Dicle nehri ve üzerindeki baraj göllerinin fiziksel, kimyasal ve algolojik özellikleri

Abstract

Bu çalışmada Kralkızı, Dicle ve Batman baraj gölleri ve Dicle Nehri'nin su kalitesi, fitoplankton kompozisyonu ve yoğunluğundaki değişimler Şubat 2008-Ocak 2009 tarihleri arasında incelenmiştir. Kralkızı Baraj Gölü fitoplankton topluluğunda 8 divizyoya mensup 48 takson, Dicle Baraj Gölü fitoplankton topluluğunda 8 divizyoya mensup 64 takson, Batman Baraj Gölü fitoplankton topluluğunda 8 divizyoya mensup 60 takson ve Dicle Nehri fitoplankton topluluğunda 9 divizyoya mensup 390 takson tespit edilmiştir. Kralkızı, Dicle ve Batman baraj gölleri ve Dicle Nehri fitoplankton topluluğunda Bacillariophyta, Chlorophyta ve Cyanophyta divizyoları, tür sayıları ve birey yoğunlukları bakımından baskın gruplar olarak belirlenmiştir.Kralkızı, Dicle ve Batman baraj göllerinde çalışma süresince baskın olan fitoplankton türlerine ve bunlara ait fonksiyonel grupların habitat özelliklerine göre, Kralkızı ve Dicle baraj göllerinin trofik durumları bakımından oligotrofik-mezotrofik yapıda olduğu, Batman Baraj Gölü'nün ise mezotrofik-ötrofik yapıda olduğu belirlenmiştir.Ortalama seki diski derinliği, toplam azot, toplam fosfor ve klorofil a ve trofik durum indeks (TSI) değerlerine göre Kralkızı, Dicle ve Batman baraj göllerinin trofik durumları bakımından mezotrofik sınıfa girdikleri tespit edilmiştir.Ortalama toplam azot ve toplam fosfor değerlerine göre Dicle Nehri'nin trofik durumu bakımından mezotrofik-ötrofik yapıda olduğu, ortalama klorofil a değerlerine göre ise oligotrofik-mezotrofik yapıda olduğu belirlenmiştir.Kralkızı, Dicle ve Batman baraj göllerinin su kalitesini tehdit eden önemli kirletici kaynaklara rastlanmamasına karşın, Dicle Nehri'nin evsel atık sulardan dolayı Diyarbakır, Bismil ve Cizre'de ciddi bir kirlilikle karşı karşıya olduğu gözlenmiştir.

In this study, variations in density and composition of phytoplankton and water quality of Kralkızı, Dicle and Batman dam lakes and the Tigris River were investigated between February 2008 and January 2009. 48 taxa belonging to 8 algal divisio in the phytoplankton of Kralkızı Dam Lake, 64 taxa belonging to 8 algal divisio in the phytoplankton of Dicle Dam Lake, 60 taxa belonging to 8 algal divisio in the phytoplankton of Batman Dam Lake and 390 taxa belonging to 9 algal divisio in the phytoplankton of the Tigris River were determined. Members of Bacillariophyta, Chlorophyta and Cyanophyta constituted the dominant groups in terms of both species number and individual abundance in the phytoplankton of Kralkızı, Dicle and Batman dam lakes and Tigris River.Phytoplankton species and habitat characteristics of functional groups belonging to these species showed that Kralkızı and Dicle dam lakes had oligotrophic-mesotrophic conditions, while Batman Dam Lake had mesotrophic-eutrophic conditions.Trophic status of Kralkızı, Dicle and Batman dam lakes was mesotrophic according to mean values of secchi disc depth, total nitrogen, total phosphorus, chlorophyll a and trophic state index (TSI).Trophic status of the Tigris River was mesotrophic-eutrophic conditions according to mean values of total nitrogen and total phosphorus, while it was oligotrophic-mesotrophic conditions according to chlorophyll a.It was observed that although there weren?t important pollutant sources threatening water quality of Kralkızı, Dicle and Batman dam lakes, the Tigris River faced a serious pollution in Diyarbakır, Bismil and Cizre because of domestic sewage.