Uluslararası ilişkilerde kültür varlıklarının korunması

Abstract

Tarihi çağlardan günümüze ulaşabilen kültür varlıkları hareketi, her hangi bir ülkenin kültür varlıklarının izinsiz ve gizli olarak, menfaat karşılığı yurt dışına çıkarılmasıdır. Yüzyılın ikinci yarısından sonra ekonomik yönden güçlenen Avrupa ülkeleri ile Amerika'da eski eser ilgisi büyük ölçüde artmıştır.Bunun sonucu olarak bu ülkelerde eski eserleri konu edinen çeşitli örgütlenmeler olmuş, şirketler, yasal olmayan kuruluşlar oraya çıkmıştır. Ayrıca müze, galeri ve koleksiyoncuların eski eser alımı için ayırdıkları paranın yüksek düzeye ulaşması bunun karlı bir iş olmasına yol açmıştır. Eski eser borsasındaki fiyat artışları, zarara uğrayan ülkelerin ceza müeyyidelerinin azlığı yasadışı hareketi daha da körüklemiştir. Eğitim eksikliği, yetişmiş uzman azlığı, müze satın alma gücünün düşüklüğü, müzeler arası işbirliği olmayışı eski eser kaçakçılığını olumlu yönde etkilemiştir.Kültür varlıklarının bulunduğu yerde bırakılarak korunması gerektiği bilinci, UNESCO''un denetiminde hazırlanan La Haye Sözleşmesi''nin (1954) imzalanmasıyla uluslararası hukuktaki yerini almıştır. Avrupa ölçeğinde kültürel işbirliğini geliştirme amacını da taşıyan Avrupa Konseyi kapsamında, Avrupa Kültür Sözleşmesi ile ilk adım atılmıştır.Günümüzde her devletin kültürel mirasının o devletin ulusal kimliğinin belirlenmesinde önemli bir etken olduğu büyük ölçüde kabul görmektedir. Kültürel varlıklarla ilişkin yasa dışı pazarın giderek gelişmesi sonucu küreselleşen bu oluşum içinde kültürel varlıkların uluslararası hukukta düzenlenmesi zorunluluğu kaçınılmaz olmuştur.

Taking cultural wealth out of the country without permission and secretly has been a movement that persisted since the historical ages. Interest in cultural monuments has largely increased in the economically strenghtened European countries and America in the second half of the century.As a result of this, various organizations developed in these countries, illegal companies, institutions occurred. Besides, the large budget set apart by museum and galleria collectioners for the purchase of old monuments, turned this into a profitable business. Increases in old monument stock exchanges and low penalty sanctions of the harmed countries instigated this illegal movement even more. Low level of education, few number of educated specialists, low power to purchase museums, and the lack of cooperation in between museums has positively affectted smuggling of old monuments.The notion that cultural wealth shall be left and maintained where they are has gained its place in international law with the La Haye aggreement prepared under the supervision of UNESCO (1954). The first move was made with the Europe Culture Agreement that also aimed to develop cultural cooperation at European scales.Today, it is largeley accepted that the cultural heritage of each country is an important factor in determinin the identity of that country. The urge of arranging the issue of cultural monuments in international law has become inevitable upon the increasingly developing illegal and global bazaar on cultural monuments.