Cenub-i Garbi Kafkas hükümeti ve siyasi faaliyetleri

Abstract

Elviye-i Selâse: Osmanlı Döneminde Kars, Ardahan ve Batum Sancaklarından oluşan bölgeye verilen isimdir. Bu bölgenin 93 Harbi ile beraber Osmanlıdan koparılması Türk ve Müslüman ahali için bir dönüm noktasını teşkil eder. 1877-78 Osmanlı- Rus Savaşından sonra Elviye-i Selâse, yaklaşık 40 yıl Rus esaretinde kaldı. Daha sonra Rusya'da Bolşevik İhtilali sonucu Çarlık Rusya yıkılınca, yeni kurulan Sovyet Rusya Hükumeti ile 3 Mart 1918 tarihinde Brest- Litovsk antlaşması imzalandı. Böylece adı geçen topraklar tekrar anavatana katılmanın sevincini yaşadı. Ancak bu sevinç uzun sürmedi. Birinci Cihan Harbi sonunda imzalanan Mondros Mütarekesiyle Osmanlı Devleti'nin savaş öncesi sınırlarına çekilmesi kararlaştırılınca Elviye-i Selâse halkı tekrar anavatandan ayrı kalmanın hüznünü yaşadı. Yerli ahali tekrar acı dolu günlere dönmemek için kendi çabalarıyla 17-18 Ocak 1919 tarihlerinde Cenub-i Garbi Kafkas Hükümetini kurdu. Bu hükümetin kendine has ay yıldızlı bir bayrağı ve 1921 Anayasasının temeli sayılabilecek bir Anayasası vardı. Anadolu'da kurulan Türk Cumhuriyeti olduğu bilinen bu hükümet 4 ay kadar kısa bir siyasi hayatın ardından 13 Nisan 1919'da İngilizlerin parlamentoyu basıp hükümeti dağıtması ve buradaki üyeleri tutuklamasıyla tarihteki yerini aldı. İşgalin ardından hükümet üyeleri önce Batum'a oradan da İstanbul'a sevk edildi. Bir süre burada kalan üyeler, firar etme endişesiyle kafileler halinde Malta Adasına sürgün edildi. Hükümet üyeleri gerek İstanbul'da gerekse Malta Adasında bulundukları sırada maddi manevi sıkıntılar yaşadılar. Onları azda olsa rahatlatan, tutuklanmaktan kurtulan Hükümetin Hariciye Nazırı Fahrettin Bey ile yaptıkları mektuplaşmalar oldu. Bu şekilde geride bıraktıkları vatanları ve aileleri konusunda Fahrettin Bey sayesinde haber alabildiler. Sürgün günleri TBMM'nin açılmasına ve Sakarya Savaşının kazanılmasına kadar devam etti. Anahtar Kelimeler: Elviye-i Selâse, Cenub-i Garbi, Kafkas, 93 Harbi, Brest- Litovsk, Mondros, Malta sürgünü.

Elviye-i Selase: The name given to the region consisting of Kars, Ardahan and Batumi flags during the Ottoman period. The detachment of this region from the Ottoman Empire along with its 93 War was a turning point for the Turkish and Muslim people. After the Ottoman-Russian War of 1877-78, Elviye-i Selase remained in Russian captivity for about 40 years. Then, when Russia collapsed after the Bolshevik Revolution in Russia, The newly formed Soviet Russia government signed the Treaty of Brest-Litovsk on March 3, 1918, so that the lands had the joy of joining the homeland again. However, this joy did not last long, when the Ottoman state decided to withdraw from the pre-war borders with the Mudros Armistice signed at the end of the first World War. The people of Elviye-i Selase had experienced the sorrow of being separated from the homeland again. Indigenous people again not to return to the painful days of their own efforts Between 17-18 January 1919, the government was established. This government had its own Moon Star Flag and a Constitution that was considered the basis of the 1921 Constitution. This government, which was known as the Turkish Republic founded in Anatolia, took its place in history after a short political life of 4 months, on April 13, 1919, when the British raided the parliament and dissolved the government and arrested its members. Following the occupation, members of the government were first referred to Batumi and then to Istanbul. Members who were staying here for a while were deported to the Island of Malta as a convoy for fear of desertion. Members of the government suffered financial and moral difficulties both in Istanbul and on the island of Malta. To some extent comforting them, escaped from the arrest of the Government Minister of Foreign Affairs Fahrettin Bey was the correspondence. In this way, thanks to Mr. Fahrettin, they were able to get information about their homeland and their families. The days of exile continued until the opening of the Grand National Assembly and the victory of the Battle of Sakarya. Keywords: Elviye-i Selase, The Southwestern, Caucasus, 93 War, Brest-Litovsk, Mondros, Exile in malta.