Toplumsal cinsiyetin inşasında oyuncakların rolü: Gaziantep Oyun ve Oyuncak Müzesi

Abstract

Gaziantep Oyun ve Oyuncak Müzesi, gerek içerdiği oyuncak biçimleri, gerekse de farklı tarihsellikleri içinde bulundurması nedeniyle kültürel bir birikime sahiptir. Bu müzede sergilenen oyuncaklar toplumsal cinsiyet açısından önemli bir konumda yer almaktadır. Bu düşünceden hareketle ilk bölümde feminizm kavramı ve çeşitleri ele alınacaktır. İlk olarak Batı'da kendini hissettiren daha sonra tüm dünyayı etkileyen feminizm, genel olarak kadın-erkek arasında var olan ayrımcılığı ortadan kaldırmak, ataerkil sistemin toplumsal yapıda cinsler arasında sosyal, siyasal ve ekonomik alanlarda yaratmış olduğu hak eşitsizliği durumunu ortadan kaldırmayı amaçlamaktadır. Geçmişi uzun yıllara dayanan ve kadının var olan konumunun değiştirilmesi için mücadele eden feminist düşüncenin, kadın hak ve özgürlük hareketine sunduğu katkılar detaylı bir biçimde ele alınacaktır. İkinci bölümde ise, gündelik bir pratik olmanın yanı sıra bilim felsefesi ve gündelik hayat sosyolojisinin önemli kavramlarından biri olan oyun üzerinden yükselen bir tartışma yapılacaktır. Bu doğrultuda, Wittgeinstein, Foucault, Baumann ve Bourdieu'nun oyuna dair sosyolojik yaklaşımları toplumsal cinsiyetle ilişkilendirilerek irdelenecektir. Hemen ardından çalışmanın sahasını oluşturan son bölümde ise geçmişten günümüze birçok milletin oyuncaklarının sergilendiği ve bu yönüyle kültürel bir köprü nitelendiğinde olan, farklı toplumların oyuncaklarını bünyesinde barındıran Gaziantep Oyun ve Oyuncak Müzesi'nde, oyuncakların tekabül ettiği toplumsal cinsiyet rolleri, kadınlık ve erkeklik imgeleri dilsel bir analize tabi tutulacaktır. Bu imgeler ve dikkat çektiği anlamlar, oyuncağın kendi dönemindeki toplumsal koşullardan beslendiği gibi, aynı oyuncağın konuştuğu kültürel çerçeve ve o çerçeve içerisindeki durumlardan da etkilenmektedir.Anahtar Kelimeler: Oyun, Oyuncak, Feminizm, Toplumsal Cinsiyet, Oyuncak Müzesi.

Gaziantep Museum of Toys and Games has cultural richness both in terms of toy types and different historicities. The toys that are exhibited in this museum occupy an important position as to social construction of gender. Considering this fact, the first chapter analyses the concept of feminism and its kinds. To begin with, feminism that makes itself evident first in the West and then affects the whole world aims at eliminating discrimination that exists between man and woman and also (eliminating) sexual disparities; social, political and economic inequalities. Feminist thinkers who are struggling for women rights and liberty to be able to change the position of women and the contributions they made are going to be discussed in detail in the thesis. In this context, sociological approaches of, Wittgeinstein, Foucault, Baumann and Bourdieu regarding games will be correlated and elaborated. Following this chapter, at the conclusion, Gaziantep Museum of Toys and Games in which includes all kinds of different toys all over the world and exhibits many toys from almost all nations from past to present and in this sense maintaining the characteristics of cultural bridge will be the field of study. Moreover, social gender roles, the images of femininity and masculinity will be analysed in terms of semantic analysis. These images and the meanings pointed out are influenced by the circumstances of that society toys are produced and its culture, the cultural framework and lastly the situations in this framework. Key Words: Game, Toy, Feminism, Social Gender, Toy Museum