Akvaryum bitkileri hygrophila difformis ve microsorium pteropus`un ın vitro koşullarda çoğaltımı

Abstract

Hygrophila difformis ve Microsorium pteropus türleri Türkiye'de akvaryum ticaretinde yaygın olarak kullanılan iki önemli bitkidir. Bu bitkiler amatör yetiştiriciliğin dışında Türkiye'ye yurt dışından yasadışı yollarla getirilmektedir. Bu çalışmada, bu bitkilerin in vitro çoğaltımının gerçekleştirilerek, yeterli miktarda bitki üretiminin sağlanması dolayısıyla akvaryum ticaretinde dışa bağımlılığın ortadan kalkması ve aynı zamanda dış kaynaklardan gelen bitkilerle birlikte yabancı flora ve faunanın taşınması sonucu yerel flora ve fauna kaynaklarının kirletilmesinin önüne geçilmesi amaçlanmıştır.Hygrophila difformis türünde farklı oranlarda Kin, TDZ, NAA ve 2,4-D içeren MS besi ortamı kullanılmıştır. En fazla sürgün rejenerasyonu (80.56 adet/eksplant), 0.25 mg/l Kin ve 1 mg/l NAA içeren MS ortamında yaprak eksplantından elde edilmiştir. Çalışmada sıvı MS ortam da kullanılmıştır. En fazla sürgün rejenerasyonu (62.20 adet/eksplant), yine 0.25 mg/l Kin ve 1 mg/l NAA içeren sıvı MS ortamında gövde eksplantından elde edilmiştir. Sıvı ortamda fazla sayısı sürgün elde edilmesine rağmen katı ortama göre daha düşük sonuç alınmıştır. In vitro elde edilen bitkilerin akvaryum koşullarına adaptasyonu amacıyla iki farklı uygulama yapılmıştır. İlk uygulamada akvaryumlarda iki farklı ışık yoğunluğu (2000 lüx ve 4000 lüx), ikinci uygulamada iki farklı su sıcaklığı (24oC- 28oC) uygulanmıştır. 24oC ve 4000 lüx ışık kullanılan denemelerde bitkilerdeki uzama miktarı daha fazla olmuştur.Microsorium pteropus bitkisinde materyal azlığı ve bulaşıklık oranının fazla olmasından dolayı iki farklı çalışma yapılmıştır. İlk çalışmada, in vitro koşullarda farklı oranda NAA içeren şekersiz sıvı MS besi ortamında sürgün rejenerasyonu elde edilmiştir. İkinci çalışmada, ex vitro koşullarda ?pulse treatment? uygulaması yapılmış bitkinin yaprakları yüksek oranda kısa süreli olarak BAP ve IBA ile muamele edilmiş ve akvaryum ortamında gelişmeye bırakılmıştır. Bu denemede in vitro yapılan çalışmaya göre daha iyi sonuç alınmıştır. En fazla sürgün rejenerasyonu (14 adet/eksplant), 250 mg/l BAP ve 250 mg/l IBA ile 30 dk süreyle yapılan muameleden elde edilmiştir.Bu tezdeki çalışma yüksek oranda amacına ulaşmış ve ekonomik önemi olan iki akvaryum bitkisinin doku kültürü yöntemiyle çoğaltımı gerçekleştirilmiştir.

Hygrophila difformis and Microsorium pteropus are two important plant species that are widely used in the aquarium plant trade in Turkey. Besides multiplication by amateur, these plants are brought into Turkey through illegal ways. This study reports in vitro multiplication of these species independent of foreign connections; as the exotic flora also bear foreign flora and fauna which could polute the local flora and fauna.Hygrophila difformis was multiplied using MS medium containing different consantrations of Kin, TDZ and 2,4-D. Maximum shoot regeneration (80.56 shoots per explant), was achieved on MS medium containing 0.25 mg/l Kin and 1 mg/l NAA from leaf explant. Liquid MS medium was also used in the study. Similarly, maximum shoot regeneration (62.20 shoots per explant), was achieved on 0.25 mg/l Kin and 1 mg/l NAA from stem explant. Although large number of shoots were obtained on liquid culture; however, comparing with culture on solid medium only lower number of shoots could be recorded. Two experiments were conducted to acclimatise these plants in aquariums. The first experiment made use of two different light regimes (2000 lux and 4000 lux) and the 2nd experiment made use of two temperature regimes (24-28oC). Better growth was recorded when the plants were kept at 24o C under 4000 lux light regime.Due to poor availability of Microsorium pteropus plant material and large number of contamination after surface sterilisation; the experiments were performed in two different ways. The first study made use of MS medium containing NAA devoid of sucrose to achieve shoot regeneration. The second experiment made use of pulse treatment with BAP and IBA to obtain shoot regeneration from leaf explants. These were cultured in aquariums for regenearation and development. Higher number of shoots were recorded in this experiment compared to shoot regeneration using in vitro conditions. The highest number of shoots (14 shoots per explant) were recorded on explants treated with 250 mg/l BAP-250 mg/l IBA with pulse treatment for 30 min.The study reports successful achieving the aim of this thesis with the efficient multiplication of two economically important aquarium plants.