Sarbanes Oxley (2002) Yasası ve bağımsız denetime etkileri

Abstract

Finansal skandallar meydana geldiği her ülkede ekonomik, mali hatta çeşitlitoplumsal sıkıntılara yol açabilmektedir. Dolayısıyla her ülke, kendi sermayepiyasalarında, bu tür finansal sıkıntıların önüne geçebilecek çeşitli düzenlemelerinyapılması yoluna gitmektedir. Özellikle, Enron sonrası yaşanan finansal sorunlar, baştaAmerika Birleşik Devletleri'nde (ABD) olmak üzere tüm ülkelerde endişelere yol açmışve sonrasında çeşitli yasal düzenlemelere gidilmiştir. Bu düzenlemelerin, mihenk taşıolarak kabul edilen Sarbanes Oxley Yasası (SOX 2002) ABD'de 30 Temmuz 2002'deyürürlüğe girmiştir. Ancak, yasasının yürürlüğe girmesinin üzerinden henüz beş yıldanaz bir sürenin geçmiş olması sebebi ile yasanın, amaçlanan sonuçlara ulaşıp ulaşmadığıkararının verilmesi için henüz erkendir.SOX 2002 Yasası, denetim sektöründe çok radikal önlemlere neden olmaklaberaber, beraberinde çeşitli maliyetlerde getirmiştir. Söz konusu bu maliyetler, birçokanonim işletmenin halka açılmaktan vazgeçmeleri, üst düzey yöneticinin risk almakonusunda ihtiyatlı davranması ve böylelikle etkin bir işletme yönetimineulaşılamaması, öte yandan muhasebe finansman personelinin iş yükünün artmasınakadar çeşitli başlıklar altında incelenebilir.Ülkemizde ise, SOX 2002 Yasası sonrası Sermaye Piyasası Kurulu (SPK)'dadüzenlemeler yapmıştır. Bu bağlamda Seri: X No:19 tebliğ ilan edilmiş ve denetimsektöründe faaliyet gösteren denetim şirketlerinden söz konusu yasalara uymalarıistenmiştir. Bu doğrultuda, tez çalışmasının anket uygulamasının ilgili bölümlerinde,sektördeki tüm denetim işletmelerine söz konusu tebliğ ile ne kadar uyumlu olduklarınıölçen bir anket uygulanmıştır. Yollanan anket metinlerinin geri dönüş oranının düşükolması, denetim işletmelerinin SOX 2002 Yasasına ve SPK'nin yayınlamış olduğu ilgilitebliğe ilgisiz olmaları ve/veya bilgi vermekten kaçınmaları şeklinde yorumlanabilir.SOX 2002 Yasası genel anlamda denetim sektörüne önemli yeniliklergetirmesine rağmen olumsuz ve eksik yönleri de bulunmaktadır. Türkiye'de SPK,Bankacılık Düzenleme ve Düzenleme Kurumu (BDDK), Türk Ticaret Kanunu (TTK),Kurumlar Vergisi Kanunu (KVK) ve ilgili diğer düzenlemeler yardımı ile kurumsalyönetim uygulamaları hayat geçirilmeye çalışılmaktadır. Bu açıdan bakıldığında Türkbağımsız denetim sektörü de dünyada ve Türkiye'de yaşanan bu mevzuatdeğişikliklerine uymak zorundadır.Anahtar Kelimeler: Sarbanes Oxley Yasası, Bağımsız Denetim, Türkiye

Financial scandals may cause economical, social and financial problems incountries where scandals occur. However, every country are intenting to enact someregulations to obstruct this kind of scandals that cause large wave in financial and realmarket of countries. Especially, financial scandals after Enron has caused anxiety andfollowing this various regulation have come to public opininon. The most importantside of this regulation is SOX 2002 act passed in US Congress on 30 July 2002 in orderto increase investor?s confidence. On the other hand, it is early to decide whetherreaching intented results or not because less than five years has passed since Act wasenacted by Congress.Although SOX 2002 takes fundemantal regulation, it brings cost that can not berejected. These costs can be examine under title of increase of responsabilities ofaccounting and finance staff and some companies give up going public, prudentbehaviour of board of director about taking risk so that not to reach effective businessadministration.In our country, Securities and Exchange Commission(SPK) has decided toprepare regulations after SOX 2002. Related to this notification of Series: X No:19 wasstated and wanted to obey this regulations from audit companies by SPK. In thiscontext, in related part of survey application, the question were asked to whole auditcompanies in sector to measure how they were harmonious with notification which isstated by SEC. The low return rate of survey text which was sent to audit companies canbe interpreted that audit companies do not interest notification of SEC and SOX 2002and/or want to give information.In general, Although SOX 2002 brings significant innovations to auditing sector,it also has insufficient and negative aspects. In Turkey, Corporate Governanceapplications has been tried to implement with the help of SPK, Corporate Tax Law(KVK), Banking Regulation and Supervision Agency (BDDK), Turkish Code ofCommerce (TTK) and the other regulations. Looking from this point, Turkishindependent auditing sector has to comply with amendment of law which become inboth Turkey and the World alsoKey Word: Sarbanes Oxley Act, Independent Audit, Turkey