Öğretmenlerin duygusal taciz (mobbing)`e ilişkin algıları (Edirne ili örneği)

Abstract

Duygusal taciz davranışları okullarda görev yapan öğretmenlere, psikolojik ve fiziksel zararlar verdiği gibi, eğitim örgütlerinin amaçlarını gerçekleştirmelerine de engel olmaktadır. Okullarda meydana gelen duygusal taciz davranışlarının özelliklerini saptamak için bu araştırmanın yapılmasına ihtiyaç duyulmuştur. Bu araştırma ile ilköğretim ve ortaöğretim okullarında görev yapan öğretmenlerin maruz kaldıkları bu davranış türünün Edirne ilinde eğitim örgütlerinde hangi boyutta olduğunu tespit edebilmek amaçlanmıştır.Araştırmanın örneklemi, 22 resmi ilköğretim okulu ve 10 resmi orta öğretim okulundan random olarak seçilen 486 öğretmenden oluşmaktadır.Araştırmada veri toplama aracı olarak, Einarsen ve Raknes (1997) tarafından geliştirilen ve Cemaloğlu (2007) tarafından Türkçe'ye çevrilerek kullanılan NAQ-Negative Acts Questionnaire ölçeğinden yararlanılarak araştırmacı tarafından geliştirilen ?Duygusal Taciz Ölçeği? (Ek B) kullanılmıştır. Ölçeğin ilk kısmında öğretmenlerin cinsiyeti, medeni durumu, yaşı, eğitim düzeyi, okuldaki müdürün cinsiyeti, kıdemi ve okulundaki öğretmen sayısı bilgileri gibi demografik bilgilerin toplandığı bilgi formu yer almıştır. Ölçeğin geliştirilme aşamasında varimax rotated faktör analizi, croanbach alpha, item-total korelasyon, item-remainder korelasyon, ayırt edicilik, devamlılık katsayıları hesaplanmıştır.Araştırma bulgularına göre; işyerinde duygusal taciz öğretmenin cinsiyetine, müdürün cinsiyetine, öğretmenin kıdemine, çalışılan okuldaki öğretmen sayısına göre farklılaşmaktadır. Erkek öğretmenler işyerinde duygusal taciz'e daha fazla uğramaktadırlar. Çalıştıkları okulun müdürü erkek olan öğretmenler işyerinde duygusal taciz'e daha fazla uğramaktadırlar. 6-10 yıl ile 21 yıl ve üstü kıdemdeki öğretmenler duygusal taciz'e daha fazla uğramaktadırlar. Çalıştıkları okuldaki öğretmen sayısı 28-33 ile 34 ve üstü olan öğretmenler duygusal taciz'e daha fazla uğramaktadırlar.Anahtar Kelimeler: Duygusal taciz, psikolojik şiddet, psikolojik taciz, ruhsal Taciz, duygusal saldırı, zorbalık, yıldırma, öğretmenler ve okul yöneticileri arasındaki ilişki, ortaöğretim, ilköğretim.

As psychological violence behaviour harm psychological and physical damages to the teachers and administrators working in the schools, they also hinder realisation of the aims of the educational organizations. In order to determine the features of psychological violence behaviours this research was felt the need for. With this research, it was aimed to determine the dimension of the kinds of behaviours which the teachers and administrators, working at the primary and secondary schools in Edirne, are exposed to.The sample of the research consists of 486 teachers chosen randomly from 22 primary and 10 formal secondary schools.In the research, as data gathering tool, Psychological Mobbing Scale (appendix B), developed by the researcher by benefiting from NAQ-Negative Acts Questionnaire Scale which was developed by Einarsen and Raknes (1997) and was translated in to Turkish and used by Cemaloglu(2007), was used by the researcher. In the first chapter of the scale, information form in which the information about democraphic data, about the sexes of the teachers, about their martial status, their age, their educational level, the sex of administrator ın the school, the ministration?s seniority and the number of the teachers in the school was gathered, takes part in. In the step of the developing of the scale varian rotated factor analyze, coronach alpha, item-total correlation, item-remainder correlation, distinguishing, continuity coefficients were calculated.To the findings of the research, psychological mobbing in the place of employment get different as to the sex of the teacher, to the sex of the administrator to the teacher?s seniority, to the number of the teachers in the school. Male teachers are exposed to the emotional mobbing much more than the female teachers. The teachers whose head in the school is male are exposed to the emotional mobbing much more. The teachers, experienced between 6-10 years and over 21 years are exposed to the emotional mobbing much more. Teachers, whose numbers are between 28-33 and 34 and over, are exposed to the emotional mobbing much more.Key words: Emotional mobbing, psychological violence, psychological mobbing, mental mobbing, emotional attack, violence, intimidation, relationship between teachers and principals, highschool, primary schools.