Teke-Oğulları Beyliği

Abstract

ÖZET Teke-oğulları Beyliği' nin temelleri, Hamidoğlu Dündar Bey' in 1308-1319 yılları arasında Antalya'yı alarak, buraya emir olarak kardeşi Yunus Beyi tayin etmesi ile atılmıştır. Yunus Bey' in ölümünden sonra yerine oğlu Mahmud Bey geçmiştir. Mahmud Bey,Demirtaş' in baskısı yüzünden Antalya'ya sığınan amcası Dündar Beyi Demirtaş'a teslim ederek, onun katline neden olmuştur. 1327 yılından önce meydana gelen bu hadiseden sonra, daha ileri ki süreçte Teke-oğulları adını alacak olan Hamid-oğulları' nın Antalya şubesi, Hamid-oğulları'ndan ayrı bir beylik haline gelmiştir. 1327 yılında, Demirtaş' m Mısır Memlüklülerine iltica etmesinin hemen sonrasında, baskılara dayanamayan Mahmud Bey de Mısır'a kaçmıştır. Mahmud Bey' den sonra yerine kardeşi (daha önce Korkud-ili emiri olan) Hızır Bey geçmiştir ve böylece Teke-oğulları Beyliği tamamen bağımsız hale gelmiştir. 1333 yılında Antalya'ya gelen İbni Batuta, Hızır Beyi hasta yatağında ziyaret etmiştir. Hızır Bey' den sonra Dadı Bey, ondan sonra da Mahmud Bey' in oğlu Mübarizü'd-Dîn Mehmed Bey, Antalya emiri olmuştur. Mehmed Bey döneminde, 1361' de Antalya, Kibri s Kralı Pierre I. ' in işgaline maruz kalmıştır. 12 yıllık bir mücadeleden sonra Mehmed Bey, şehri 1373 yılında geri almıştır.1377 'den sonra ölen Mehmed Bey' in yerine oğlu Osman Çelebi geçmiştir. Bu emir döneminde I.Bayezid,Teke- eli'ni fethetmişse de Ankara Savaşı 'ndan sonra Osman Çelebi, Korkud-ili ile sınırlı olmak üzere tekrar memleketine sahip olmuştur. Osman Çelebi, Antalya'yı ele geçirmeyi tasarladığı bir s ırada, Antalya muhafızı Hamza Bey tarafından Korkud-ili' nde öldür tülmüş tür. Osman Çelebi 'nin ölümü ile Teke-oğulları Beyliği sona ermiştir. 1423' te sona eren ve Antalya gibi önemli bir ticari mevki merkez olmak üzere Teke-eli ismi ile tanınan bölgede hüküm süren Teke-oğulları 'nin imar faaliyetleri arasında Sinaneddin Medresesi, Yivli Minare Cami ve Zincir Kıran Türbesi önemli yer tutmaktadır. Güney -Anadolu 'da bir sahil beyliği olan Teke-oğulları Beyliği' nin emirleri Sultan üs-Sevâhil ve Emir üs-Sevâhil unvanlarını kullanmışlardır. 94-108 EMİNALP MALKOÇ

SUMMARY Teke-oğulları had been hased upon by appointing his brother Yunus Bey as an emir (commander) when Hamidoğlu Dündar Bey captured Antalya between 1308-1319. After Yunus Bey's death his son Mahmud Bey took his place. Mahmud Bey caused the execution of his uncle Dündar Bey who had escaped from the overpowering force of Demirtaş to Antalya by delivering him into Demir taş. Before the year 1327, after this event had been occurred, the territory of Antalya of Hamidoğulları which would take the name of Teke- oğulları in a later period, became a separete emirates Hamidoğulları. In 1327, just after Demirtaş' s taking retuge in Egyptian Memluk s, Mahmud Bey who couldn't stand on the overpowerings (pressunes), escaped to Egypt as well.After Mahmud Bey his brother Hızır Bey who had been the Emir of Korkud- ili, took his place and then the emirates of Teke-oğulları became independent. In 1333 Ibn Batuta who came to Antalya visited Hızır Bey, when he was ill. After Hızır Bey, Dadı Bey and then Mahmud Bey's son Mübarizü'd-Dîn Mehmed Bey became the emir of Antalya. Mehmed Bey's perriod,in 1361 Antalya was conquered by the King of Cyprus I. Pierre.After 12 years' struggle Mehmed Bey took back the city in 1373. Mehmed Bey died after the year 1377 and then his son Osman Çelebi took his place. In that period of Emir,Bayezid I., conquered Teke-eli but after Ankara War Osman Çelebi owned his country again by restricting Korkud-ili.While Osman Çelebi was planning to conquer Antalya, he was killed by Hamza Bey the quardian of this city in Korkud-ili. When Osman Çelebi died, Teke-oğulları tribe came to an end. Teke-oğulları reigned in the region which was known as Teke-eli and it had an important commencial center like Antalya and among Teke-oğulları' s building activities these had the important place such as Sinaneddin Medresseh, the repair (mending) of Yivli Minaret Mosque and Zincir Kıran tomb. Teke-oğulları was a emirates of coast in the South of Anatolia and its Emirs Sultan üs-Sevâhil and Emir üs-Sevâhil used their reputations. 94-108 EMİNALP MALKOÇ