İlköğretim matematik öğretmen adaylarının istatistiksel okuryazarlıkları ile istatistiğe yönelik tutumları arasındaki ilişkinin incelenmesi

Abstract

Bu çalışma, genel tarama modellerinden ilişkisel tarama türünde bir araştırmadır. Araştırmanın evrenini Türkiye'deki tüm ilköğretim matematik öğretmeliği dördündü sınıf öğretmen adaylarından oluşturmaktadır. Çalışmanın verileri 2013-2014 akademik yılında yedi üniversiteden toplanmış olup örneklem, ölçüt örnekleme yöntemiyle, istatistik ve olasılık dersini almış olma koşulunu sağlayan, 382 ilköğretim matematik öğretmenliği dördüncü sınıf öğretmen adayından oluşmaktadır. Çalışmanın verileri Şahin (2012) tarafından geliştirilen istatistiksel okuryazarlık ölçeği ile Schau (2003) tarafından geliştirilmiş, Emmioğlu (2011) tarafından Türkçe'ye uyarlanmış istatistiğe yönelik tutum anketinden (İYTA) toplanmıştır. Öğrencilere verilen ölçek maddelerine ek olarak, öğrencilerin üniversiteleri, genel başarı puanları, matematik başarıları, istatistik ve olasılık not ortalamaları, mezun oldukları lise türleri, cinsiyetleri değişken olarak kullanılmıştır. Verileri çözümlemede betimsel istatistik yöntemleri, mann whitney U testi, kruskal wallis testi, tek yönlü varyans analizi ve basit korelasyon analizi kullanılmıştır.İstatistiğe yönelik tutum anketi, istatistiğe yönelik tutumların altı alt boyutunu ölçmektedir. Bunlar duygu, bilişsel yeterlik, değer, zorluk, çaba ve ilgidir. Bu boyutlardan alınan yüksek puanlar öğrencilerin istatistiğe yönelik olumlu tutumları olduğunu göstermektedir. İlköğretim matematik öğretmen adaylarının istatistiksel okuryazarlık düzeylerinin genellikle orta düzeyde olduğu ve istatistiğe yönelik tutum anketinin duygu, bilişsel yeterlik, değer, çaba alt boyutlarında pozitif tutum sergiledikleri, zorluk ve ilgi alt boyutlarında nötr tutuma sahip oldukları görülmüştür. Cinsiyet değişkenine göre istatistiksel okuryazarlık puanlarında anlamlı bir farklılık bulunmazken, istatistiğe yönelik tutum anketinin değer, zorluk ve çaba alt boyutlarında anlamlı farklılıklar bulunmuştur. Öğretmen adaylarının istatistiksel okuryazarlık puanları ile istatistiğe yönelik tutum puanları arasında ise korelasyonel olarak anlamlı ilişkiler bulunmuştur.Anahtar Kelimeler: İstatistiksel Okuryazarlık, İstatistiğe Yönelik Tutum, Matematik Eğitimi, Öğretmen Adayları.

The aim of this study is to investigate the pre-service primary school mathematics teachers' statistical literacy, their attitudes toward statistics and whether there is a relationship between. This study is in the type of relational screening model, which is one of the general screening models.The target population of the study consists of all fourth-grade mathematics teachers in Turkey. The data for this study were collected from seven universities in the academic year 2013-2014. Through the criterion sampling, the sample of the study consists of 382 fourth-grade mathematics teachers who fulfill the specification of taking statistics and probability courses.The data of the present study were gathered through the statistical literacy scale developed by Şahin (2012) and the attitude survey developed by Schau (2003). Furthermore, the attitude survey was adapted into Turkish by Emmioğlu (2011).In addition to the scale items, the students' universities, general composite scores, achievement in mathematics, grade point averages of statistics and probability courses, types of the high-schools graduated and their sexes have been employed as variables. In data analysis, descriptive statistical methods, Mann Whitney U test, Kruskal-Wallis test, one-way analysis of variance and simple correlation analysis were used.The attitude survey for statistics measures the six subscales of the attitudes for statistics. Those can be ranged from emotions, cognitive competence, value, difficulty, effort to interest. The high scores taken from those dimensions indicate positive attitudes of the students towards statistics. It has been revealed that the elementary school mathematics teacher candidates generally have a medium level of statistical literacy, in addition, they portray positive attitude towards statistics in the subscales of feeling, cognitive competence, value and effort while they are neutral in the subscales of interest and difficulty. According to the variable of gender, there is a significant difference in the subscales of value, difficulty and effort while there is no statistically significant difference in literacy scores. As for among the elementary school mathematics teacher candidates' scores of attitude towards statistics and statistics literacy points, significant relationship in terms of correlation has been found.