Döviz kuru değişkenliğinin bazı makroekonomik göstergeler üzerindeki etkisi: Türkiye ekonomisi için analiz

Abstract

Belirsizliğin iktisadi kararlar üzerindeki etkisi kuramsal ve ampirik olarak incelenmiştir. Bu çalışmada belirsizlik ölçüsü için standart sapma olarak döviz kuru oynaklığı seçilerek büyüme, ihracat, ithalat, yatırım, tüketim değişkenleri üzerindeki etkisi araştırılmıştır. Türkiye ekonomisi üzerine yapılan çalışmada 2003:1-2018:4 dönemleri arası üçer aylık verilerden yararlanılmıştır. Basit regresyon analizi ve Granger nedensellik analizi yapılmıştır. Örneklemin tamamı olan 2003:1-2018:4 dönemi için döviz kuru oynaklığının yatırıma, ithalata ve tüketime negatif yönde etki ettiği sonucuna ulaşılmıştır. Fakat 2018 yılında döviz kurunda sıra dışı hareketlilik gözlemlenmiştir. 2018 yılı dışlandığında anlamlı bir etki ve istatistiki olarak nedensellik ilişkisi çıkmamıştır. Bu sonuca göre döviz kuru değişkenliğinin Türkiye' de incelenen dönem itibari ile büyüme, ihracat, ithalat, yatırım ve tüketim değişkenleri üzerinde belirleyici bir etkisinin olduğu sonucuna ulaşılamamıştır. Dolayısıyla Türkiye ekonomisi için sabit döviz kuru sisteminin fayda sağlayabileceği ya da esnek döviz kuru sisteminin olumsuz bir etkisinin olabileceği görüşü desteklenmemiştir.Anahtar Kelimeler: Döviz Kuru DeğiĢkenliği, Regresyon Analizi, Granger Nedensellik Testi, Büyüme, Ġhracat, Ġthalat, Yatırım, Tüketim, Türkiye

The effects of uncertainty on economic decisions are examined theoretically and empirically. For the uncertainty measure in this study; Exchange rate volatility was chosen as the standart deviation and its effect on growth, export, import, investment, consumption variables was investigated. In the study on the economy of turkey 2013:1- 2018:4 quarterly data are utilized to 4 periods. Simple regression analysis and granger causality analysis are performed. It is concluded that exchange rate volatility negatively affects investment, import andconsumptionfor the whole period of 2013:1-2018:4. However, an unusual move was observed in the exchange rate in 2018. When 2018 was excluded, there was no statistically significant causal relationship. According to the result of exchange rate volatility in Turkey with nominal growth in the period under review, exports, imports, investment and consumption on the decisive variables could not be reached to the conclusion that any impact. Therefore, the notion that a fixed exchange rate system can benefit from the Turkish economy or that a flexible exchange rate system may have a negative effect has not been supported.Keywords: Exchange Rate Volatility, Regression Analysis, Granger Causality Analysis, Growth, Import, Export, Investment, Consumption, Turkey