Kardelende ekonomik değer anlizi

Abstract

Bu araştırmada kardelenin sunduğu üretim, mal ve hizmet değer fonksiyonları yarı yapılandırılmış görüşme formu aracılığı ile belirlenerek, söz konusu fonksiyonlarının ekonomik değer, ekolojik değer, sosyokültürel değer yaklaşımları ve grup karşılaştırması yaklaşımları ile ekonomik değeri ortaya konmuş, üretim, ticaret ve politikalara ilişkin değerlendirmeler yapılmıştır. Ekonomik değer yaklaşımında piyasa değeri, üretim fonksiyonu geliri ve koruma-önleme maliyeti gibi farklı ekonomik değer yöntemleri, grup değerlendirmesinde biyolojik çeşitliliğin ekonomik değer analizine ilişkin daha önceden yapılan araştırma sonuçları, ekolojik değer yaklaşımında nadir ve endemik türlerin tehlike durumlarını içeren kırmızı kitap ve 122 önemli bitki alanı verileri, sosyokültürel değer yaklaşımında ise kardelenden sağlanan sosyal ve kültürel faydalara ilişkin veriler değerlendirilmiştir. Bununla birlikte, ülke gen kaynakları açısından modern biyoteknolojide kullanım potansiyeli olan kardelenin, sürdürülebilir kullanımının önemi ekonomik değer analizi kapsamında ortaya koyulmaya çalışılmıştır.Söz konusu değer yaklaşımları aracılığı ile, araştırmada, kardelenin sunduğu mal ve hizmetlerin iktisadi olarak akım değerleri tahmin edilmiştir. Kardelenin sunduğu mal ve hizmet için akım değeri toplamı, birim adet kardelen için 68 US $/yıl olarak hesaplanmıştır. Potansiyel akım değeri ise, birim adet kardelen için, 137 US $/yıl olarak tahmin edilmiştir. Kardelenin toplam akım değeri, yıllık ihracat miktarı olan 8 milyon adet için 544 000 000 US $/yıl ve potansiyel toplam değeri ise, 10 960 000 000 US $/yıl olarak ortaya konmuştur. Tahmin edilen bu değer kardelenin yıllık ihracat geliri olan 532 774 US $'ın, bin katından daha fazladır. Bu değere, ekolojik ve sosyo-kültürel süreçlerde yer alan, maddi olarak ifade edilemeyen değerlerin yaratığı pozitif katma değer ve servet değeri de eklendiğinde kardelenin ekonomik değerinin önemli oranda yüksek olduğu görülür. Söz konusu bu değer içersinde özellikle medikal kaynak ve koruma değerinin önemli bir değer unsuru oluşturduğu tespit edilmiştir. Birim adet kardelen için, medikal kaynak değeri 23 US $/yıl ve 8 milyon adet kardelen soğanı için piyasa medikal değişim değeri 184 000 000 US $/yıl olarak tahmin edilmiştir. Kardelenin koruma değeri ise, birim adet kardelen için 31.71 US $/yıl olarak belirlenmiştir. Bununla birlikte ekolojik süreçlerin sürekliliği açısından polinasyon ve besin döngüsü değerinin de önemli olduğu yapılan analizde açıkça görülmektedir. Birim adet kardelen için polinasyon değeri 2 US $/yıl ve besin döngüsü değeri birim adet kardelen için 1,7 US $/yıl olarak tahmin edilmiştir. 8 milyon adet kardelen için ise, bu değerler sırasıyla 16 milyon US $/yıl ve 13,6 milyon US $/yıl olarak tahmin edilmiştir. Göz önüne alınan akım değerleri toplamı kardelenin gerçek değerinin, var olan piyasa değerinden daha yüksek olduğuna işaret etmektedir.Araştırmada Türkiye'de kardelen üretim, ticaret ve politikalarına ilişkin yapılan değerlendirmelerde ise, araştırmaya katılan, alanında uzman 21 görüşmecinin tamamı elek altı soğanların değerlendirilmesinde başarı oranını son derece yüksek olduğunu, ancak bu soğanların üretime olan katkısının %25-30 düzeyinde olduğunu ifade etmişlerdir. 10 görüşmeci üretim faaliyetleri konusunda yürütülen çalışmaların başarı düzeyini çok az olarak değerlendirirken, 12 görüşmeci de üretim konusunda yürütülen AR-GE faaliyetlerini çok az başarılı olarak ifade etmişlerdir. Araştırma bulguları ülkemizde kardelen üretiminde henüz başarılı sonuçlar alınamadığını göstermiştir. Görüşmecilerin tamamı ülkemizde kardelenin, sürdürülebilirlik sağlandığı sürece, ticari amaçla kullanımında bir sakınca olmadığını belirtmiş olup, 19 katılımcı ticaretinin yalnızca üretime dayalı olarak yapılması gerektiği konusunda görüş bildirirken, 2 katılımcı ise üretim ve doğadan toplamanın birlikte olması gerektiğini vurgulamıştır. Kardelen koruma konusunda yürütülen politikaları ise görüşmecilerin tamamı tarafından ?sürdürülebilir? olarak ifade edilmiştir. Araştırma sonuçları ülkemizde kardelen konusunda uygulanan politikaların başarılı olduğunu, Avrupa CITES Komisyonu tarafından örnek uygulama olarak gösterildiğini ortaya koymuştur.Bu çalışma sonuçları yönü ile değerlendirildiğinde sürdürülebilir gelişmenin temel parametrelerinden biri olan ekonomik değer analizi, biyolojik kaynakların korunmasına yönelik politikaların uygulanmasında ve yerel yönetim planlarının oluşturulmasında kolaylık sağlayarak, koruma politikalarının uygulanabilirliğinde başarıyı arttıracağı düşünülmektedir. Bu bağlamda kardelen üretim, ticaret ve politikalara ilişkin verilerin, kardelen mal ve hizmet fonksiyonları ile birlikte değerlendirilerek iktisadi değer analizi çerçevesinde çevre ekonomisi çatısında birleştirilmesi, özelde kardelen genelde ise tür çeşitliliğinin korunmasında sürdürülebilirliğin sağlanması bakımından önemine işaret etmektedir.Anahtar kelimeler: Ekonomik değer, kardelen, biyolojik çeşitlilik, ekonomik politika, Türkiye.

