Dahilde işleme rejiminin ihracat üzerine etkileri : Halı sektörü analizi

Abstract

Dünyada tüm ülkelerin ortak hedefleri dünya piyasalarında daha fazla pay alarak gelirlerini artırmaktır. Bu amaçla, günümüzde ülkeler için ihracat artışının sağlanması yönündeki uygulama ve politikalar önem arz etmektedir.Türkiye 1980 sonrasında `İhracata Dönük Büyüme Modeli` benimseyerek ihracatın arttırılması yönünde ihracatı teşvik edici düzenlemelerini uygulamaya başlamıştır. İhracatın artırılmasını hedefleyen `devlet yardımları` sistemi Türkiye-AB arasında imzalanan 1/95 sayılı Ortaklık Konseyi Karar'ı sonrasında uluslararası standartlara uyum sürecine girmiştir. Bu süreçle birlikte 1996 yılında uygulamaya konulan Dahilde İşleme Rejimi (D.İ.R.) ise, ekonomi ve dış ticaret politikalarının analizi açısından önemini, halen ihracatın içerisinde önemli payı ile korumaktadır. Çalışmanın amacı, öncelikle dünya halı sektörünü ve Türkiye'nin bu sektördeki rekabetçi konumundan bahsederek, bu rekabetçiliğin sürdürülmesi açısından Rejimin Türk halı ihracatı üzerine etkilerini belirlemektir. Bu amaçla Harmonize sınıflandırmada tüm halı çeşitlerini içeren 57. fasılın alt fasılları olan 5702 ve 570242 GTİP'li ürün gruplarında D.İ.R. kullanım oranları ile D.İ.R.'in halı ihracatındaki etkinliği ortaya koyulmuştur. Rejim kapsamındaki ithalat verileri ile döviz kullanım oranlarının daha net anlaşılabilmesi adına ise, Gaziantep'te 13.93.11.00.04-Makine halıları (düğümlü olanlar) NACE kodunda faaliyet gösteren ve çalışan sayısı 250 ve 250+ olan firmaların verileri incelenmiştir. Halı sektöründe Dahilde İşleme Rejimi kapsamında gerçekleştirilen ihracat oranı her geçen gün artmaktadır ve kullanım oranı yaklaşık %80'e ulaşmıştır. Rejim kapsamında gerçekleştirilen ihracat artışı yanında döviz kullanım oranlarının yaklaşık %36 gibi düşük bir oranda gerçekleşerek ülkeye döviz kazandırıldığı anlaşılmıştır.

The common goals of all countries in the world are to increase their incomes by gaining more shares in world markets. For this purpose, practices and policies for increasing export are important for countries today.Turkey After 1980 `Export-Oriented Growth Model` adopted by increasing exports towards exports has started to implement incentive arrangements. The `state aid` system which targeted Exports increase, has entered the process of harmonization with international standards after the signing of the EU 1/95 the Association Council between Turkey. The Inward Processing Regime (D.İ.R.), which was put into practice in 1996, still maintains its importance in terms of analysis of economic and foreign trade policies with its important share in exports.The purpose of this study, first mentioning the world carpet industry and Turkey's competitive position in this sector, in terms of maintaining the effect of the regime in the competitiveness of the export of Turkish carpets sector. The Inward Processing Rejimi's effectiveness ın the 5727 and 570242 product groups, which are the sub-chapters of 57th. has been demonstrated by using the usage rates of The Inward Processing rejimi in foreign trade. In order to understand the import data and foreign exchange usage rates within the scope of the regime, the data of firms operating in NACE code 13.93.11.00.04-Machine carpets (knotted ones) in Gaziantep and having 250 and 250+ employees are examined. The use of the Processing Regime increased with each passing day and reached about 80%. In addition to the increase in exports realized within the scope of the regime, it was understood that foreign exchange utilization rates were realized as low as 36% and foreign currency was provided to the country.