18.yüzyıl şairlerinden Sünbülzade Vehbi(Lutfiyye),Bosnalı Sabit, Enderunlu Vasıf ve Nedim`in divan ve mesnevilerindeki atasözleri ve deyimler

Abstract

Edebiyatımızda atasözleri ve deyimlerin yer aldığı pek çok edebi eser bulunmaktadır.Divan edebiyatında bu söz ürünlerinin eserlerde nasıl ve hangi sıklıkta kullanıldığıdüşüncesiyle, 18.yüzyıl divanları incelenmiştir.18.yüzyıl şairlerinden Bosnalı Alaeddin Sabit, Nedim, Enderunlu Vasıf, SünbülzadeVehbi'nin divan ve mesnevileri taranarak, Ömer Asım Aksoy'un ?Atasözleri ve DeyimlerSözlüğü (I-II)? ve Süreyya A. Beyzadeoğlu - Müberra Gürgendereli`nin hazırladığı?Armağan? ? adlı eserlerdeki atasözleri ve deyimlerle karşılaştırılmış, adı geçen iki eserdebulunmayan, atasözü olarak değerlendirilebilecek dil ürünlerini de divanlarda geçtiği şekliylebelirtilmiştir.Tarama sonucunda 105 atasözü, 587 deyim tespit edilerek, şairlerin beyitleri alınmış,şairlere göre dağılımları yapılarak, 18.yüzyılda Divan edebiyatı şairleri arasında BosnalıAlaeddin Sabit'in bu dil ürünlerini en çok kullanan şair olduğu tespit edilmiştir.Bu çalışmayla, altı yüzyıl süren Divan edebiyatı sürecinde atasözleri ve deyimleraçısından bir aydınlatma ve konu üzerinde tartışma yaratma imkanı oluşturulmayaçalışılmıştır.Anahtar Kelimeler:1.Atasözü2.Deyim3.Divan4.Divan Edebiyatı (Klasik Osmanlı Edebiyatı)5.Beyt

There are al ot of masterpieces including proverbs and idioms in our literature.Bythinking of how and how often these expressions had been used in the Classical OtomanPoetrys, the masterpieces of 18.cc. Divan Literature has been searched.The Classical Otoman Poetry of Bosnalı Alaeddin Sabit, Nedim, Enderunlu Vasıf,Sünbülzade Vehbi who are from 18.cc. poets, were examined deeply and they have alsocompared with the ?Dictionary of Provebs and İdioms (I-II)? prepared by Ömer Asım Aksoyand ?Gift? prepared by Süreyya A.Beyzadeoğlu and Müberra Gügendereli Furthermore, theuse of these proverbs and idioms was carefully looked through in those literary work whichare mentioned at the top.At the end of this examination, 105 proverbs, 587 idioms were fixed, poets coupletswere taken and delivered according to the poets; among the Classical Otoman Literature poetsin 18.cc., it was fixed that Bosnalı Sabit is the poet which was mostly used these languageproducts.With this work, in the process of Classical Otoman Literature which is lasted sixcenturies, creating illumination about proverbs and idioms and the possibility of discussion onthis subject has been constructed.Key Words:1.Proverb2.İdioms3.Divan4.Divan Literature (Classical Otoman Literature)5.Couplet