Raşid (vakanüvis), hayatı, edebi kişiliği, Divan`ının tenkitli metni ve incelemesi

Abstract

Râşid, 18. Asır divan şairlerimizdendir. Şiir sahasında başarılı eserler vermekle beraber daha çok tarihçi olarak tanınmıştır. Divanının tespit edilmiş 29 nüshası vardır, asıl nüsha bulunamamıştır. Bu nüshaların 23 tanesi İstanbul kütüphanelerinde, birisi Edirne İl Halk Kütüphanesi'nde, beşi yurt dışında bulunmaktadır. Çalışmamızı sıhhatli olan beş nüsha üzerinden yaptık. Râşid'in divanındaki şiirlerin sayıları nüshalara göre değişiklik arz etmektedir. Nüshaların birinde bulunan herhangi bir şiir diğer bir nüshada bulunmayabilmektedir. Bu sebepten dolayı biz divan nüshalarındaki şiirleri karşılaştırmalı şekilde bir araya toplamaya çalıştık ve divandaki kavramları sistematik bir şekilde ele alarak inceledik. İnceleme bölümü şu beş kısımdan oluşmaktadır. 1. Din ve Tasavvuf, 2. Toplum ve Kültür, 3. İnsan-Tipler, 4. Tabiat, 5. Atasözleri ve Deyimler. Bu çalışma sonucunda Tarihçi Râşid'in şiirlerinden oluşan divanı sağlıklı bir şekilde ortaya konulmuş, içeriği hakkında yeterli bilgi verilmiştir. Anahtar Kelimeler: Râşid Dîvân Karşılaştırmalı Metin İnceleme Sistematik İndeks

Raşid is one of 18th century divan poets. Although he wrote succesful works in poetry he is best known as a historian. His divan has got 29 known copies and the original copy hasn't been found. 23 of these copies are in the libraries in Istanbul, one in Edirne Public Library and five of them are abroad. We did our research on five copies that are known to be reliable. The number of the poems in Raşid' s divan varies according to the copies. One poem that is found in one copy may not in another. Therefore we tried to put the poems in divan copies together comparatively and examined the concepts in the divan systematically. Examining section consist of these five parts: 1. Religion and Sufism, 2. Society and Culture, 3. Human-Types, 4. Nature, 5. Proverb and Idioms. As a result of this study the divan of Historian Raşid is examined in a proper way and enough information about its content is given. Key Words: Raşid Divan Comparative Text Study Systematical indeks