XVI. yüzyılın son çeyreğinde Edirne`de sosyal hayat

Abstract

Edirne, Meriç tabii yolunun Trakya havzasına açıldığı yerde, her biri ayrı bir yol ile takip edilen diğer iki vadinin Meriç'e kavuştuğu kesimde, yerleşmeye ve müdafaaya elverişli bir zemin üzerinde kurulmuştur. Edirne asırlar boyunca hem önemli bir durak yeri hem de bir müdafaa mevzii görevi görmüş başka bir ifadeyle aynı anda bir yol ve kale şehri olmuştur.Edirne İlkçağlarda Trakların kurduğu bir şehir olup Helen hâkimiyetinin ardından Romalıların eline geçmiş ve bu dönemde önemli yollar üzerinde bulunmasından dolayı stratejik bir önem kazanmıştır. Şehir, bu özelliğini Bizanslılar zamanında da devam ettirmiştirI. Murad tarafından Osmanlı hâkimiyeti altına alınan Edirne, İstanbul'un fethine kadar başkent, fetihten sonra da Rumeli topraklarının birinci, Osmanlı Devleti'nin ikinci önemli kenti olmuştur. Osmanlıların fethinden önce, yalnız 2?3 kilise ve 5?10 mahalleden oluşan Edirne Türklerin eline geçtikten sonra hızlı bir şekilde genişlemiştir. XVI. yüzyılın son çeyreğinde Edirne'de 145 Müslüman mahallesi bulunmaktaydı. Bunun yanında 19 Hristiyan mahallesi bulunuyordu. Ayrıca 12 Yahudi cemaati şehirde kayıtlıydı.Bu özelliği dolayısıyla her dönemde padişahlar, yüksek rütbeli yöneticiler ve memurlar ile din adamları tarafından vakıflar tesis etmek yoluyla büyük bir imar faaliyetine sahne olmuştur. Böylece hem fizikî yönden hem de nüfus yönünden hızlı bir gelişme içerisine girerek kısa zamanda Osmanlı coğrafyasındaki en büyük şehirlerden biri haline gelmiştir.Anahtar Kelimeler:Edirne, Osmanlı, Vakıf, Nüfus,

Edirne is situadet at a defendable and liveable place where Moritza natural path in opened to Tracian basin where two valleys which fallow different ways meet Moritza. Throughout centuries Edirne has served both as a stop point and as a fortification. In other words it has been an ortery and castle city.Edirne, a city fourded by Thracions in Anticuity, was owertaken by Romans following Greek domination. In that period it goined a strategic importance due to its location on important pats the city maintained its importance during Byzantinion period.Edirne was taken under Ottoman dominance by Murad I and became the capital until the conquest of İstanbul. After the conquest of İstanbul it was the most important city in Thrace and Balkans and the second in the Ottoman Empire. Having only 2 or 3 churches and 5 or 10 quarters prior to the Ottoman conquest, Edirne experienced a rapid growth under the Ottoman rule. In the last quarter in addition to 19 Christian querters. There were also 12 Jewish communities.Edirne experienced agreat development through foundations ( waqf?s) by Sultans, high officials and religious became one of the greatest cities in the Ottoman Empire in a short time experiencing a rapid growth both demographically and physically.Keywords:Edirne, Ottoman, Waqf, Population.