Yukarı Fırat Bölgesi Hellenistik ve Roma dönemi yerleşimleri

Abstract

Yukarı Fırat Bölgesi, ılıman iklimi, tarıma, yaşamsal faaliyetlere elverişli düzlüklere sahip olması nedeniyle, tarih öncesi dönemden günümüze, kültürel hareketliliğin yoğun olarak görüldüğü bir bölgedir. Bu özellikleri sebebiyle geçmişten günümüze çeşitli mücadelelere sahne olmuştur. Bölge hakkında bugüne kadar çok kısıtlı çalışma yapılmış olsa da, eldeki mevcut verilerden bu bölgede konumuz açısından, Hellenistik ve Roma Dönemleri'nde bir hareketlilik yaşandığı, gerçekleştirilen kazı ve yüzey araştırmaları sayesinde görülmektedir. Özellikle, Roma'nın, bölgede yoğun mücadelelere girdiği, bu mücadelelere, Küçük Asya'da hakimiyet kurduktan sonra, sınırlarını Fırat'a kadar genişletme amacının sebep olduğu görülmüştür. Bu fetih hareketlerinin izlerini, bölgede özellikle Elazığ ve Malatya illerinde kazılar sonucu tespiti yapılan, kale yapılarının varlığı ile net bir şekilde görmekteyiz. Bu çalışma, eldeki kısıtlı sayıdaki verilerden yola çıkarak, Yukarı Fırat Bölgesi'nin, Paleolitik Çağlar'dan, Roma Dönemi'nin sonuna kadar geçirmiş olduğu evreleri, bir araya getirmeye, tek başlık altında toplamaya çalışmıştır.

Upper Euphrates Region is a region where cultural mobility is seen intensely since prehistoric times due to its temperate climate, plains suitable for agriculture and vital activities. Due to these characteristics, it has been the scene of various struggles from past to present. Although very limited studies have been conducted on the region so far, it is seen from the available data that there has been a movement in the Hellenistic and Roman Periods in terms of our position in this region, thanks to the excavations and surveys conducted. In particular, it was seen that Rome entered intense struggles in the region and these struggles were caused by the aim of extending its borders to the Euphrates after establishing dominance in Asia Minor. We see the traces of these conquest movements clearly with the presence of castle structures, which were determined by excavations in the Elazığ and Malatya provinces. Based on a limited number of available data, this study tried to bring together the phases of the Upper Euphrates Region from the Paleolithic Age to the end of the Roman Period.