İlköğretim okullarının örgütsel öğrenme kuramı açısından incelenmesi

Abstract

Tezin Adı: İlköğretim Okullarının Örgütsel Öğrenme Kuramı Açısından İncelenmesi Hazırlayan: Egemen AYDOODU ÖZET Bu araştırmada ilköğretim okullarının öğrenen okullar olma yolunda sahip oldukları güçlü ve zayıf yönlerinin belirlenmesine ve işgörenlerin okullarının örgütsel yapısını şu anda nasıl algıladıkları belirlenmeye çalışılmıştır. Araştırmada işgörenlerin bazı kişisel özelliklerinin örgüt yapısını algılamalarında etkili olup olmadığı sorusuna yanıt aranmıştır. Araştırmada betimsel yöntem kullanılmıştır. Veri toplama aracı olarak Prof.Dr. Karen WATKINS ve Prof.Dr. Victoria MARSICK tarafından geliştirilen `Örgütsel Öğrenmenin Boyutları Ölçeği` kullanılmıştır. Araştırma verileri 2001-2002 eğitim öğretim yılında Edirne ili merkeze bağlı ilköğretim okullarında görevli öğretmenlerden 240 kişi üzerinde ölçek uygulanarak elde edilmiştir. Ölçek yoluyla elde edilen veriler istatistiksel olarak `t - testi`, `Tek Yönlü Varyans Analizi`, `Tamhane testi`, `Faktör Analizi` ve `Regresyon Analizi ` yöntemleri ile bilgisayarda SPSS 1 1.0 paket programı kullanılarak analiz edilmiştir. Araştırmada elde edilen bulgular aşağıdaki şekilde özetlenebilir. Mal ve hizmet üreten örgütlerde 9 boyutta açıklanan örgütsel öğrenme, Türkiye'deki ilköğretim okullarında 5 boyutta ölçülmüştür. Araştırma konusu örgütler eğitim öğretim örgütleri olduğundan, finansal performans işgörenlerce öğrencilere kazandırılan davranışların niteliği ve niceliği olarak algılanmakta ve finansal performans ile bilgi performansı boyutu tek boyutta algılanmaktadır. Ayrıca sürekli öğrenme ve diyalog-sorgulama, destek verme-sistem ilişkileri-liderlik boyutları, tek boyutta algılanmıştır. Takım öğrenmesi ve yerleşik sistemler boyutları ise mal-hizmet üreten kara dayalı örgütlerde olduğu şekilde algılanmıştır. Araştırma sonucuna göre örgütteki yöneticilerle öğretmenlerin okullarının bilgi performansı ile liderlik performansını farklı değerlendirdikleri, yöneticilerin okulun bilgi ve liderlik performansını öğretmenlere göre daha olumlu buldukları, erkek işgörenlerin kadınlara göre örgütün bilgi performansını daha olumlu buldukları görülmüştür. Anahtar Kelimeler: 1 -Örgütsel Öğrenme 2- Öğrenen Örgüt 3-Bilgi Performansı 4 - Yerleşik Sistemler 5-Öğrenen Okul iv

Title of Thesis: A Study On Primary Schools As Learning Schools Author: Egemen AYDO?DU ABSTRACT This study aims at determining strong and weak aspects and how stuff perceives the present condition of schools as learning organizations. The study aims at determining the way, individual characteristics of the staff effects perceiving dimensions of organizational learning. This study used a quantitative survey method. `Dimensions of Organizational Learning Questionnaire` developed by Dr. Karen WATKINS and Dr. Victoria MARSICK was used as the tool of data collection. The data of the study was collected by applying the DLO questionnaire on 224 staff working for primary schools located in EDIRNE-TURKEY. The data collected was analyzed using `t-test`, `Analysis Of Variance`,`Tamhane test`, `Factor Analysis` and `Regression Analysis` in SPSS 1 1.0 software. The output of the study could be summarised as follows: The Organizational Learning which is defined in 9 dimensions for organizations that produce goods and services, is defined in 5 dimensions in the Primary Schools of Turkey. Since the study was carried on educational organizations, financial performance is perceived as the quality and the number of behaviors that students gain by staff, so financial performance and knowledge performance are perceived to be a single dimension. Besides, continuous learning-dialogue and inquiry, empowerment-system connections- provide leadership, dimensions are perceived to be a single dimension. Team learning and embedded systems dimensions were perceived as they were in organizations producing goods and services. The managers and teachers in schools perceive knowledge performance different, the managers perceive their school's knowledge performance better than the teachers, the managers perceive the school's providing leadership better than the teachers, the male staff perceive their school's knowledge performance better than the females. Key words: 1 -Organizational Learning 2-Learning Organizations 3- Knowledge Performance 4- Embedded Systems 5- Learning School