III. Selim Dönemi Osmanlı maliyesinde ıslahat hareketleri

Abstract

Yapılan çalısmada Osmanlı Devleti'nin malî tarihi evrimsel bir plan dahilindegözden geçirilmis ve izlenen malî politikalar, uygulama yöntemleri nedenleriyle birlikteverilmeye çalısılmıstır. Böyle bir yaklasım sonucunda, Osmanlı Devleti'nin salt malîtarihiyle ilgili olduğu kadar, genel gelisim çizgisiyle de ilgili olarak bir sonuç halinde sugerçeklerin saptanması mümkün olmustur:XVIII. yüzyılın son çeyreğindeki büyük savaslar dönemi bir saskınlık ve çaresizlikdönemi olmustur. Savaslar nedeniyle olağanüstü artan bütçe giderlerinin büyük yükühissedilince, bir ara dıs ülkelerden borç alma düsüncesi egemen olmus ve hatta bukonuda sonuçsuz kalan girisimlerde bulunulmustu. Sonuçta dıs yardımlardan ümitkesilmis ve zoraki iç borç, müsadere, para tağsisi gibi yollarla ek kaynaklar bulunaraksavas giderleri finanse edilebilmisti.1792'de yorucu savas sona erince, Osmanlı Devleti nisbeten rahatlamıs ve malîsorunlarını, bunların çözüm yollarını daha ciddi bir biçimde düsünme olanağınakavusmustur. III. Selim'in filozof kisiliği bu arayısları daha da hızlandırdı ve ilk defaonun zamanında, köklü reform önerileri içeren çesitli raporlar cesaretle siyasî otoriteyesunulabildi. Böylece bu öneriler doğrultusunda devleti ve bu arada maliyeyi yenidendüzenleme hareketi baslamıs oldu.Yeni dönemde Osmanlı Devleti tek hazine sistemini terk ederek, çoklu hazinesistemini benimsedi. Önce ayrı ve müstakil bir kurum halinde ?rad-ı Cedid Hazinesikuruldu ve bu hazineye yeni malî politikaları uygulama görevi verildi.Sonuç olarak; incelenen dönemde görülmüstür ki, Osmanlı Devleti gününkosullarına göre çesitli politikalar uygulayabilmistir. Ancak bunların en uygun ve ensağlıklı politika ve araçlar olmadığı da deneyimlerle ortaya çıkmıstır.Anahtar Kelimeler : Osmanlı Devleti, Maliye, Selim III, Yenilik Hareketleri,Osmanlı

In this research, the financial history of Ottoman Empire is studied in anevolutionary plan and the practiced financial policies are tried to explain with the causesof practicing ways. Because of a this kind approach, it becomes possible to establish thefacts about both Ottoman Empire?s absolute financial history and Its? generaldevelopment.Great wars period is a period that includes confusion and desperation at the endof the XVIII. Century .When the great cost stemmed from wars distinctively appeared itwas thought to borrow money from foreign countries but the attempts failed. In the end,the foreign money hope was given up and war expenses were financed by the ways likeinternal debts, confiscation, cash allocation.When the exhausting war ended in 1792, Ottoman Empire had a chance to thinkabout Its? financial issues and their solution ways. The philosopher character of SelimIII fastened this search and for the first time various reports including radical reformsuggestions presented bravely to the authority. Thereby; with these suggestions reorganizingthe Empire and the Treasury was started.Ottoman Empire abolished single treasury system and established a multipleone. First a self-governing Irad-ı Cedid Treasury established and it was given themission to practice financial policies.In conclusion; Ottoman Empire practiced various policies according to historicalcontext. However these policies turned up with experience that they weren?t the bestones.Key