In this research, the value functions of the production and goods and services presented by snowdrops were determined by the use of semi-structured interview forms, the economical value, ecological value, and socio-cultural value approaches along with group comparison approach and the economical value were presented, and assessment on production, trade and policies was made. In the economical value approach, different economical value methods such as the market value, production function income and conservation-prevention cost were assessed. In group assessment, the results of previous studies conducted previously on the economical value analysis of biological diversity were evaluated. In the ecological value approach, data from Red Data Book of Turkish Plants consisting of rare and endemic varieties in danger and 122 Important Plant Areas were discussed. In the socio-cultural value approach, data about the social and cultural benefits gained from snowdrops were assessed. Besides, the importance of the sustainable use of snowdrop, which can potentially be used in modern biotechnology in terms of a country's gene sources, was tried to be determined within the scope of economical value analysis. Snowdrop is an important part of ecological, socio-cultural and economic processes.By use of the value approaches in question, the financial flow values of goods and services offered by snowdrops were estimated in the study. The total flow value for goods and services presented by snowdrops was calculated to be 68 USD/year for each snowdrop. The potential flow value for each snowdrop is estimated as 137 USD/year. The total flow value of snowdrop for 8 million items, the annual export amount, is 544 000 000 USD/year, and the potential total value is estimated as 10 960 000 000 USD/year. This estimated value is a thousand times more than the annual export income of snowdrop (USD 532 774). It can be observed that when the positive values created by values that can not expressed financially, and the capital value are added to this estimated value, the economical value of snowdrops is significantly high. It is determined that medical source and conservation values are especially significant. The medical source value for each snowdrop is estimated to be 23 USD/year, and the market medical exchange value for 8 million snowdrop bulbs is estimated to be 184 000 000 USD/year. The conservation value for snowdrops is determined as 31.71 USD/year for each snowdrop. Moreover, in the analysis performed, it can clearly be seen that pollination and nutrition cycle values are also of great importance in terms of the continuity of the ecological processes. Pollination value is estimated to be 2 USD/year for each snowdrop, and the nutrition circle value is estimated to be 1,7 USD/year for each snowdrop unit. These values are estimated to be 16 million USD/year and 13,6 million USD/year, respectively, for 8 million snowdrops. The total flow value considered indicates that the real value of snowdrops is higher than their current market value.In the study, in the evaluations about the production and trade of, and policies with regard to snowdrops in Turkey, all the 21 participants, who are all experts in their field, expressed that the rate of success is quite high with respect to the evaluation of undersize bulbs (bulbs smaller than 4 cm), but at the same time they stated that the contribution by these bulbs to production is at a level of 25-30%. While 10 participants evaluated the level of success of the studies conducted in relation to production activities as poor, 12 participants ranked the R&D activities for production as poor. The findings of the study show that successful results have not yet been obtained in the production of snowdrops in our country. All the participants pointed out that as long as sustainability is provided, the commercial use of snowdrops is fine, whereas 19 participants expressed that only production-based trade should be performed, and 2 participants highlighted that production and gathering should be made together. The policies that are being conducted for the conservation of snowdrops were qualified as ?sustainable? by all the participants. Research results displayed that the implemented policies with regard to snowdrops are successful in our country, and these policies were held up as model implementation by the European CITES Commission.When evaluated in terms of its results, this study considers that economical value analysis, one of the essential parameters of sustainable development, makes the implementation of policies for the conservation of biological sources and the establishment of local administration plans easier, and thus, will increase the rate of success in the applicability of conservation policies. Within this context, data on the production and trade of, and the policies with regard to snowdrops should be evaluated along with the goods and services functions of snowdrops; these data should be incorporated under an umbrella of environmental economy within the framework of financial value analysis. These two steps refer to a certain importance for sustainability of the preservation of the diversity of snowdrops in particular, and species in general.Key words: Economic value, Snowdrop, Biodiversity, Economic policy, Turkey