Gri ilişkisel analiz ve MOORA yöntemleriyle tedarikçi seçimi ve bir işletmede uygulaması

Abstract

Günümüzde artan rekabet koşullarına bağlı olarak işletmeler, süreçlerindeki çıktıyasebep olabilecek tüm değerleri en optimum şekilde yönetme çabası içerisindedirler.Tedarik zinciri yönetimi ise, bir işletmenin tedarikçiden başlayıp, nihai tüketiciyekadar devam eden bir döngüde optimum şekilde yönetmesi gereken bir süreçtir. Anaüreticilerin her geçen gün artan talep ve kriterleri nedeniyle tedarikçi seçim problemiana işletme için oldukça zor bir karardır. Ana üreticiler tedarikçilerini seçerkenbirçok kriteri göz önünde bulundurarak kararlarını verirler. Bir tedarikçinin anaüreticinin siparişine dair yapmış olduğu herhangi bir gecikme, kalite hatası, fiyatdeğişikliği vb. bir hamle nihai tüketiciye giden ürünü direkt olarak etkilemektedir.Giderek artan rekabet koşullarında ana üreticinin ayakta kalabilmesi için, kendisiyleuyum içerisinde çalışabilecek tedarikçi seçmek ve o tedarikçi ile iş birliğinisürdürebilmek oldukça önemli bir karardır. Bu karar ana üretici tarafından verilirkenbirçok kriter devreye girmektedir ve ana üretici için seçim yapmak karmaşık bir halalmaktadır. Tedarikçi seçiminde birçok kriter olduğu için, tedarikçi seçimiproblemleri en iyi çok kriterli karar verme yöntemleri ile çözülebilir.Bu çalışmada gıda sektöründe yer alan bir işletmede tedarikçi seçimi problemi elealınmıştır ve belirli kriterlere göre 5 alternatif tedarikçi arasından en iyi olanıseçilmesi hedeflenmiştir. Çalışmada başlangıç olarak literatür taraması yapılmış veuzman kişi görüşü alınmış olup tedarikçi seçimi için kriterler belirlenmiştir. Dahasonra bu kriterlerin ağırlıkları bulanık analitik hiyerarşi (Fuzzy AHP) yöntemiylebelirlenmiştir. Belirlenen bu ağırlıklara göre tedarikçiler, Gri İlişkisel Analiz veMOORA yöntemiyle seçilip sonuçlar değerlendirilmiştir.

In today, due to increasingly competitive environment the companies take aimsupervising all the data that will make results for them. Supply chain management isa process that starts in a company from the suppliers and goes on until finalconsumers. Supplier selection is a difficult problem for main producer cause of therequests of main producers to suppliers that increase day to day. When mainproducers select the suppliers, they consider many criteria. A kind of mistake thatsupplier makes like delayed delivery, quality problem, or chancing the price etc.effect directly to final consumer. Due to increasing competition conditions, it is animportant decision choosing the supplier that will work compatible with mainproducer and will go on cooperation with main producer. Main producer considersmany criteria when choosing the supplier so this problem gets complicated. Cause ofmany criteria, the supplier selection problem is can be solved by using multi criteriadecision making methods.In this study a supplier selection problem is solved in a food company and as themany criteria the best supplier choosing is aimed from 5 suppliers. Firstly literatureresearch is made and talked with many experts when determined the criteria. Afterthese criteria's weight is found by using fuzzy analytical hierarchy process. Thenthese weights suppliers are chosen by using grey relational analysis and MOORAmethod and the results evaluated