Fener Rum Patrikhanesi`nin siyasi faaliyetleri (1821-1923)

Abstract

ÖZET Fatih Sultan Mehmet, İstanbul'un fethi sonrasında Osmanlı Devleti içerisinde yaşayan bütün gayrimüslim tebaaya büyük imtiyazlar vermiştir. Fatih sonrasında da siyasî, hukukî ve dinî alandaki bu imtiyazlar devam etmiş, XIX ve XX. yüzyıllarda yapılan ıslahatlarda da gayrimüslimlere yeni haklar tanınmıştır. Patrikhane, kendisine tanınan bu haklan suistimal etmiş, çeşitli bahaneler ileri sürerek yabancı devletlerin Osmanlı Devleti'ne baskı yapmalarına sebep olmuştur. Bu imtiyazlardan yararlanan Fener Rum Patrikhanesi, Yunanistan'ın bağımsızlık savaşını desteklemiş, Balkan Savaşları, Birinci Dünya Savaşı ve Kurtuluş Savaşı sırasında da Türklere karşı olan düşmanca tutumunu değiştirmemiştir. Fener Rum Patrikhanesi, Pontus Devleti'nin kurulması gibi Türkiye'nin aleyhine olan bir takım oluşumlara da katılmıştır. Osmanlı Devleti, kuruluşundan itibaren bünyesinde bulunan gayrimüslimlere bu arada Rumlar'a ibadet özgürlüğü verip, bunu destekler mahiyette siyasî ve hukukî bir çok tanımışken, bu kesmin Osmanlı Devleti'nin duraklama yıllarında özellikle çöküşün yaşandığı XDC. yüzyılda yabancı devletler ile işbirliği içerisine girmeleri Türk kamuoyunu rencide etmiştir.

SUMMARY After the Conquest of Istanbul, Fatih Sultan Mehmet gave great privileges to the non-müslim subjects living in the Ottoman State. Privileges in Political, Legal and Religious fields continued after the reign of Fatih, too. The reforms made, in the XIX th and XX th conturies cantanied new privileges for the non-müslims, too. By this means European Countries got the chance to meddle in the Patriarchate an enviroment which zerved their Political purpse. It is main taind that the Fener-Greek Patriarchate that had benefited the privileges, supported the Greek in their war of indepedence. The Fener- Greek Patriarchate didn't chance its attitude towards the Turks during the Balkan, I. World and the indepedence wars. The Fener- Greek Patriarchate took part in some formations lihe the foundation of Pontus - Greek state against the Ottonom State. Dating from the foundation of the Ottoman State, the Ottoman State gave non- Müslüms freedom of warship and meanwhile Greeks were given freedoin of warship, too In addition, political and tegal privileges were given to them supporting this. Greek's going into a cooperation with the foreign states in the 19 th century, especially during the decline period of the Ottoman State, annoged the Turkish puplic opinion.