştır. Akademik başarı testinden elde edilen verilerin analizinde bağımlı gruplar t testi, bağımsız gruplar t testi, MannWhitney U testi ve Wilcoxon İşaretli Sıralar testi kullanılmıştır. Zihinsel model testinden elde edilen veriler ise öğrencilerin betimleme ve görselleme durumları dikkate alınarak analiz edilmiş ve ilkel, sentez ve bilimsel zihinsel model olarak kategorilendirilmiştir. Araştırma sonucunda deney grubunda gerçekleştirilen etkinliğin kontrol grubunda gerçekleştirilen etkinliğe göre öğrencilerin akademik başarıları ve zihinsel modelleri üzerine daha etkili olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

In science education, three environments (classroom, laboratory, out-of-classroom environment) are mentioned as the learning environment and it is seen that the research on the out-of-classroom environments has increased in recent years. Out-of-classroom learning environments include zoos, botanical gardens, museums, science parks, aquariums, industrial organizations, planetariums, and so on. It is known that especially planetarium is effective in teaching astronomy concepts better. There are two types of planetarium: established and portable. Established planetariums are located in specific cities; thus, it is not possible for each student to visit and learn from these established planetariums. Portable planetariums have recently become preferred as they are easy to establish in any place desired. Thus, in the current study, portable planetariums are employed. The purpose of the current study is to determine the effect of the planetarium-assisted instruction of 6th grade students' academic achievement and mental models. The current study was conducted in the first term of 2018-2019 school year. A total of 39 sixth grade students attending a middle school located in the Menteşe central district of the city of Muğla participated in the current study (20 experimental group students – 19 control group students). The data of the current study were collected with an academic achievement test, a mental model test and student opinion forms. The lessons were delivered to both the experimental and control groups according to the 2018 Science curriculum and after the completion of the teaching of the subject in the class, activities were conducted with the experimental group students in a planetarium for a week. As the data collection tools, an academic achievement test, a mental model test and student opinion forms were used. In the analysis of the data collected from the academic achievement test, dependent samples t-test, independent sample t-test MannWhitney U test and Wilcoxon Signed Ranks Test were used. The data obtained from the mental model test were analyzed considering the students' state of description and visualization and they were categorized as primitive, synthesis and scientific mental models. As a result of the current study, it was concluded that the activity conducted in the experimental group was more effective on the students' academic achievement and mental models than the activity conducted in the control group.