Presenteizm`in iş doyumu ve tükenmişlik düzeyine etkisi

Abstract

Presenteizm (İşte var olamama) sorunu çalışanların iş doyumu, tükenmişlik düzeyleri ile yakından ilişkilidir. İş doyumu, çalışanların iş ile ilgili deneyimleri sonucunda edindikleri olumlu hislerdir. Tükenmişlik `profesyonel bir kişinin mesleğinin özgün anlamı ve amacından kopması, hizmet verdiği insanlar ile artık gerçekten ilgilenemiyor olması` olarak tanımlanmıştır. Çalışmanın temel amacı, presenteizm nedenlerini, sonuçlarını, mücadele etme yöntemlerini saptamak ve presenteizm ile iş doyumu, tükenmişlik düzeyi arasındaki etkileşimin belirlenmesidir. Bu araştırma Haziran-Aralık 2016 tarihleri arasında Gaziantep Üniversitesi Hastanesi, Gaziantep Dilek Halı Fabrikası ve Melike İplik Fabrikasında çalışan 415 işçiye uygulanmıştır. Araştırmada Maslach Tükenmişlik Ölçeği, Minnesota Doyum Ölçeği ve Stanford Kendini İşe Verememe Ölçeği kullanılmıştır.Araştırmaya katılan çalışanların; %65,8'inin geliri giderinden az, %35,4'ünün çalışma yılının 1-5 arası olduğu, %77,1'inin tatil yapamadığı, %53,3'ünün stresli yaşantısı olduğu, %34,2'sinin geçtiğimiz ay içerisinde presenteizm ile karşılaştığı ve yaşanan presenteizm sonucunda çalışanların %29,4'ünün motivasyonda azalma yaşadığı, presenteizm ile mücadele yöntemi olarak çalışanların %43,4'ünün yaşamak için çalışmak felsefesine başvurduğu tespit edilmiştir. Presenteizm'e sebep olan sorunların başında aşırı iş yükü, iş doyum eksikliği ve ekonomik sorunlar gelmektedir. Presenteizm ile iş doyumu ve duyarsızlaşma arasında ilişki bulunmuştur (p<0.05). Presenteizm yaşayan işçiler, presenteizm yaşamayan işçilere göre daha çok duyarsızlaşma ve daha az iş doyumu yaşamaktadır.Araştırmaya katılan işçilerin presenteizm'in kaynakları, sonuçları ve presenteizm ile mücadele etme yöntemleri konusunda yeteri kadar bilgi sahibi olmadığı gözlemlenmiştir. Presenteizm sonucu örgüt içi verimliliğin artmasında, insan kaynaklarına önemli görevler düşmektedir. İşletmelerin etkin insan kaynakları yönetimi, çalışan sağlığını koruyan adımları ve çalışan memnuniyetini ön planda tutan uygulamaları ile bu sorunların önüne geçmesi mümkündür. Anahtar Kelimeler: Presenteizm, İş Doyumu, Tükenmişlik, İşte Var olamama

Presenteeism is closely related to the job satisfaction and job burnout levels of workers.Job satisfaction is the positive feeling that workers with their experience .Job burnout has been described as `the breakdown of a professional workers original meaning and purpose, and the fact that he is no longer interested in the people he serves`.The main aim of the study is to determine the reasons of presenteeism, presenteeisms results, methods of prevent to presenteeism ,the interaction between presenteeism and job satisfaction, job burnout level.This research was conducted with Gaziantep University Hospital, Gaziantep Dilek Carpet Factory and Melike Yarn Fabric between June-December 2016 and 415 workers. The study used the Maslach Burnout Scale, the Minnesota Satisfaction Scale, and the Stanford Presenteeism Scale.Workers participating in the research; 65.8% of them were less than the income expense, 35.4% of them were working 1-5 years, 77.1% were not able to work on holiday, 53.3% were stressful, 34.2% in the past month of presenteeism. And 29.4% of the people who live as a result of presenting are experiencing a decrease in motivation, and 43.4% of those who work as a prevent to presenteism have applied to the philosophy of working to live.Major problems that cause presenteeism are work load, lack of job satisfaction and economic problems. Presenteeism has a relationship with job satisfaction and desensitisation(p<0.05). The workers who have presenteeism have less job satisfaction and more desensitisation compare to the workers who don't have presenteeism.İt was observed that the workers who participated in the research did not have as much knowledge about presenteeisms cause, results and methods of to prevent presenteeism. Human resources have important responsibilities with increasing of inter-organization productivity based on presenteeism. It is possible for businesses to overcome these problems through effective human resource management, steps that protect employee health and practices that keep employee satisfaction. Key words: Presenteeism, job satisfaction, job burnout, absence of employee