Internal audit at humanitarian aid sector; The case of Gaziantep

Abstract

2011 yılında Suriye krizinin başlamasıyla beraber Türkiye ciddi bir göç dalgasıyla karşı karşıya kalmıştır. Son güncel resmi rakamlara göre 3,5 milyonu aşkın Suriyeli geçici koruma statüsünde Türkiye'de yaşamaya devam etmektedir. Bu göç dalgasıyla beraber özellikle Türkiye-Suriye sınır kentlerimiz insani yardım faaliyetlerinin de merkezi haline gelmiştir. Kamu sektörü ve özel sektörden sonra 3. sektör olarak adlandırılan, kâr amacının olmadığı, bir sivil toplum oluşumu olan insani yardım faaliyetleri hızla ilerleme göstermiştir. Bu ilerlemeyle beraber sivil toplum kuruluşlarının ve insani yardım organizasyonlarının sayısında da ciddi artış yaşanmıştır. İnsani yardım faaliyetlerinin hassas bir önem taşıması sebebiyle şeffaflık, hesap verebilirlik, etkinlik, verimlilik, ekonomiklik, stratejik planlama, performans yönetimi ve denetimi gibi ilkeler önem kazanmıştır. Dünya'da özellikle ABD ve Avrupa'da iç denetim, iç kontrol, risk yönetimi ve yönetişim uygulamaları büyük önem kazanmış ve insani yardım organizasyonları için de vazgeçilmez bir yönetim fonksiyonu haline gelmiştir. İnsani yardım sektöründe yaşanmış çok büyük öneme sahip bazı suistimal olaylarından sonra bugün insani yardım organizasyonlarında iç denetim, risk yönetimi, iç kontrol ve yönetişim uygulamaları faaliyete geçirilmiş; sistemli bir şekilde raporlama ve iyileştirme çalışmalarına başlanmıştır. Günümüz itibariyle Türkiye'deki insani yardım alanında faaliyet gösteren organizasyonlar için yeni sayılabilecek iç denetim fonksiyonunun etkin ve verimli bir şekilde nasıl yerine getirileceği sorusuna cevap vermek amacıyla bir rehber niteliğinde olan bu tez çalışması kaleme alınmıştır. Bu tez çalışması ile teorik olarak insani yardım kavramı ve iç denetim, iç kontrol, risk yönetimi, yönetişim kavramları incelenmiş, derneklerde `sivil toplum kuruluşlarında` iç denetim mevzuatı uluslararası denetim standartları ile karşılaştırılmış ve dernekler mevzuatının uluslararası iç denetim standartlarına uyum düzeyi incelenmiştir. Gaziantep'te bu alanda faaliyet gösteren derneklerde ve yabancı sivil toplum kuruluşlarında uluslararası standartlara uygun iç denetim fonksiyonunun varlığı ve organizasyon içerisinde gerçekleştirilen iç denetim faaliyetinin mevzuatsal dayanağı araştırılmıştır. Bu tez çalışmasında Gaziantep'te faaliyet gösteren bir yabancı sivil toplum kuruluşunun en son gerçekleştirdiği denetim faaliyeti, bu denetim neticesinde hangi sonuçlara ulaşıldığı araştırılarak örneklem dahilinde genel bir durum incelemesi yapılmıştır.

With the start of the Syrian crisis in 2011, Turkey was faced with a serious wave of immigration. According to the latest official figures, over 3.5 million Syrians continue to live in Turkey with temporary protection status. With this wave of migration, Turkey- Syria border cities have become the center of humanitarian aid operations. After the public and private sectors, humanitarian activities, which are a non-profit organization, which is called the third sector, have progressed rapidly. With this progress, the number of non-governmental organizations and humanitarian organizations increased significantly. Transparency, accountability, efficiency, effectiveness, economy, strategic planning, performance management and supervision have gained importance due to the sensitive importance of humanitarian activities. Internal audit, internal control, risk management and governance practices have gained great importance in the world, especially in the USA and Europe, and have become an indispensable management function for humanitarian organizations. The internal audit, risk management, internal control and governance practices have been put into practice in humanitarian aid organizations; systematic reporting and improvement activities have started after some big fraud cases in the humanitarian aid sector. This thesis has been written to be a guide of the relatively new internal audit function for organizations operating in the humanitarian field in today's Turkey as how effectively and efficiently in order to answer the question will be fulfilled. In this thesis, the concept of humanitarian aid and internal audit, internal control, risk management, governance concepts are examined theoretically, internal audit legislation in associations is compared with international audit standards in associations and the level of compliance of associations legislation with international internal audit standards is examined. The existence of an internal audit function in accordance with international standards in associations and foreign non-governmental organizations operating in this field in Gaziantep and the legislative basis of the internal audit activity performed within the organization are searched. The latest audit activity carried out by a non-governmental organization operating in Gaziantep and the results of this audit are monitored and the general situation is evaluated.