Diyaliz hastalarında progresif gevşeme egzersizlerin ağrı, yorgunluk ve yaşam kalitesi üzerine etkisi

Abstract

Hemodiyaliz tedavisi alan hastalar yorgunluk ve ağrı gibi birçok olumsuz semptomu bir arada yasayabilirler. Bu semptomlar kontrol altına alınmadığında hastanın günlük yaşamının tüm alanlarını ve yaşam kalitesini olumsuz yönde etkileyebilir. Tamamlayıcı tedavi yöntemlerinden biri olan progresif gevşeme egzersizlerinin bu semptomların yönetiminde olumlu etkisi olduğu bildirilmiştir. Bu nedenle araştırma hemodiyaliz hastalarına uygulanan progresif gevşeme egzersizlerinin (PGE) yorgunluk, ağrı ve yaşam kalitesi üzerine etkisini incelemek amacıyla Gaziantep Avukat Cengiz Gökçek Devlet Hastanesi ve Adıyaman Devlet Hastanesi Hemodiyaliz Ünitelerinde tedavi gören, araştırmanın sınırlılıklarına uyan ve araştırmaya katılmaya gönüllü olan 48 müdahale ve 48 kontrol grubu ile deneysel olarak yapıldı. Veri toplamada araştırmacı tarafından hazırlanan sosyo ? demografik değişkenler ve hastalık ile ilgili soruları içeren anket formu, Piper Yorgunluk Ölçeği, ağrının şiddetinin ölçüldüğü Görsel Eşdeğerlik Skalası ve SF-36 Yaşam Kalitesi Ölçeği kullanıldı. Çalışma sonucunda, müdahale grubunda PGE öncesi 4.38±1.51 olan total yorgunluk puan ortalamasının PGE sonrası 2.61±1.61'e, ağrı puan ortalamasının 3.02±1.99'den 1.18±1.73'e düştüğü kontrol grubunda böyle bir değişiklik olmadığı belirlendi (p<0.05). PGE öncesi müdahale grubunda, 49.06±21.45 olan yaşam kalitesi Fiziksel Komponent (FK) puan ortalamasının PGE sonrası 66.97±21.32'e, 49.55±20.42 olan Mental Komponent (MK) puan ortalamasının ise 65.49±19.42'ye yükseldiği (p<0.05) saptandı Araştırma sonucuna göre PGE'nin yorgunluk ve ağrı şiddetinin azaltılmasında, yaşam kalitesinin yükseltilmesinde etkili olduğu belirlendi. Bu nedenle yorgunluk, ağrı gibi semptomların azaltılmasında ve yaşam kalitesinin arttırılmasında tamamlayıcı yöntemlerden biri olan PGE'nin farmakolojik yöntemlerle beraber hastalara uygulanması önerilebilir.

Patients receiving hemodialysis treatment may experience several symptoms at the same time, such as fatigue and pain. When these symptoms are not controlled, they may affect all life areas and quality of life of the patient negatively. Progressive relaxation exercises, one of the complementary treatment methods, have been reported to have positive effect on the control of these symptoms. Thus, in order to examine the effect of progressive relaxation exercises (PRE) on pain, fatigue and quality of life in hemodialysis patients, an experimental study was conducted with 48 intervention and 48 control patients who were receiving treatment in the Hemodialysis Units of Gaziantep Avukat Cengiz Gökçek State Hospital and Adıyaman State Hospital, who fulfilled the requirements of the research and who volunteered to participate in the study. Data were collected by a questionnaire prepared by the researcher, which included questions about socio-demographic variables and the disease; Piper Fatigue Scale; Visual Analog Scale which measures pain severity; and SF-36 Quality of Life Scale. At the end of the study, it was determined that mean total fatigue score decreased from 4.38±1.51 to 2.61±1.61 and mean pain score decreased from 3.02±1.99 to 1.18±1.73 in the intervention group after the application of PRE; whereas no change was observed in the control group (p<0.05). It was also found that quality of life Physical Component (PC) mean score increased from 49.06±21.45 to 66.97±21.32 and Mental Component (MC) mean score increased from 49.55±20.42 to 65.49±19.42 in the intervention group after the application of PRE (p<0.05). According to the research results, PRE was effective in decreasing fatigue and pain severity, and improving quality of life. Therefore, it may be suggested that PRE, which is one of the complementary methods, should be applied to patients together with pharmacological methods in order to decrease symptoms like fatigue and pain and to increase quality of life.