Doğu Akdeniz-Ege süngerlerinden (Porifera) seçilen türlerin incelenmesi, bu canlılardaki kollajen tip II, IV ve Integrin proteinlerin varlığının immünhistokimyasal ve moleküler genetik düzeyde araştırılması

Abstract

Süngerlerin etkin savunma mekanizmaları ve biyoaktif molekül üretme yeteneklerininanlasılmaya baslandıgı geçen yüzyılın baslarından itibaren, sünger biyoaktif bilesikleri üzerine1950'li yıllardan baslayarak günümüze kadar gelen çalısmaların neticesinde az miktarda süngerkaynaklı ilaç farmakolojik markette kendine yer bulmustur. Anti-HIV, anti-tümör, anti-bakteriyel,antiviral vs. gibi etkileyici özellikleri bulunan bu metabolitlerden daha fazla yararlanamamamızınen büyük nedeni ekonomiktir ve bu uygun miktarlarda sünger biokütlesine ulasılmasına engelolmustur. Bu problemi çözme hedefiyle yola çıkan arastırmacılar çesitli kültür yöntemlerini gözdengeçirmis, denemis ve süngerlere uyarlayarak gelistirmislerdir. Bunlardan bazıları spesifik türlerdeveya durumlarda basarılı sonuçlar verirken sünger kültüründe genel bir yöntem günümüze kadaroturtulamamıstır. Elli yıldır hiç azalmadan devam eden deniz süngeri çalısmaları son yıllardamoleküler genetik alanındaki yeniliklerle daha da bir ivme kazanmıstır. Bu yeniliklerden yolaçıkarak sünger biokütlesi problemine çözüm bulabileceklerini ümit eden arastırmacılar kültüryöntemlerindeki basarı oranlarını artırmaya yönelik önemli sonuçlara ulasılacagını düsündükleriiçin bu canlıların temel yapılarıyla ilgili çalısmalara yönelmislerdir. Sünger proteinlerine aitarastırmalar da bu canlıları daha iyi anlamaya yönelik çabalardan olup süngerlerde protein izlerineilk olarak 1970'lerde rastlanmıstır.Bu çalısma kapsamında karasularımızda bulunan sünger türleri arasından seçilen örneklereuygulanan immunohistokimyasal yöntemler neticesinde tip I kollajene, Chondrosia. reniformis veAplysina aerophoba türlerinde, kollajen tip II'ye A. aerophoba türünde, tip IV kollajene yine A.aerophoba türünde, integrin b 1 'e ise A. aerophoba ve Axinella. polypoides türlerinde rastlandı.Elde edilen bu sonuçlar paralelinde gerçeklestirilen moleküler genetik çalısmalarındaki dizinanalizlerinde ise, degerlendirilebilir düzeyde dizin verisi sadece A aerophoba'dan integrin 1 bprimerleri ile elde edilen DNA ürününden saglandı.Ayrıca çalısmanın devamında, ülkemiz karasularındaki biyoaktif molekül ürettigi tespit edilensünger türlerine yönelik denizel yetistiricilik ön denemeleri baslatıldı. Bu baglamda çalısmakapsamında kullanılan sünger türlerinden (Dysidea avara ve C. renifomis) bir takım medikalformüllerde biyolojik materyal olarak faydalanılması amaçlanmaktadır.ANAHTAR KELMELER : Deniz biyoteknolojisi, sünger, kollajen, integrin

Beginning with the realization of extraordinary defense mechanisms and ability forproducing bioactive molecules of sponges during the early 1900?s and the preliminary work that isdone at 1950?s, only a small amount of sponge related medicines entered into the pharmacologicalmarket. The most important reason for lack sponge related metabolites with anti-HIV, anti-tumor,antibacterial, antiviral and etc. properties in the market, is related with the so called `supplyproblem? (lack of sponge biomass). The researchers that were aiming to solve this problem, hasinvestigated, applied and developed many culture methods for sponges. Some of these spongespecific methods have been successful for some individual cases for some species however, tilltoday there is no general culturing method that could be developed for sponges that can coverbiomedically important sponge species. During the last years, the sponge related research isaccelerated with the technological advances in the field of molecular genetics. With the help ofthese important molecular genetical advances, the research on sponge culture has been carried to anew perspective, to the basic structures of these animals, in order to achieve successful culturingstories. The sponge protein work has began during the 1970?s within the concept of moleculargenetics, and can be defined as one work that is done for comprehending a better knowledge of thebasic structures of these animals.Inside the scope of this work immunohistochemical methods are applied to the sponge species thatare chosen from our seas and as a result; type I collagen is detected in Chondrosia reniformis andAplysina aerophoba species, type II collagen is detected in A. aerophoba and Axinella polypoidesspecies, type IV collagen is detected again in A. aerophoba and integrinb 1 is detected in A.aerophoba and A. polypoides species. Molecular genetical work is done in accordance with theseresults and appraisable sequence data can only achieved with the DNA products recovered with A.aerophoba integrin 1 b primers.Additionally as a progress, mariculture trials are started on selected biologically active spongespecies of Turkish sea coast. In this context, it?s being aimed to benefit from the sponge species,Dysidea avara and C. reniformis, as biological material in medical formulations