Büyük Türk Lügati`nde divan edebiyatı unsurları

Abstract

ÖZET Türk Lügati, yazarının ve yakın çevresinden olan edebiyatçıların ifâdesine göre, otuz-otuz beş sene boyunca kesintisiz biçimde sürdürülmüş bir çalışmanın ürünüdür. Hüseyin Kâzım Kadri, hazırladığı sözlüğün kapsamım kapakta, sözlüğün adımn hemen altoda yer alan şu ifadelerle belirtmiştir: `Uygur, Çağatay, Kazan, Azerî ve Garp Türkçesinde kullanılan ve Arap ve Acem kelimelerini şevâhidi ve emsâliyle hâvidir.` Bu tezin konusu; Osmanlı Türkçesinde kullanılan (Arapça, Farsça, Türkçe ve Batı dillerinden geçme) söz varlıklarının, ön bölümde ana hatlarıyla belirtilen yöntemle, derlenmesidir. Tezde yer alan, maddelerin, Hüseyin Kâzım Kadri tarafından örneklenmiş olmasına özellikle dikkat edilmiştir. Sözlükte örneği bulunmayan maddelerin, dîvan edebiyatında kullanılmış olduğunu göstermek için, ya bir dipnot düşülmüş ya da en az bir örnek verilmiştir. Anahtar Kelimeler: Türk Lügati Hüseyin Kâzım Kadri Lügat Karşılaştırma Dîvân edebiyatı.

SUMMARY According to it's corker and men of letters araund him Turkish Dictionar is a product of a 35-40 years' clear study. Hüseyin Kâzım Kadri, in the cover of the dictionary just beloco the name of it, stated its contents as follows: `This dictionary indudes Arabic and Persian words that are used in Uygur, Jagatai, Kazan, Azerbaijani and Western Turkish languages. The subject of thesis is; gathering of word beings (from Arabic, Persian, Turkish and Western languages) by methods that are mentioned basically at the front part. An especially cared point is that the subjects in the thesis are given examples by Hüseyin Kazım Kadri himself. In order to show that the subjects that have no examples in the dictionary have been used in Divan literature, either footnote or an example is given. Keywords: The Larg Turkish Dictionary Hüseyin Kazım Kadri Dictionary Comparison Divan Literature