İnhaler lavantanın hemodiyaliz hastalarında damara ulaşım sırasında oluşan ağrıya etkisi

Abstract

THE EFFECT OF INHALER LAVENDER ON PAIN DEVELOPING DURING VASCULAR ACCESS IN HEMODIALYSIS PATIENTSEmel TAŞANMaster Thesis, Department of NursingInternal Medicine Nursing ProgrammeThesis Advisor: Assoc. Doç. Dr. Özlem OVAYOLUJanuary 2018, 64 pageThe study was conducted as a randomized, controlled and experimental study with patients receiving treatment in a dialysis unit between March and April 2015 for evaluating the effect of inhaler lavender on pain developing during vascular access in hemodialysis patients. Permissions were obtained from the Ethical Committee, the institution, and the patients before the study. The sample size was calculated via power analysis and the patients meeting the inclusion criteria were randomized using the simple random sampling method and divided into intervention (30) and control (30) groups. The data of the study were collected by the researchers using a questionnaire prepared in accordance with the literature and Visual Analogue Scale (VAS). VAS was used in determining the pain levels of patients. In the scale; 0 signifies no pain, whereas 10 signifies worst pain. For the inhaler lavender application; a mixture containing 1:10 lavender and sweet almond oil was prepared according to the literature knowledge and expert opinion. The patients in the intervention group were ensured to be inhaled in a total of three sessions lasting for three-five minutes in each session by spilling three drops of that mixture on a sterile sponge and keeping it 10 cm away. After completing that application in the intervention group, a needle was inserted into the fistule by the clinic nurses and pain levels were evaluated again after the application. The data of the study were analyzed via appropriate tests in the computer environment. It was determined that the pain mean score of the intervention group, which was 3.8±0.3 before the inhaler lavender application, decreased to 3.0±0.2 after the application (p<0.05); whereas, the pain mean score of the control group increased from 5.4±0.3 to 5.6±0.6 (p>0.05). The results of this study show that inhaler lavender caused no negative effect and can be applied confidently for pain control. Keywords: Hemodialysis, pain, inhaler lavender, nursing

İNHALER LAVANTANIN HEMODİYALİZ HASTALARINDA DAMARA ULAŞIM SIRASINDA OLUŞAN AĞRIYA ETKİSİEmel TAŞANYüksek Lisans Tezi, Hemşirelik Anabilim Dalıİç Hastalıklar Hemşireliği Yüksek Lisans ProgramıTez Danışmanı: Doç. Dr. Özlem OVAYOLUOcak 2018, 64 sayfaÇalışma hemodiyaliz (HD) hastalarında damara ulaşım sırasında oluşan ağrıya inhaler lavantanın etkisini değerlendirmek amacıyla, Mart-Nisan 2015 tarihleri arasında randomize, kontrollü ve deneysel olarak yapıldı. Araştırma öncesi etik kuruldan, kurumdan ve hastalardan izin alındı. Örneklem sayısı güç analizi ile hesaplanarak belirlendi ve çalışma kriterlerine uygun olan hastalar müdahale (30) ve kontrol (30) grubuna ayrıldı. Araştırmanın verileri soru formu ve Visuel Analog Skala (VAS) ile toplandı. İnhaler lavanta uygulaması için kullanılacak solüsyon; 1:10 oranında lavanta ve tatlı badem yağı içerecek şekilde hazırlandı. Bu karışımdan üç damla steril spanç üzerine dökülüp, müdahale grubunda yer alan hastaların 10 cm uzağına yerleştirildi. Her seansı yaklaşık olarak üç-beş dakika süren bu uygulama, toplam üç seans olacak şekilde yapıldı. Her aromaterapi uygulamasından sonra klinik hemşireleri tarafından fistüle iğne girişi gerçekleştirildi ve iğne girişi sonrasında hastaların ağrı düzeyi değerlendirildi. Kontrol grubundaki hastalara ise HD ünitesinin rutin uygulamaları yapıldı ve bu gruptaki hastaların iğne girişi sırasında oluşan ağrısı arka arkaya olan üç HD seansının sonunda VAS ile ölçüldü. Araştırmadan elde edilen veriler ki-kare, Student t, One way anova, Mann whitney U, Kruskal wallis, paired t testleri ile analiz edildi. Müdahale grubunun inhaler lavanta uygulaması öncesi 3.8±0.3 olan ağrı puan ortalamasının uygulama sonrası 3.0±0.2'ye düştüğü (p<0.05), kontrol grubunun ise ağrı puan ortalamasının 5.4±0.3'den, 5.6±0.6'ya yükseldiği ve inhaler lavantanın herhangi bir olumsuz etki yaratmadığı saptandı (p>0.05). Araştırmadan elde edilen bu sonuçlar doğrultusunda, HD hastalarının damar girişimi sırasında yaşadıkları ağrının azaltılmasında inhaler lavantanın kullanılması önerilebilir. Anahtar kelimeler: Hemodiyaliz, ağrı, inhaler lavanta, hemşirelik