Avrupa Birliği ülkelerinde seçilmiş vergi uygulamaları ve Türk vergi sisteminin Avrupa Birliği modeline yaklaştırılması

Abstract

ÖZET Avrupa Birliği, oluşum süreci içerisinde çok farklı dinamikleri sürükleyen oldukça karmaşık problemleri bir arada yaşayan ve bunları çözmeye çalışan bir tarihsel geçmişe sahiptir. Birlik üyesi ülkeler arasında yaşanan farklı ekonomik, sosyal ve siyasal sorunların Birlik potasında çözülmesi gereği, bir konsensüsü (uzlaşmayı) ve Birlik gerçeği olan harmonizasyonu zorunlu kılmıştır. Birlik üyesi ülkelerde uygulanan vergi sistemlerinin uyumlaştırılması konusu da bu harmonizasyon çabalarından birini oluşturmaktadır. Vergi konusundaki uyumlaştırmanın gereği, üye ülkeler arasında ortaya çıkabilecek bir haksız rekabetin önlenmesi açısından önemlidir. Bu bağlamda, üye ülkelerde uygulanan Gelir Vergisi ve Kurumlar Vergisi, çalışmamızın temelini oluşturmaktadır. Bu sayılan vergi uygulamaları temelde farklılık arz etmemektedir. Farklılıklar, detaylarda ortaya çıkmaktadır. Detaylarda karşılaşılan bu farklılıklar da vergi uyumlaştırılması konusunda Avrupa Birliği' nde önemli bir sorun teşkil etmemektedir. Ancak bu sorunların çözümünde en önemli engel, milli egemenliğin devredilmesinde ortaya çıkmaktadır. Çünkü, üye ülkeler mali bağımsızlıklarını yitirmek istememektedirler. Bu da Avrupa Birliği'nde, yukarıda sayılan vergiler bağlamında uyum çalışmalarının yavaş ilerlemesine yol açmaktadır. Avrupa Birliği'ne tam üyelik için başvurmuş olan ülkemiz açısından da vergi uygulamaları önem arz etmektedir. Türk Vergi Sistemi' ndeki uygulamaların Birlik standartlarına yaklaştırılması ya da bir diğer ifadeyle uyumlaştırılması, üye ülkeler için Türkiye karşısında maruz kalabilecekleri haksız rekabet açısından önem arz ederken, Türkiye için ise bu uyumlaşttrma, tam üyeliğin olmazsa olmaz koşullarından biridir. Günümüzde Türkiye ile Avrupa Birliği arasında ekonomik ve sosyal standartlar bazında ve bu noktada vergi uygulamaları konusunda da bir takım farklılıklar bulunmaktadır. Ancak Avrupa Birliği üyesi ülkeler ile Türkiye'de Gelir Vergisi ve Kurumlar Vergisi uygulamalarında görülen farklılıkların, ülkemiz açısından giderilmesi konusunda teorik olarak fazla bir güçlükle karşılaşılmayacağı söylenebilir. Uyum çalışmalarında karşılaşılabilecek en önemli sorunun ise Anayasamızda yapılması gereken değişiklikler konusunda ortaya çıkabileceği söylenebilir. 154

SUMMARY European Union, since its formation, has been living with and trying to solve its complex problems. Among the members of European Union, different economical, social and political problems require a necessity of accordance and harmonization in the Union basket. The accordance of tax systems of member countries is one of the harmonization afford (afford of harmonization). The requirement of the tax system accordance is important to prevent a possible unfair competition among the members of Union. Therefore Income and Corporation taxes of members are the main subjets of our research. These tax systems are different in basis and these differences are in details. The differences faced in details cause important problems in European Union about tax harmonization. The national independence is an imparland barieen in the solving of problems. Because members want to keep their economical independee. So as we expressed above in the context of taxes, it causes harmonization workings maintained slowly in the European Union. In the Turkey applying to the Union as a perfect member, these tax systems bring an importance. In the view of members of Union, this tax systemscorrespandence bring another importance because having a possible unfair competition on the other hand Turkey holds this accordance for a full membership. There is a few differents in the economical and social standarts and the tax applications between Turkey and the Union members. Turkey seems to adopt easily these changes in the Income and Corporation Tax of basis. The most important barriers are the modifications that should be done in Turkish constitutions. 155